________________
અથ આદિથી રાજાના માહ હટાવવા માટે ક્રીથી રાણી કહે છે ‘ મે ય ’-ઈત્યાદિ ।
(6
અન્વયા—અ –બાય હું આય ! મમય આયામમતમ્ આપતાઃ મારાં અને આપના હાથામાં પ્રાપ્ત થયેલા અને એજ માટે વજ્રા-વૃદ્ધો અનેકવિધ ઉપાચેાથી રક્ષાયેલા એવા રૂમેન્ટ્સે આ શખ્વાદિક કામભાગ વૃત્તિ-પન્વન્ત અસ્થિર સ્વભાવવાળા હોવાથી સત્તા સ્થાયી નથી, પરંતુ અસ્થાયી છે. અહી ‘૬' શબ્દથી એ વાત પણ સૂચિત કરવામાં આવેલ છે કે, જે રીતે કામલેગ અસ્થાયી છે એજ પ્રમાણે આપણે પણ અસ્થાયી જ છીએ, કેમકે, આ ગતિમાં અમારા અવરોધનું કારણ જે આયુષ્ય કર્મ છે તે સ્વય' અસ્થાયી છે. છતાં પણ વચ-વચમ્ અસ્થાયી એવા અમે જામેનુ સત્તા-જામેવુ સત્તાઃ એ અસ્થાયી વિષયામાં લાલુપ બની રહ્યા છીએ એ કેટલા આશ્ચયની વાત છે? અમારી એ અજ્ઞાનતાનું પણ કયાંય ઠેકાણું છે? આ માટે ના મે મવિÆામો-ચયા રૂમે મવિષ્યામ: જેવા એ પુરોહિત વગેરે અન્યા છે તેવાજ આપણે મનશું એવું કમલાવતીએ રાજાને કહ્યું ॥ ૪૫ ॥
આમાં જો કોઈ એમ કહે કે, વિષયલાગ ભલે અસ્થિર હોય એની સાથે અમારે શું સમ્બન્ધ છે ? એ જો સુખદાયક છે તેા પછી અમારે એને પરિત્યાગ નજ કરવા જોઈએ. એના ઉત્તર આ પ્રકારના છે. “ સામિસ ’–ઈત્યાદિ ! અન્વયા--હે રાજન્ ! સામિયં કુરુ ં-સામિષે ગુરુહમ્ માંસને લઈ ને બેઠેલા પક્ષીને વામાળ વિસ્ત–વધ્યમાન દા ખીજા માંસલેાલુપી પક્ષીઓદ્વારા દુઃખ અપાતું જોઈ ને તથા નિયમિમાં-નિરામિષમ્ નિરામિષ એજ પક્ષીને નિરાકુલ જોઈને અમે લેાકા પણ સન્ગે બાનિય ઇન્નિત્તા સર્વે ગામિવં ઇન્નિત્યા અભિષ્યંગના કારણભૂત સઘળા શબ્દાદિક વિષયાના પરિત્યાગ કરીને હવે નિમિત્ત-નિરામિષા: ભાગરૂપ આમિષથી રહિત બનીને વિદામો-વિદ્વામઃ વિચરણું કરીશું.
લાવા —કાઈ પક્ષીની ચાંચમાં માંસ જોઈને જેમ અન્ય માંસ લાલુપ્ત પક્ષી એના ઉપર ઝપટ નાખે છે અને જ્યારે તે નિરામિષ થઈ જાય છે ત્યારે તેને પીછે પકડવા છેાડી દે છે. આ પ્રમાણે નિરાકુલ મનીને જ્યાં જવું હોય ત્યાં ચાલી જાય છે. આ પ્રમાણે શબ્દાદિક વિષયામાં ફસાઇ રહેવું. તે માંસને અપનાવનાર પક્ષીના સમાન છે, એ ખીચારા પક્ષીને જેમ અન્ય માંસ લાલુપી પક્ષી પીડિત કર્યાં કરે છે એજ રીતે શબ્દાદિક વિષયેામાં ફસાયેલા પ્રાણીને પણ અન્ય વિષયાભિલાષી પ્રાણી સતાવ્યા કરે છે. જ્યારે તે નિરામિષ ભાગવત ખની જાય છે ત્યારે અન્ય પક્ષીઓની માફક તેની પાસેથી ભાગ પડાવવામાં લેલુપ મનેલાએ એને પીછે છોડી દે છે. આથી તે નિશ્ચિત બનીને સ્વચ્છાનુસાર જ્યાં ઈચ્છા થાય ત્યાં વિચરે છે, સ્વેચ્છાનુસાર વિચરણમાં
શ્રી ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
૩૪૧
