________________
ગણઘરોં કે શિષ્ય કે સંખ્યા કા વર્ણન
આ અગ્યારે બ્રાહ્મણે પિતાના વિષય સંબંધી જે જે શંકાઓ તેઓ સેવી રહ્યા હતા, તે તે શંકાઓનું વ્યક્તિગત નિરાકરણ થતાં તેઓ તીવ્ર વૈરાગ્યને પામ્યા. સંસારની અપારતાને જાણ, તેઓ દીક્ષિત થઈ ગણધર પદ ને પ્રાપ્ત થયા. કયા કયા ગણધર કેટકેટલા શિષ્યો સાથે દીક્ષિત થયાં તે બતાવવાવાળી સંગ્રહણી ગાથા અહિ કહેવામાં આવે છે--
"पंचसो पंचाहं, दोहं चिय होय सद्ध तिसओ य ।
सेसाणं च चउण्हं, तिसओ हवइ गच्छो ॥” इति અર્થાત–શરૂઆતના પાંચગણધર, પાંચસો-પાંચસે શિષ્ય સાથે બે સાડાત્રણસો સાથે અને બાકીના ચારે ત્રણસે ત્રણ શિષ્યોના સમુદાય સાથે દીક્ષા ધારણ કરી. આ પ્રમાણે પ્રભુ પાસે બધા મળી ચુમાળીસસે બ્રાહ્મણોએ એટલે અગ્યાર ગણધરની સાથે બધા ચમાળીસસે ને અગીયાર બ્રાહ્મણોએ દીક્ષા પર્યાય અંગિકાર કરી. (સૂ૦-૧૧૩)
ગણધરવાદ સંપૂર્ણ !
મેતાર્ય પંડિત કા પરલોક વિષયક સંશય કા નિવારણ ઔર ઉનકે દીક્ષાગ્રહણ કા વર્ણન
ટીકાને અથ–મેતા પણ પિતાના સંશયના નિવારણ માટે પિતાના ત્રણસો શિષ્ય સાથે પ્રભુની પાસે આવ્યા. ભગવાને તેને કાં–હે મેતાય! તમારા મનમાં એ સંશય છે કે–પરલોક નથી. કારણ કે વેદોમાં કહેલ છે કે વિજ્ઞાન ઘનજ આત્મા એ ભૂતથી ઉત્પન્ન થઈને ફરી એજ ભૂતેમાં લીન થઈ જાય છે, પરલોક નથી, ઈત્યાદિ (આ વાક્યનું વિવેચન ઈન્દ્રભૂતિના પ્રકરણમાં કરાઈ ગયું છે તેમાંથી જોઈ લેવું.) હે મેતાય! એવું તમે માને છે તે વ્યર્થ છે. પરલેકનું અસ્તિત્વ જરૂર છે. જે પરલોક ન હોત તે તુરતના જન્મેલા બાળકને માતાના સ્તનનું દૂધ પીવાની બુદ્ધિ કેવી રીતે હોત? પરલોક સ્વીકારતાં તે પૂર્વભવના દૂધ પીવાના સંસ્કારથી માતાનું સ્તનપાન કરવાની ચેષ્ટા સંગત થઈ જાય છે. તમારા સિદ્ધાંતમાં પણ કહે છે-“હે અર્જુન! જીવ મરણુકાળે જે જે ભાવેનું સ્મરણ-ચિન્તન કરતા શરીરનો પરિત્યાગ કરે છે, તે અન્તિમ સમયમાં ચિત્િત ભાવોથી ભાવિત-વાસિત થઈને તે તે ભાવને પ્રાપ્ત કરે છે” ઈત્યાદિ. તેથી પરલોકને સ્વીકારવું જોઈએ.
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૨
૧૨૭
