________________
દિશાકે અનુપાત સે અલ્પબદુત્વ કા કથન
ત્રીજું પદ–અલ્પ બહત્વ શબ્દાર્થ –(વિશિ) દિશા () ગતિ (ફંદિર) ઈન્દ્રિય (પ) કાયા (GU) વેગ (m) વેદ (સાચ) કષાય (સા) લેડ્યા (૨) અને (તમત્ત) સમ્યક્ત્વ (ના) જ્ઞાન (f) દશન (સંક્રય) સંયત (૩૪મા) ઉપયોગ (ભાણા) આહાર છે ૧૭૧ છે
(માસT) ભાષક (ત્તિ) પરીત () પર્યાપ્ત (હુમ) સૂમ (ની) સંજ્ઞી (મા) ભવ (ચિત્ત) અસ્તિક (રિમે) ચરમ (નીવે) જીવ (૨) તથા (ત્તિત્ત) ક્ષેત્ર (વે) અન્ય (પુરા) યુગલ (માણ) મહાદંડક (વ) અને
ટીકાઈ_પહેલા પદમાં પૃથ્વીકાય આદિ જીવોની તથા બીજા પદમાં અનેક સ્થાનેની નિરૂપણ કરાઈ. પ્રસ્તુત ત્રીજા પદમાં તેજ પૃથ્વીકાય આદિ જીવોના અલ્પ બહત્વની પ્રરૂપણ કરવાને માટે બે ગાથાઓમાં સત્યાવીસ દ્વાર ના નામ નિર્દેશ કરે છે. તે દ્વારા આ રીતે છે.
(૧) દિગદ્વાર (૨) ગતિદ્વાર (૩) ઇન્દ્રિયદ્વાર (૪) કાયદ્વાર (૫) ગદ્વાર (૬) વેદદ્વાર (૭) કષાયદ્વાર (૮) લેણ્યાદ્વાર (૯) સમ્યકત્વદ્વાર (૧૧) દર્શન દ્વાર (૧૨) સંતદ્વાર (૧૩) ઉપગાર (૧૪) આહારદ્વાર (૧૫) ભાષકદ્વાર (૧૬) પરીત અર્થાત્ પ્રત્યેક શરીર અને શુકલ પાક્ષિકદ્વાર (૧૭) પર્યાપ્તદ્વાર (૧૮) સૂમ દ્વાર (૧૯) સંજ્ઞીદ્વાર (૨૦) ભવસિદ્ધિકદ્વાર (૨૧) અસ્તિકાયદ્વાર (૨૨) ચરમ દ્વાર (૨૩) જીવદ્વાર (૨૪) ક્ષેત્રકાર (૨૫) બન્ધદ્વાર (૨૬) પુદ્ગલ દ્વાર અને (૨૭) મહાદંડકદ્વારા આ સત્યાવીસ દ્વારોના આધારે પૃથ્વીકાય આદિના અ૯૫ બહત્વની પ્રરૂપણ કરાશે.
દિશાના અનુપાતથી અ૯૫ બહુત્વ શબ્દાર્થ (સાજીવાથi) દિશાની અપેક્ષાએ (ધ્યેયો) બધાથી ઓછા (નીવા) જીવ (છિi) પશ્ચિમ દિશામાં છે (પુષ્ટિમેvi) પૂર્વ દિશામાં (વિશે નાદિરા વિશેષાધિક છે (વાળ), દક્ષિણમાં (વિશેષાદિયા) વિશેષાધિક છે ઉત્તi) ઉત્તરમાં (વિવાદ) વિશેષાધિક છે
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૨
