________________
શાબ્દિક વ્યવહારના અનુસાર કોઈ દોષ નથી. દેષતા ત્યારે થાય છે જ્યારે વસ્તુના સ્વરૂપથી વિરુદ્ધ કથનક રાય, જેવુ' વસ્તુ સ્વરૂપ છે તેવું જ રહેવાય તે તેમાં કોઈ દેષ નથી થઈ શકતા. ॥ ૪ ॥
ભાષાકે કારણાદિકા નિરૂપણ
ભાષાના કારણે આદિના વિચાર
શબ્દા –(માસાળ) ભાષા (મંતે) હે ભગવન્! (ત્રિચિ) શું આદિવાળી છે અથવા તે ભાષાનું મૂળ કારણ શું છે ? ( િપયા) ભાષાને પ્રભવ શું છે? (ત્તિ સંયિા) શુ આકારની છે ? (fTM પદ્મસિયા) શુ અન્ત છે ? (ગોયમા !) હે ગૌતમ ! (માસાળું) ભાષા (લીવાલિયા) જીવાદિવાળી છે-ભાષાનું મૂળ જીવ કારણ છે (સરીવ્વમત્ર) શરીર પ્રભવ છે (યજ્ઞસંટિયા) વજ્રના આકારવાળી છે (સ્રોવંતપ(વત્તિયા) લેાકના અન્તમાં તેના અન્ત છે (વળત્તા) કહી છે
(માસા કો ય પમતિ) ભાષા કયાંથી ઉદ્ભૂત થાય છે? (તિ િસમય્ હિ માલતી મારું) કેટલા સમર્ચામાં ભાષા ખેલાય છે? (માલા ઋતિવારા) ભાષા કેટલા પ્રકારની છે? (તિ વા માસા અણુમચા) કેટલી ભાષાએ અનુમત છે? ॥ ૧ ॥
(સરીરÇમવા માસા) ભાષાના ઉદ્દભવ શરીરથી થાય છે? (ચિ સમજ઼ર્ફે માલતી મારું) એ સમયમાં ભાષા ખેલે છે (મારા ચકĪT) ભાષા ચાર પ્રકારની છે (વોળિય માસા લઘુમતા ૩) પરન્તુ એ ભાષાએ ખેલવા માટે અનુમત છે ॥ ૨ ॥
(વૃતિવિદ્દાળ અંતે ! માત્તા પ્ળત્તા !) હે ભગવન્! કેટલા પ્રકારની ભાષા કહી છે ? (તોયમા ! તુવિદ્દા માસા પછīત્તા) હે ગૌતમ! એ પ્રકારની ભાષા કહી છે (તં નટ્ટા) તે મા પ્રકારે (પજ્ઞત્તિયા ચ પન્નત્તિયા ૪) પર્યામિકા અને અપર્યાસિકા (ઉન્નત્તિયામાં મતે ! મસા ઋતિવિદ્દા પછળત્તા ?) હૈ ભવવન્ ! પર્યામિકા ભાષા કેટલા પ્રકારની કહી છે ? (જોયમ ! સુવિા પળત્તા) હે ગૌતમ ! એ પ્રકારની કહી છે (તં ના) તે આ પ્રકારે (લા મોલા
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૩
૧૦૪
