________________
દુર્ગમ માર્ગ મેં ગમન કા નિષેધ
દુઝ વાઈત્યાદિ તથા તેજ ઈત્યાદિ.
નદી આદિમાં વરસાદને વખતે આવવા-જવા માટે જે લાકડાં, પથર, ઈટ વગેરે રાપેલા હોય અને જે તે હલતાં હોય તે સમાધિવાન સ યમી એ માગે ગમન ન કરે અને જે પ્રદેશ નીચે હોવાથી અંધકારમય હાય યા ખાડાવાળો હોય તે માગે પણ સાધુએ ગમન કરવું ન જોઈએ, કારણ કે એવા માગે* ગમન કરવાથી સ્વ-પર-વિરાધનારૂપ અસં. યમ કેવલી ભગવાને જોયા છે.
હલતાં લાકડાં આદિ પર ચાલવાથી લપસી જવાથી યા પડી જવાથી આત્મવિરા. ધનાની અને એકેન્દ્રિય દ્વીન્દ્રિય પ્રાણીઓના ઉપમર્દનથી પરવિરાધનાની સંભાવના સૂચિત્ત કરી છે. નીચાણવાળા પ્રદેશમાં ગમન કરવાથી ઉક્તદ ઉપરાંત હિસક જતુઓથી ઉત્પન્ન થનાર ઉપઘાત આદિ ઘણા દોષો હોવાનું સૂચિત કર્યું છે. સપિરિણાદિ પદથી એમ કહેવામાં આવ્યું છે કે સાધુઓએ ઈદ્રિય ચલતાને ત્યાગ કરવો જોઈએ પરંતુ શબ્દથી એમ પ્રકટ કરવામાં આવ્યું છે કે સાધુઓએ યમ-નિયમનું પાલન કરતારહીને જ ભિક્ષા ગ્રહણ કરવી જોઈએ (૬૫-૬૬)
માલાહત ભિક્ષા કા નિષેધ
હવે માલાપહત ભિક્ષાના દોષે બતાવે છે-નિરણેff ઈત્યાદિ. કુમળી. ઈત્યાદિ, તથા પાસે ઈત્યાદિ.
જે દાતા સાધુને માટે સીઢી (નીસરણું), પાટ, બાજોઠ, માંચે, ખૂટી અથવા મૂશળ (સાંબેલું) આદિને ઉંચા કરીને ઉંચા મકાનના બીજા મજલા પર ચઢીને આહાર લાવે તો તે આહાર માલાપહત કહેવાય છે. સીઢી આદિ પર ચડવાથી જે પડી જાય તો હાથ–પગ તૂટી જાય, પૃથ્વીકાય આદિ જીવોની વિરાધના થાય, તથા જે પ્રાણ પૃથ્વી પર સંચાર કરી રહ્યા હોય તેમની પણ હિંસા થઈ જાય; તેથી એવી અવસ્થામાં સ્વ, પર અને ઉભયની વિરાધના થવી સંભવિત છે, એટલે સુધી કે દાતાનું મૃત્યુ પણ થઈ જઈ શકે છે; તેથી કરીને એ મહાદેશે ને અત્યંત દુઃખદાયી જાણીને સંયમી મહામુનિ નીસરણી આદિ દ્વારા માળથી ઉતારેલા આહાર આદિ ને સ્વીકારે નહિ.
માળ-મજલાના ભેદે કરીને માલાપહત ભિક્ષા ત્રણ પ્રકાની છે. (૧) ઉર્વેમાલાપહત, (૧) અધમાલાપહત અને (૩) તિર્યંગ-માલાપહત એમાં ઉર્વ માલાપહત ભિક્ષાનું વિવેચન પહેલાં કરવામાં આવ્યું છે. ઉપરના મજલાથી નીચેની બાજુએ નીસરણી લગાવીને લાવેલી ભિક્ષા અર્ધમાલા પહૃત કહેવાય છે. જે મજલામાં ભિક્ષા આપનારી હાજર હોય, તેની બરાબર, બીજી બાજુ એ જવાને માટે પૂલની પેઠે નીસરણી યા લાકડું પાટિયું તી” રાખીને ચડે તે ત્યાંથી લાવેલી ભિક્ષા તિયમાલાપહત કહેવાય છે. બહુ મુશ્કેલીથી પહોંચી શકાય એવાં સીકો, યા છાજલીમાં તથા ઉડી કેટડીમાં રાખેલા અશનાદિ ગ્રહણ કરવાથી પગ ઉપાડવા આદિનાં અનેક કષ્ટ પડે છે, તેથી એવી ભિક્ષાપણું આ (માલાપત) ભિક્ષામાંજ સમાયેલી સમજી લેવી. એ સર્વ પ્રકારની ભિક્ષા સાધુને માટે અકય છે. (૬૭-૬૮૬૯)
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર : ૧
૧૦૯
