________________
વિજય અને ત્રીજી અન્તનદી, સાતમું વિજય તથા ચોથે વક્ષસ્કાર પર્વત, આઠમું વિય, અને એક જુગતીની નજીકનું વનસુખ એ રીતે સીતા મહા નદીની ઉત્તરમાં તથા ગજમાદનની પશ્ચિમમાં પણ વિજ્યાદિની સ્થાપનાને ક્રમ સમજી લે.
- હવે પ્રદક્ષિણાના કમથી વિજ્યાદિના નિરૂપણમાં આજ પહેલ છે, એ હેતુથી પહેલાં વિભાગમુખથી કચ્છ વિજયનું નિરૂપણ કરવાની ઈચ્છાથી સૂત્રકાર સૂત્ર કહે છે– હિf અંતે! ” ઈત્યાદિ
ટીકાઈ–દિ ૉ મંતે ! વંદીરે તીરે હે ભગવદ્ જંબુદ્વીપ નામના દ્વીપમાં “મહાવિરે વારે મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં છે નામ” કચ્છ નામનું ‘વિજ્ઞ' વિજય ચક્રવર્તિ દ્વારા જીતવાને ગ્ય ભૂમિભાગ રૂપ “TUmત્તે’ કહેલ છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છેરોચમા ! ” હે ગૌતમ “રીચા મgmણ” સીતા મહા નદીની ઉત્તરે ઉત્તર દિશામાં તથા “જીવંતસ્પ” નીલવાનું વાતાવર’ વર્ષઘર પર્વતની ળિ” દક્ષિણદિશામાં તથા પિત્તહર” ચિત્રકૂટ નામના “વારFશ્વમાં વક્ષસ્કાર પર્વતની “પ્રજ્વરિયમેળ પૂર્વ દિશામાં “” અહીંયાં નિશ્ચય “કંકુરીવે સીવે જંબૂદ્વીપ નામના દ્વીપના “ભાવિ વારે મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં છે કે વિજ્ઞા' કરછ નામનું વિજય “YOUત્તે’ કહેલ છે. તે વિજય કેવું છે? તે અપેક્ષાની નિવૃત્તિ માટે કહે છે–ત્તવાણિયા' તે ઉત્તર દક્ષિણ દિશામાં લાંબુ છે. “Trળmવિસ્થિoળે પૂર્વ પશ્ચિમ દિશામાં વિસ્તૃત છે. તથા “ઢિયંજલંકાલિંપિ' પર્યકાકાર રીતે સ્થિત છે. લાંબુ અને ચતુષ્કોણ હોવાથી “સિંધૂઢુિં ગંગા અને સિંધુ નામની “મgrળહિં મહા નદીથી તથા વેચન' વૈતાઢય નામના “દવા પર્વતથી “જીદમાmવિમત્તે’ છ ભાગમાં અલગ થાય છે. આજ રીતે બીજા વિના સંબંધમાં પણ સમજી લેવું. પરંતુ સીતા મહાનદીની ઉત્તર દિશામાં કચ્છાદિ વિજય શીતદાની દક્ષિણ દિશાના પફમાદિ ગંગા અને સિંધુ મહાનદી દ્વારા છ પ્રકારથી અલગ થાય છે. સીતા મહાનદીની દક્ષિણ તરફના વચ્છાદિ તથા શીતેદાની ઉત્તર દિશામાં વપ્રાદિ રક્ત અને રક્તવતી નદી દ્વારા છ ભાગમાં અલગ થાય છે. - હવે ઉત્તર દક્ષિણની લંબાઈને સ્પષ્ટ કરે છે-“ોસ્ટર જોન સેળ હજાર
જન “પંચય શાળag” પાંચસે બાણુ નો ગર' એક એજનના રોજિ “Pવીર માળે ઓગણીસમા ભાગ અર્થાત્ એક એજનના ૧૯ ઓગણીસયાં બે ભાગ કાયમેળ લંબાઈ થાય છે.
અહીંયાં આ રીતે સમજવું જોઈએ ૩૨૬૮૪ જન કલા ૮ રૂપ વિદેહ ક્ષેત્રના વિસ્તારથી સીતા અને શીતેદા નદીને વિસ્તાર પાંચસે જન પ્રમાણે મળે છે. યક્ત પ્રમ ણ શેષના અર્ધામાં મળે છે. અહીંયાં જો કે સીતા અગર શીતદા નદીના સમુદ્ર પ્રવેશ માર્ગમાં જ પાંચસે જન પ્રમાણને વિસ્તાર છે, બીજે સ્વલ્પ અગર સ્વ૫તર વિસ્તાર થાય છે. તે પણ કચ્છાદિ વિજયની નજીક બેઉ તટવર્તિ પ્રદેશ કીડા સ્થાનને લઈને પાંચસે જન પ્રમાણને વિસ્તાર પ્રાપ્ત થઈ જાય છે. આ રીતે કચ્છ વિજયની ઉત્તર દક્ષિણમાં લંબાઇનું વર્ણન થાય છે.
હવે પૂર્વ પશ્ચિમના વિસ્તારનું નિરૂપણ કરે છે– રો રોચાસરું બે હજાર “ોળ ૨ તેરભુત્તરે ગોવાનg” બસે તેર જનથી “ત્તિ વિશેqછેકંઈક કમ “વિદ્યુમેળ જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
८८