________________
१०६
सि०
स्थविर - विचकिला यस्कारे ॥। ८।१।१६६ ॥
व्युत्पत्तिदीपिकाभिधान - दुण्ढिकया समर्थिते सिद्धहेमप्राकृतव्याकरणे ॥
एषु आदेः स्वरस्य परेण सस्वरव्यञ्जनेन सह एद् भवति ॥
थेरो । वेइल्लं । 'मुद्ध-विअइल्ल - पसूणपुञ्जा इत्यपि दृश्यते । एक्कारो ॥
[ स्थविरविचकिलाऽवस्कारे ] स्थविरश्च विचकिलं च (लक्ष) अयस्कारश्च स्थविरविचकिलाऽयस्कारम्, तस्मिन् = स्थविरविचकिलाऽयस्कारे । सप्तमी ङि ।
←
-
[ थेरो ] स्थविर । अनेन स्थवि०स्थे० । 'क-ग-ट-ड०' (२।७७) स्लुक् । प्रथमा सि । 'अतः सेर्डो:' (३२) डो० ओ० । 'डित्यन्त्य०' (२|१|११४) अलुक् थेरो ।
→>>
वे०
[ वेल्लं ] विचकिल । अनेन विच० → ल० । प्रथमा सि । 'क्लीबे० ' ( ३।२५) सि०
[ एक्कारो ] अयस्कार । अनेन अय० का० → क्का० । प्रथमा सि । 'अतः सेर्डो:' एकारो ॥१६६॥
'क-ग-च-ज०' (२१७७) क्लुक्। 'तैलादी' (२१९८) द्वित्वं -ल० म्० । 'मोऽनु०' (१।२३) अनुस्वारः वेइल्लं ।
ए० । 'क-ग-ट-ड० ' (१।१७७) स्लुक् । 'अनादौ ० ' (२२८९) द्वित्वं (३२) सि० डो० ओ० । 'डित्यन्त्य०' (२|१|११४) अलुक्
वादले ॥ ८ ।१।१६७ ॥
कदलशब्दे आदेः स्वरस्य परेण सस्वरव्यञ्जनेन सह एद् वा भवति ॥
केलं कपल केली कयली ॥
I
[ वा कदले ] वा प्रथमा सि कदल सप्तमी ङि ।
[ केलं कयलं ] कदल । अनेन कद० वा एकार:- के० । प्रथमा सि । 'क्लीबे० ' ( ३।२५) सि० म्० । 'मोऽनु०' (११२३) अनुस्वारः केलं ।
द्वितीये कदल । 'क-ग-च- ज०' (१।१७७) लुक् । 'अवर्णो०' (१।१८०) अ० य० । प्रथमा सि । 'क्लीबे० ' (३।२५) सिं०म्० । 'मोऽनु०' (११२३) अनुस्वारः कवलं ।
[ केली कयली ] 'कदली । अनेन वा कद० के० । द्वितीये 'क-ग-च-ज० ' (१११७७) लुक् । प्रथमा सि । 'अन्त्यव्य० ' (१।११) मुलुक केली कवली ||१६|
वेतः कर्णिकारे ॥ ८।१।१६८ ॥ कर्णिकारे इतः सस्वरव्यञ्जनेन सह एद् वा भवति ॥ कणेरो कणिआरो ॥
[ वेतः कर्णिकारे ] वा प्रथमा सि इत् षष्ठी इस्। कर्णिकार सप्तमी ङि ।
१.
मुलुकरं कलमकूरसमं वहन्ति, जे सिंदुवार विडवा मह वहा ते ।
जे गालिअस्स महिसीदहिणो सरिच्छा, ते किं च मुद्ध-विअल-पसूणपुखा । [क० म० १११९]
पुष्पोत्करं कमलकूरसमं वहन्ति ये सिन्दुवारविटपा मम वल्लभा ।
ये गालितस्य महिषीदध्नः सदक्षा, ते किं च मुग्ध-विचकिल-प्रसूनपुञ्ज ॥
२. D. G टिप्पनकं केचित् कदलीवाचकं कदलशब्दमाहुः कदलप्रकृतिः । 'जातेरयान्त०' (२|४|५४) डीप्र० ।
