Page Text
________________
१७०
व्युत्पत्तिदीपिकाभिधान-दुण्ढिकया समर्थिते सिद्धहेमप्राकृतव्याकरणे ।
[पोक्खरं] पुष्कर । 'ओत् संयोगे' (१।११६) पु० → पो० । अनेन ष्कस्य खः । "अनादौ०' (२१८९) खस्य द्वित्वम् । 'द्वितीय-तुर्ययो०' (२।९०) पूर्वखस्य कः । प्रथमा सि । 'क्लीबे०' (३।२५) सि० → म्० । 'मोऽनु०' (१।२३) अनुस्वारः पोक्खरं ।
[पोक्खरिणी] पुष्करिणी । 'ओत् संयोगे' (१२११६) पु० → पो० । अनेन ष्कस्य खः । 'अनादौ०' (२८९) खस्य द्वित्वम् । 'द्वितीय-तुययोरुपरि पूर्वः' (२।९०) पूर्वखस्य कः । प्रथमा सि । 'अन्त्यव्य०' (११११) स्लुक् पोक्खरिणी।
[निक्खं ] निष्क । प्रथमा सि । अनेन ष्कस्य खः । 'अनादौ०' (२८९) खस्य द्वित्वम् । 'द्वितीय-तुर्ययो०' (२।९०) पूर्वखस्य कः । 'क्लीबे०' (३।२५) सि० → म्० । 'मोऽनु०' (१९२३) अनुस्वारः निक्खं सुवर्णम् ।।
[खन्धो] स्कन्ध । प्रथमा सि । अनेन स्कस्य खः । 'अत: से?:' (३२) सि० → डो० → ओ० खन्धो ।
[खन्धावारो] स्कन्धावार । प्रथमा सि । अनेन स्कस्य खः । 'अत: से?ः' (३।२) सि० → डो० → ओ० खन्थावारो।
[अवक्खन्दो] अवस्कन्द । प्रथमा सि । अनेन स्कस्य खः । 'अनादौ०' (२१८९) खस्य द्वित्वम् । 'द्वितीय-तुर्ययो०' (२२९०) पूर्वखस्य कः । 'अतः से?:' (३।२) सि० → डो० → ओ० अवक्खन्दो घाटी ।
[दुक्करं] दुष्कर । 'क-ग-ट-ड०' (२७७) षलुक् । 'अनादौ०' (२१८९) कस्य द्वित्वम् । प्रथमा सि । 'क्लीबे०' (३६२५) सि० → म्० । 'मोऽनु०' (११२३) अनुस्वारः दुक्करं ।
[निक्कम्पं] निष्कम्प । 'क-ग-ट-ड०' (२७७) षलुक् । 'अनादौ०' (२१८९) कस्य द्वित्वम् । प्रथमा सि । 'क्लीबे०' (३।२५) सि० → म्० । 'मोऽनु०' (१२२३) अनुस्वारः निक्कम्पं ।
[निक्कओ] निष्क्रय-न विद्यते क्रयो यस्य । 'क-ग-ट-ड०' (२७७) षलुक् । 'सर्वत्र०' (२७९) लुक् । 'अनादौ०' (२१८९) कस्य द्वित्वम् । 'क-ग-च-ज०' (१३१७७) यलुक् । प्रथमा सि । 'अतः से?:' (३।२) सि० → डो० → ओ० निक्कओ।
[नमोक्कारो] नमस्कार । 'नमस्कार-परस्परे द्वितीयस्य' (१९६२) मस्य मो० । 'क-ग-ट-ड-त-द-प-श-ष-स०' (२७७) स्लुक् । 'अनादौ०' (२२८९) कस्य द्वित्वम् । प्रथमा सि । 'अतः सेोंः' (३२) सि० → डो० → ओ० । 'डित्यन्त्य०' (२।१२११४) अलुक् नमोक्कारो ।
[सक्कयं] संस्कृत । 'विंशत्यादेर्लुक्' (१।२८) अनुस्वारलुक् । "क-ग-ट-ड०' (२७७) स्लुक् । 'ऋतोऽत्' (१।१२६) कृ० → क० । 'अनादौ०' (२१८९) कस्य द्वित्वम् । 'क-ग-च-ज०' (१।१७७) त्लुक् । 'अवर्णो यश्रुतिः' (१।१८०) अ० → य० । प्रथमा सि । 'क्लीबे०' (३६२५) सि० → म् । 'मोऽनु०' (१९२३) अनुस्वारः सक्कयं ।
[सक्कारो] 'सत्कार । 'क-ग-ट-ड०' (२७७) त्लुक् । 'अनादौ०' (२१८९) कस्य द्वित्वम् । प्रथमा सि । 'अतः से?:' (३६२) सि० → डो० → ओ० सक्कारो। - [तक्कारो] तस्कर । प्रथमा सि । 'क-ग-ट-ड०' (२७७) स्लुक् । 'अनादौ०' (२।८९) कस्य द्वित्वम् । 'अत: से?:' (३२) सि० → डो० → ओ० । 'डित्यन्त्य०' (२।१।११४) अलुक् तक्कारो । पूर्वखस्य तथैव ॥४॥
१.G. पाठां - 'तैलादौ' (२।९८) द्वित्वप्रसङ्गे । २.G पाठां०- अनुस्वारस्य व्यञ्जनत्वाश्रयणाद् 'धुटो धुटि स्वे वा' (१।३।४८) इति स्लुक् । ३. सत्कारशब्दस्थाने संस्कारशब्दः सम्यक् प्रतिभाति, सूत्रे स्कसम्बन्धिकार्यस्योक्तत्वात् ।
| SR No. | 007101 |
| Book Title | Vyutpatti Dipikabhidhan Dhundikaya Samarthitam Siddha Hem Prakrit Vyakaranam Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2017 |
| Total Pages | 442 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 34 MB |