________________
પૃથ્વીના નારક, હે ભગવન ! ક્યાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે? (જમા ! પર્વ જેવ) હે ગૌતમ ! એજ પ્રકારે તમ પ્રભાના સમાન (નવરં ફર્થીfહંતો હિરો જાદવો) વિશેષ સ્ત્રીઓથી ઉત્પન્ન થવાને નિષેધ કર જોઈએ ગાથાઓને અર્થ –(ગરની) અસંજ્ઞી (સુ) નિશ્ચયથી (H) પહેલી નરક ભૂમિમાં હતો
વં સરસિયા) સરીસૃપ બીજીમાં (તરુચ પી) પક્ષી ત્રીજીમાં (વીણા વંતિ વિથિં) સિંહથી ભૂમિમાં (૩૪) ઉરગ (ધુન) પુનઃ (પંકિં પુવૅ) પાંચમી પૃથ્વીમા (છર્દૂિ રૂધિયામાં) સ્ત્રીઓ છઠ્ઠીમાં (મચ્છી મનુથાચ સત્તમં પુર્વિ) મચ્છ અને મનુષ્ય સાતમી પૃથ્વીમાં ઉત્પન્ન થઈ શકે છે () આ (મોવા) ઉત્કૃષ્ટ ઉપપાત (વોદ્ધો) જાણુ જોઈએ (નરજપુઢવીf) નરક ભૂમિમાં ૧–રાલા
ટીકાથ–શ્રી ગૌતમસ્વામી પ્રશ્ન કરે છે હે ભગવન જે નારક જીવ ઉરઃ પરિસર્પ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિયાથી ઉત્પન્ન થાય છે તે શું સંમૂર્ણિમ ઉર પરિસર્ષ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિયાથી ઉત્પન્ન થાય છે અથવા ગર્ભજ ઉર પરિસર્પ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિયાથી ઉત્પન્ન થાય છે?
શ્રી ભગવાન ઉત્તર આપે છે–હે ગૌતમ ! સંમૂછિમ ઉર:પરિસર્પ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિયાથી ઉત્પન્ન થાય છે અને ગર્ભજ ઉર પરિસર્પ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિયાથી પણ ઉત્પન્ન થાય છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન-ચદિ સંમૂછિ ઉર:પરિસર્પ સ્થલચર પંચે. ન્દ્રિય તિર્યંચેથી ઉત્પન્ન થાય છે તે શું પર્યાપ્તક સંમૂછિમ ઉર પરિસર્ષ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિર્યચેથી ઉત્પન્ન થાય છે અથવા અપર્યાપ્તક સંમૂર્ણિમ ઉર પરિસર્પ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિયાથી ઉત્પન્ન થાય છે?
શ્રી ભગવાન–હે ગૌતમ! પર્યાપ્તક સંમૂઈિમેથી ઉત્પન્ન થાય છે, અપમક સંમછિમ ઉર પરિસર્પ સ્થલચર પચેન્દ્રિય તિયાથી નથી ઉત્પન્ન થતા.
શ્રી ગૌતમસ્વામી-ભગવદ્ યદિ ગર્ભજ ઉર પરિસર્ષ થલચર પંચેન્દ્રિય તિય"ચોથી નારક ઉત્પન્ન થાય છે તે શું પર્યાપ્તક ગર્ભજ ઉર પરિસર્પ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિયાથી ઉત્પન્ન થાય છે? અથવા અપર્યાપ્તક ગર્ભજ ઉરઃ પરિસર્પ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિર્યમાંથી ઉત્પન્ન થાય છે?
શ્રી ભગવાન -હે ગૌતમ! પર્યાપ્તક ગર્ભજ ઉરઃ પરિસર્પ સ્થલચર પચે. ન્દ્રિય તિયાથી ઉત્પન્ન થાય છે, અપર્યાપ્તક ગર્ભજ ઉરઃ પરિસપ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિયાથી ઉત્પન્ન નથી થતા
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૨
૩૬૪
