________________
અથવા સત્યામૃપા ભાષાના રૂપમાં પણ નહીં. તેમાં વિશેષ વાત એ છે કે વિકસેન્દ્રિયના વિષયમાં પણ પૃચ્છા કરવી જોઈએ. અર્થાત-દ્વીન્દ્રિય, ત્રીન્દ્રિય, અને ચતુરિન્દ્રિય જીવ પણ અસત્યા મૃષા વ્યવહાર ભાષાના રૂપમાં ગૃહીત દ્રવ્યોને અસત્યા મૃષા ભાષાના રૂપમાં જ ત્યાગે છે
ઉપર્યુક્ત કથનને સંક્ષેપમાં સાર એ છે કે જે ભાષાના રૂપમાં દ્રવ્યોનું ગ્રહણ કરાય છે, તેજ ભાષાના રૂપમાં તેમને ત્યાગ કરાય છે.
એ રીતે એકવચન અને બહુવચનને લઈને આ આઠ દંડક નૈરયિકથી લઈને વૈમાનિકે સુધી સમ્બન્ધ રાખનાર સમજવા જોઈએ, અર્થાતું એક વચનને લઈને ચાર ભાષાઓના ચાર દંડક અને બહુવચનને લઈને ચાર ભાષાઓના ચાર દંડક સમજવા જોઈએ. સૂ૦ ૧૨ા
વચન કે સ્વરૂપ કા નિરૂપણ
વચન સંબંધી વક્તવ્યતા શબ્દાર્થ-(જવિદે ળ મતે ! વળે gym??) હે ભગવન્! વચન કેટલા પ્રકારના છે? શેરમા ! રોઝવ વચને હે ગૌતમ! સેલ પ્રકારના વચન કહ્યા છે (તં TE) તે આ પ્રકારે છે ( વળ) એક વચન (દુ વળ) દ્વિ વચન (વઘુવો) બહુ વચન (ચિવજો) સ્ત્રીવચન (ઉંઘથળે) પુરૂષ વચન (નપુંસાવચળ) નપુંસક વચન (ગજ્જWવો) અધ્યાત્મ વચન (3ળીચવો) ઉપનીત વચન (બાળીચવો) અપની વચન (3વીચાજીવ) ઊપનીતાપની વચન (અવળીચોવળીયાચો) અપની તોપનીય વચન (તીર
) અતીત વચન (હુન્નરો) વર્તમાન વચન (કાજચવો) અનાગત-ભવિષ્ય વચન (ગ્નજળ) પ્રત્યક્ષ વચન (રોવવો) પક્ષ વચન (ફુરૂતં મને ! વાળ વા કાર રોકવચ વા) એ રીતે એક વચન યાવત્ પરોક્ષ વચન (વરમાળ) બેલતા (qvજવળી ઘણા માતા) આ ભાષા પ્રજ્ઞાપની છે? (ા પણ મારા મોસા ?). આ
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૩
૧૪૪
