________________
સાથે આવી રહ્યાં છે !” જે જે લોક સમુદાય ત્યાં ઉપસ્થિત થયેલ હતું, તે આ સાંભળી આશ્ચર્યમુગ્ધ થઈ બોલવા લાગ્યા કે, “આ બ્રાહ્મણો ધન્યવાદને પાત્ર છે! આ યજ્ઞાથી ઓ પુણ્યશાળી અને સુલક્ષણોવાળા છે ! કે જેના યજ્ઞમાં સાક્ષાત દેવ-દેવીઓ આવી રહ્યા છે! (સૂ૦-૧૦૪)
વિશેષાર્થ–સમવસરણની રચના ખુદ દેએ બનાવી હતી અને તે રચના કરવામાં દેવોએ અત્યંત જહેમત ઉઠાવી હતી. કારણ કે ઈન્દ્રો તથા અન્ય સમકિતી દે તીર્થકરના યથાગ્ય “આત્મ સ્વરૂપને જાણવાવાળા હતા. તેથી તેનો ભક્તિભાવ તેમના પર અથાગપણે વરસી રહ્યો હતો. આને લીધે આત્મસ્વરૂપની વાણી સાંભળવા તેઓ ત્વરાથી આવી રહ્યા હતા. પરંતુ સમય અને સંગનો લાભ ઉઠાવી લેકેને રંજન કરવાવાળા પણ આ દુનિયામાં ઘણા પડયા છે. આ યજ્ઞાથીઓની મનોકામના ભૌતિક પદાર્થોને સંયોગ મેળવવા પુરતોજ હતું. તેમાં કેઈ નવીનતા તો હતી જ નહિ ! પરંતુ દુન્યવી લેકે સાંસારિક સુખનેજ ઈચછે છે. કારણકે આ સુખાભાસથી પર એવું એવું અતીન્દ્રિય સુખ અંતરાત્મામાં વસી રહેલું છે. તે તે તે બિચારાઓને ભાન પણ હોતું નથી, તેમજ તે ભાન કરાવવા વાળા વિરલ જ હોય છે ! આથી યજ્ઞાથીઓ પિતાની મહત્તા બતાવવા, ઉપસ્થિત થયેલા લોકોને, આંગુલિનિર્દેશ કરી રહ્યા હતા કે, દેવનું જૂથ આ૫ણુ યજ્ઞના હવનહામ જોવા માટે તેમજ ખીર વૃત આદિ પદાર્થોને પ્રસાદ લેવા સારૂં પોતપોતાના વિમાને અને વૈભવ સાથે આવી રહ્યું છે. આ વખતે ત્યાં હાજર રહેલી જનમેદનીએ દેવોનું આગમન જોઈ આશ્ચર્ય અને વિસ્મય પામીને કહેવા લાગ્યા કે આ યાજ્ઞિક બ્રાહાણોને ધન્ય છે, તેઓ પ્રશંસનીય છે. કૃતકૃત્ય છે. કૃત પુણ્ય છે. અને અલક્ષણોથી સંપન્ન છે. કે જેથી તેમનાં યજ્ઞસ્થળે દેવદેવીઓ પ્રત્યક્ષ હાજર થાય છે. (સૂ૦-૧૦૫)
યજ્ઞ કે વાડે મેં ઉપસ્થિત બ્રાહ્મણો કા વર્ણન
મૂળનો અથ“ પરોપર ઈત્યાદિ આ યજ્ઞાર્થીઓ પરસ્પર એ પ્રમાણે બોલતા હતા કે એટલામાં દેવ યજ્ઞસ્થાન ઓળંગીને આગળ ચાલ્યા ગયા. આમ થવાથી તેઓ સ્તબ્ધ બની ગયા, નિસ્તેજ થઈ ગયા. તેઓના મુખ કરમાઈ ગયા, અને ચહેરા ઉપર દીનતા અને ફિકાશ જણાવા લાગી. આ વખતે અંતરિક્ષમાં દૈવી ઘોષણા અને ગેબી અવાજે થવા લાગ્યા, તેમ જ દિવ્ય પિોકારે સંભળાવા માંડયા કે—“હે ભાઈઓ! તમે પ્રમાદ તજી આ વ્યક્તિને ભજવા માંડે, તેનું ભજન મુક્તિપુરીના સથવારા સમાન છે. આ ભજન અત્યંત સુખદાઈ અને કલ્યાણકારી છે. આ વર્ધમાન “જિન” અખિલ લોકમાં હિતકારી અને સકલ જીના ઉપકારી છે, તેમજ તેઓ શુભ પ્રતધારી પણું છે.”
પિતાના યજ્ઞની પ્રસંશાને બદલે મહાવીરની પ્રસંશા સાંભળી તેઓની ગજગજ ફુલતી છાતીનાં પાટીયાં બેસવા લાગ્યાં! શ્વાસ રૂંધાવા લાગ્યા ! તેઓમાંથી પ્રથમ ગૌતમ ગોત્રી ઈન્દ્રભૂતિ નામનો બ્રાહ્મણ કોપાયમાન થઈ લાલપીળ બની ગયે. અને તે ક્રોધાવેશથી ધમપછાડા કરતો બાલવા લાગે કે–“મારી હયાતિમાં એ તે બીજે કેણુ છે કે જે પિતાને સર્વજ્ઞ અને સર્વદર્શ માની રહ્યો છે? એમ લાગે છે કે જરૂર કોઈ પાખંડી અને વિતંડાવાદી તેમજ ધૂત અને કપટજળી ઈન્દ્રજાળ રચી રહ્યો હોય ! તે તે સર્વજ્ઞને આડંબર કરી, ઇન્દ્રજાળને પ્રયોગ કરી. સર્વ દેવ-દેવીઓને પણ ઠત્રી રહ્યો છે ! આથી દેવ યજ્ઞના વાડાને તેમજ સાંગોપાંગ વેદને જાણવાવાળા મને પણ ત્યજીને આગળ ચાલ્યા જય છે. દેવનાં માથા ફરી ગયાં છે કે તીથજળને છેડી ખાડાના પાણીની ઈચ્છા કરી રહ્યા છે ! આ દેવો ઘૂંક
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૨
૧૦૩