________________
કદાચ કોઈ રસલુપી સાધુ વિવિધ પ્રકારનાં પાન-ભેજન મેળવીને સારું સારું ભજન ભિક્ષાચરીમાં જ કેઈ એકાંત સ્થાનમાં ખાઈ લે અને વાલ ચણ આદિ અંત-પ્રાંત તથા મીઠા મરચા વિનાનો નીરસ ઠંડો આહીર ઉપાશ્રયમાં લઈ આવે (૩૩)
એમ કરવાનું પ્રયોજન કહે છે.—ગાતુo ઈત્યાદિ.
આ ઉપાશ્રયમાં રહેલા સાધુ મને એવું માને કે-“આ સાધુ આત્માથી છે, જેવો આહાર મળે તેમાં સંતોષ માનનારો છે, સરસ આહારની આકાંક્ષા કરતા નથી થોડા જ આહારથી સંતુષ્ટ થઈ જાય છે, અને સારરહિત ઠંડા અંત-પ્રાંત આહારનું સેવન કરે છે, (૩૪)
પિતાના દેષ કેમ છુપાવે છે ? તે કહે છે–પૂજા , ઈત્યાદિ
સારા-સારાં વસ્ત્ર પાત્ર અન-પાન આદિથી પિતોને સત્કાર ચાહનાર, પ્રશસ્ત વસ્તુઓનાંભોગ લેલપી–અહા ! એ આ જ છે એવા યશને અભિલાષી, માન (આવતાં જ ઉભા થઈ જવું)તથા સમ્માન (ગુણગાન દ્વારા ગૌરવ પ્રકટ કરવું) ની ઈચ્છાવાળો સાધુ ઘણું પાપને તથા કપટરૂપ માયાશલ્યને ઉત્પન્ન કરે છે. છાતીમાં પેસીને ત્યાં જ તૂટી જનારા દ્રવ્ય-શલ્ય (તીરની અણી) ની પેઠે હૃદયમાં રહેલું માયારૂપ ભાવ-શલ્ય નિરંતર અસીમ વ્યથાનું કારણ બને છે, તથા ચતુર્ગતિ સંસારમાં અહીં-તહીં ભટકતાં અવિચલ શાન્તિમય સુખથી એ સાધુને વંચિત (રહિત) કરી નાંખે છે. (૩૫)
મધપાન કા નિષેધ
* મધપાનનો નિષેધ કહે છે-હુરં વારા ઈત્યાદિ
જે સાધુ પિતાના સંયમની રક્ષા કરવા ઈચ્છે છે, તેણે મદિરા યા સરકે એકાંતમાં પણ કદાપિ પી ન જોઈએ. મટિરા ત્રણ પ્રકારની છે. (૧) ગૌડી, (૨) માધ્વી, (૩) પછી. ગોળ માંથી બનાવેલી ગૌડી, મહડાંમાંથી બનાવેલી માધ્વી, તથા ધાન્ય આદિના પિષ્ટ (આટા) માંથી બનાવેલી પછી કહેવાય છે. સુ દો એ વચનથી એમ માલુમ પડે છે કે-ધાન્ય આદિના આટાથી મદિરા બને છે. અથવા પછી મદિરા “ચંદ્રહાસ” નામની મદિરા સમજવી જોઈએ. તે ઉપરાંત ભાંગ, ગાંજો, બીજી–બીજી કોઈ પણ કેફી વસ્તુનું સેવન સાધુ ન કરે, જેમકે કહ્યું છે કે
મદના કારણ સ્વરૂપ પીગળેલા પદાર્થને મદ્ય કહે છે મઘ બાર પ્રકારના સમજવા, તે નીચે મુજબ
(૧) મહુડાને, (૨) ફણસને, (૩) દ્રાક્ષને (૪) ખજૂરને (૫) તાડને (તાડી), (૬) શેરડીને, (૭) મરેય-પાવઠીનાં ફૂલને, (૮) માક્ષિક મધને, (૯) ટંક (કઠા) ને; (૧૦) મધુને, (૧૧) નારિઓળને, અને (૧૨) પિષ્ટ (આટા) નો બનેલે મધ. એમ માના મુખ્ય ભેદ પાર છે.
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર : ૧
૧૨૨
