________________
7
શુદ્ધ ભિક્ષા ગ્રહણ કરવાની ચાગ્યતા વ્યક્ત થાય છે. મુચ્છો શબ્દથી આહાર આદિની તાલુપતાના ત્યાગ ધ્વનિત થાય છે. માયને શબ્દથી એ સૂચિત કરવામાં આવ્યું છે કે નિર્દેષ અને સરસ આહાર વધારે પ્રાપ્ત થઇ રહ્યો હાય તા પણ પ્રમાણથી વધારે ગ્રહણ ન કરવા જોઇએ. વલળા" શબ્દથી એમ સૂચિત કરવામાં આવ્યું છે કે આધાકમ આદિ ભિક્ષાના બધા દોષોનુ અનુસધાન કરવાથી જ વિશુદ્ધ ભિક્ષાનું ગ્રહણ સભવિત છે (૨૬) ‘વર્તે ’ ઇત્યાદિ. ગ્રસ્થના ઘરમાં તરેહ તરેહના ખાદ્ય અને ભાત ભાતનાં સ્વાધ વિદ્યમાન હાય છે; તે તેની ઇચ્છા હોય તા આપે અને ન હોય તે! ન આપે.જો ન આપે તે સાધુએ એવા ક્રોધ ન કરવા જોઇએ કે, આ કેવા અવિવેકી છે કે આટલાં બધાં ખાદ્ય-સ્વાઘ હાજર હાવા છતાં પણ સાધુને આપતા નથી,' અહીં " શબ્દથી સત્ અને અસત વિવેક કર્યાં છે, અને તેથી મનને જીતવાનું સૂચિત કર્યું છે. (૨૭)
એનું વિસ્તારપૂર્વક કથનકરે છે—ચળા ઈત્યાદિ.
જે કાઇ ગૃહસ્થ શય્યા, આસન, વસ્ત્ર, ભક્ત યા પાન સામે દેખાતાં હોવા છતાં પણુ સાધુને ન આપે તે પણ સાધુ કોષ ન કરે. (૨૮)
રન્થિય ઇત્યાદિ. સ્ત્રી, ખાળક, જુવાન ચા વૃદ્ધ વંદના કરી રહ્યાં હોય તા તે વખતે તેમની પાસે ભિક્ષાની યાચના કરવી ન જોઈએ. કોઈ વંદના કરી રહ્યાં હોય અને તેમની પાસે યાચના કરવામાં આવે તે વાંદનામાં અંતરાય પડે છે, અને ગૃહસ્થના મનમાં એવા વિચાર આવે છે કે જુએ, આ સાધુ કેવા પેટ ભરા છે કે વંદના કરતી વખતે પણ ધીરજ ધરતા નથી, ૨'કની પેઠે કેવળ ભિક્ષાની ચિંતા કરી રહ્યો છે.' ખીજા સમયે યાચના કરતાં પણ જો ગૃહસ્થ ભિક્ષા ન આપે તેા સાધુ કઠાર વચન ન ખાલે કે ખસ, રહેવા દો, તારી વંદના વૃથા છે, તેથી સાધુઓને સ ંતાષ નથી થઈ શકતા, તુ" કેસૂડાંના ફૂલની પેઠે દેખાડવાની રમણીયતા (નમ્રતા) ધારણ કરનારા છે,' ઈત્યાદિ. (૨૯)
મૈં ઇત્યાદિ. ઠેઈ સાધુને વંદના ન કરે તેા સાધુએ તેના પર કુષિત ન થવુ જોઇએ કે આ કેવા અવિવેકી છે કે સામે ઊભેલા સાધુના અનાદર કરે છે ?” તથા ચક્રવતી અ દિ રાજા-મહારાજા પણુ વંદના કરે તે આત્મપ્રશંસા (ધમડ) ન કરે કે હું જગતમાં એવા માનનીય છું કે એવા રાજા મહારાજા પણ આરા ચરણામાં પડે છે.’ એ રીતે જિનશાસનમાં સ્થિત એવા સાધુનુ' ચારિત્ર સ્થિર (૯) રહે છે, અર્થાત્ સત્કાર અને તિરસ્કાર થતા પણુ અંતઃકરણમાં વિકાર ન કરનારા અનગારના આચાર નિરતિચાર પણે પલે છે. (૩૦)
ભિક્ષામેં ચોરીકા નિષેધ એવં ચોરી કે દોષ
સ્વપક્ષમાં ચૌય ના નિષેધ કરે છે—રિયા ઈત્યાદિ.
જો ક્ષુદ્ર પ્રકૃતિવાળે સાધુ ઉત્કૃષ્ટ સરસ આહાર પ્રાપ્ત કરીને એવા વિચારથી એને છુપાવે કે-હૂં' એને બતાવીશ તા આચાય આદિ એ લઈ લેશે, મને નહી' આપે અથવા થાડો જ
આપશે' (૩૧)
ગત્તકા ઈત્યાદિ એ બીજાથી છુપાવીને સરસ આહાર કરનારે સ્વાર્થ સાધનમાં સમથ સાધુ મનેાજ્ઞ રસના અભિલાષી થઇને અત્ય’ત પાપકનું ઉપાર્જન કરે છે. તે આ જન્મમાં સાધારણ નીરસ આહારથી કદાપિ સંતુષ્ટ ન થતાં મેાક્ષને પ્રાપ્ત કરી શકતે નથી,
ત્તકાળુહો એ પદથી પુદૂગલાન દીપણું, જીદ્દો પદથી માયાચારમાં પરાયણતા તથા તકરવૃત્તિ (ચૌય વૃત્તિ) અને હુન્નોલો પદથી અભીષ્ટ વસ્તુ ન મળવાથી ઉપજતા અસ તાષ સૂચિત કર્યાં છે. (૩૨)
ગુરૂ સમક્ષના અપહાર કહીને હવે ગુરૂની પરાક્ષના અપહાર કહે છે—લિયા॰ ઇંદ્રાદિ.
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર : ૧
૧૨૧