________________ કરનું છે. તાત્પર્ય આ પ્રમાણે છે કે પૂર્વ સમુદ્રશામિની તેમજ પશ્ચિમ સમુદ્રગામિની નદીઓની સંખ્યા જંબુદ્વીપમાં 14 લાખ પ૬ હજાર છે. હવે સૂત્રકાર જંબૂઢીપન વ્યાસ કે જે એક લાખ પ૬ હજાર જેટલે છે. તેની પ્રતીતિ માટે દક્ષિણ અને ઉત્તરમાં ક્ષેત્રજનન જે સંકલન છે તેને શિષ્યના ઉપકારાર્થ પ્રદર્શિત કરે છે જેમકે(૧) ભરતક્ષેત્રને વિસ્તાર પર જન જેટલું છે. (2) ક્ષુલ્લક હિમાચલ પર્વતને હિમવત્ પર્વતને વિસ્તાર ૧૦૫ર પણ છે. (3) હૈમવત ક્ષેત્રને વિસ્તાર 2105 જન જેટલું છે. (4) વૃદ્ધ હિમાચલ પર્વતનું પ્રમાણ મહાહિમવત પર્વતને વિસ્તાર 4210 જન જેટલું છે. (5) હરિવર્ષ ક્ષેત્રનું પ્રમાણ 8421 જન જેટલું છે. (6) નિષધ પર્વતનું પ્રમાણ 168422 જન જેટલું છે. (7) મહાવિદેહ ક્ષેત્રનું પ્રમાણ 33684 જન જેટલું છે. (8) નીલ પર્વતનું પ્રમાણ 16842 એજન જેટલું છે. (9) રમ્યક ક્ષેત્રનું પ્રમાણ 8421 જન જેટલું છે. (10) રુક્િમ પર્વતનું પ્રમાણ 42102 જન જેટલું છે. (11) હરણ્યવત ક્ષેત્રનું પ્રમાણ 2105 જન જેટલું છે. (12) શિખરિ પર્વતનું પ્રમાણ 10523 એજન જેટલું છે. (13) ઐરવત ક્ષેત્રનું પ્રમાણ પર જન જેટલું છે. આ પ્રમાણે અહીં જનને સરવાળે 99996 નવાણું હજાર નવસે છનું છે, અને કલાઓને સરવાળો પ૭૬ થાય છે. એમાં ૧ને ભાગાકાર કરીએ તે ૪જન થાય છે. એથી ઉપર્યુક્ત જન પ્રમાણમાં 4 ને જોડવાથી જંબૂઢીપને સંપૂર્ણ વિસ્તાર 1 લાખ જન આવી જાય છે. અહીં દક્ષિણ જગતનો મૂલ વિઝંભ ભરતક્ષેત્રના પ્રમાણમાં અને ઉત્તર જગતીનું પ્રમાણ એરવત ક્ષેત્રના પ્રમાણમાં અન્તર્ભાવનીય છે. પૂર્વ પશ્ચિમમાં સર્વાગ્રનું મિલન આ પ્રમાણે છે-ઔત્તરાહ-ઉત્તરદિશામાં-શીતા નદીના વનના મુખ પ્રમાણ વિસ્તાર 2922 જન જેટલું છે. 16 વિજયેને પ્રમાણ વિસ્તાર 35406 જન છે. અન્તર નદી વર્કને વિસ્તાર 750 એજન જેટલું છે. આઠ વક્ષસ્કારે વિસ્તાર 4000 યેજન જેટલું છે. મેરુ ભદ્રશાલ વનને વિસ્તાર 54000 એજન જેટલું છે તેમજ ઉત્તર દિશ્વત શીતેદા નદીના વનના મુખને વિસ્તાર 222 જન જેટલું છે. એ સર્વને સરવાળે એક લાખ જન પ્રમાણ થાય છે. અહીં પણ જગતીને મૂલ વિધ્વંભ તિપિતાની દિશાઓમાં આવેલા મુખવનમાં આન્તર્ભાવિત કરી લે જેઈએ. શ્રી જૈનાચાર્ય જૈનધર્મદિવાકર પૂજ્ય શ્રી ઘાસીલાલ ગતિવિરચિત જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્રની પ્રકાશિકા વ્યાખ્યાને છઠ્ઠો વક્ષસ્કાર સમાપ્ત. 6 + જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર 226
