Page Text
________________
व्युत्पत्तिदीपिकाभिधान बुण्डिकथा समर्थिते सिद्धमप्राकृतव्याकरणे ।
।
।
[विछिओ] वृक्षिक 'इत् कृपादी' (१११२८) वृ० वि० 'हुस्वात् ध्य-४०' (२।२१) श्वस्य छ । 'वक्रादावन्त: ' (१।२६) अनुस्वारः । 'क-ग-च- ज० ' (१।१७७) क्लुक् । प्रथमा सि । 'अत: सेर्डो:' (३२) सि० डो० ओ विडिओ ॥१६॥
१७६
छयादी ।। ८।२।१७ ॥
अक्ष्यादिषु संयुक्तस्य छछे भवति । खस्यापवादः ॥
अच्छि । उच्छू । लच्छी । कच्छो । छीअं । छीरं । सरिच्छो । वच्छो । मच्छिआ । छेत्तं । छुहा । दच्छो । कुच्छ । वच्छं । छुण्णो । कच्छा । छारो । कुच्छेअयं । छुरो । उच्छा । छ्यं । सारिच्छं ॥
I
अक्षि । इक्षु | लक्ष्मी । कक्ष । क्षुत । क्षीर । सदृक्ष । वृक्ष मक्षिका । क्षेत्र । क्षुध् । दक्ष । कुक्षि । वक्षस् । क्षुण्ण । कक्षा । क्षार । कौक्षेयक । क्षुर । उक्षन् । क्षत | सादृक्ष्य ॥
क्वचित् स्थगितशब्देऽपि खअं आयें । इक्खू । खीरं । सारिक्खमित्याद्यपि दृश्यते ॥
[छोऽक्ष्यादी ] छ प्रथमा सि 'अक्षिरादौ यस्य सः अक्ष्यादिः तस्मिन् अक्ष्यादौ सप्तमी ङि ।
। =
= ।
[ अच्छि ] अक्षि । अनेन क्षस्य छ: । 'अनादौ०' (२२८९) छस्य द्वित्वम् । 'द्वितीय-तुर्ययो० ' (२।९०) पूर्वछस्य चः । प्रथमा सि । 'क्लीबे० ' ( ३।२५) सि० म्० । 'मोऽनु०' (१।२३) अनुस्वारः अच्छि ।
[उच्छू] इक्षु । 'प्रवासीक्षौ (११९५) ३० उ० । अनेन क्षस्य छ। 'अनादौ० (२२८९) उस्य द्वित्वम् । द्वितीयतुर्ययो० ' (२।९०) पूर्वछस्य चः । प्रथमा सि । 'अक्लीबे सौ' (३|१९) दीर्घः । 'अन्त्यव्य० ' (१।११) स्लुक् उच्छू ।
[ लच्छी ] लक्ष्मी । प्रथमा सि । 'अधो म-न-याम्' (२।७८) म्लुक् । अनेन क्षस्य छ: । 'अनादौ ० ' (२२८९ ) छस्य द्वित्वम् । 'द्वितीय-तुर्ययो० (२१९०) पूर्वछस्य चः प्रथमा सि । 'अन्त्यव्य०' (१।११) सलुक् लच्छी ।
I
[ कच्छो ] कक्ष प्रथमा सि अनेन क्षस्य छः पूर्वस्य च । 'अत: सेड' (३२) सि० → डो०
→
'अनादौ०' (२२८९) छस्य द्वित्वम् द्वितीय तुर्ययो०' (२९० ) ओ० कच्छे ।
[छीअं] क्षुत 'ई क्षुते (१।११२) ० क्षी०
अनेन क्षस्य छ 'क-ग-च-ज०' (१११७७) लुक् प्रथमा सि । 'क्लीबे०' (३।२५) सि०म्० । 'मोऽनु०' (१।२३) अनुस्वारः छीअं ।
[छीरं ] क्षीर । प्रथमा सि । अनेन क्षस्य छः । 'क्लीबे० ' ( ३।२५) सि०म्० । 'मोऽनु०' (१।२३) अनुस्वारः
छीरं ।
[ सरिच्छो ] सदृक्ष । दृश: क्विप्-टक्-सकः' (१११४२) ऋ०रि० । अनेन क्षस्य छः छस्य द्वित्वम् । “द्वितीय-तुर्ययो० (२१९०) पूर्वछस्य च । प्रथमा सि । 'अत: सेडों:' (३२) सि० सरिच्छो ।
'अनादौ० (२२८९) डो० -> ओ०
[वच्छो] वृक्ष 'ऋतोऽत् ' (१११२६) वृ० ० । अनेन क्षस्य छ । 'अनादौ०' (२२८९) उस्य द्वित्वम् । 'द्वितीय-तुर्ययो०' (२।९०) पूर्वछस्य चः । प्रथमा सि । 'अत: सेर्डो:' (३२) सि० डो० ओ० वच्छो ।
[ मच्छिआ ] मक्षिका । अनेन क्षस्य छः । 'अनादौ०' (२२८९) छस्य द्वित्वम् । द्वितीय-तुर्ययो० ' (२।९०) पूर्वछस्य चः । 'क-ग-च-ज०' (१।१७७) क्लुक् । प्रथमा सि । 'अन्त्यव्य०' (१।११) स्लुक् मच्छिआ ।
१. K. अक्षि आदौ० ।
| SR No. | 007101 |
| Book Title | Vyutpatti Dipikabhidhan Dhundikaya Samarthitam Siddha Hem Prakrit Vyakaranam Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2017 |
| Total Pages | 442 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 34 MB |