________________
લવણસમુદ્ર એવં લવણસમુદ્ર મેં રહે હુએ ચન્દ્રાદિ કી સંખ્યા કા કથન
લવણસમુદ્રની વક્તવ્યતા લવીવં નામ હી ઈત્યાદિ
ટીકાર્થ-જંબુદ્વીપ નામના મધ્યદ્વીપના સંબંધનું કથન સમાપ્ત કરીને હવે સૂત્રકાર લવણસમુદ્ર સંબંધી કથનને પ્રારંભ કરે છે. આ લવણસમુદ્ર જંબુદ્વીપને ચારે બાજુથી ઘેરાયેલ છે. તેથી તેને આકાર વલય (બલેયા)ના જે ગોળ થયેલ છે. આ લવણસમુદ્ર બધી જ દિશાઓમાં સારી રીતે સંસ્થાપિત અને પરિવેટિત છે. જે પ્રમાણે જંબુદ્વીપ સઘળા દ્વીપની મધ્યમાં છે તે જ પ્રમાણે આ લવણસમુદ્ર પણ સઘળા સમુદ્રોની મધ્યમાં છે. “વળાં મંતે ! સમુ ફ્રિ સમવધવાણંદિg વિસમજવાઝટિ' હે ભગવન્! લવણસમુદ્ર શું સમચક વાલ સંસ્થાનવાળો છે કે વિષમચકવાલ સંસ્થાનવાળો છે? અર્થાત લવણસમદ્રનું સંસ્થાન સમ છે ? કે વિષમ છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કે
ચમી ! સમવવાર્ષકિ નો વિક્રમવાસ્ટિid” હે ગૌતમ! લવણસમુદ્રનું સંસ્થાન સમ છે વિષમ નથી અર્થાત્ લવણસમુદ્ર સમચકવાલ સંસ્થાનવાળે છે. વિષમ ચકવાલ સંસ્થાનવાળે નથી. “ઢવશેvi મતે સમુદે ફેવતિયં જીવાવિકપર્વમેળ
વર્થેિ વિવેvi Hum' હે ભગવન લવણસમુદ્ર ચકવાલ પહોળાઈની અપેક્ષાથી કેટલે મેટો છે ? અર્થાત્ લવણસમુદ્રના ચકવાલની પહોળાઈ કેટલી છે ? અને તેની પરિધિ કેટલી છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કેTોચમા ! સૂવળvi સમુદે તે કોયારસ સરસારું વવવવવવૅમે' હે ગૌતમ! લવણસમુદ્ર ચકવાળની અપેક્ષાથી બે લાખ યેજન જેટલો પહેળે છે અને 'पन्नरस जोयणसयसहस्साई एगासीइ सहस्साई सयमेगोणचत्तालीसे किंचिविसेસદ્ધિ ૧૫ પંદર લાખ ૮૧ એકાશી હજાર એકસો ૩૯ ઓગણચાળીસ એજનથી કંઈક વિશેષાધિક તેની પરિધિ છે. “ of gri rdવ7.
ન ચ વનડે of સવ સમંત પવિત્ત વિરા આ લવણ સમદ્ર એક પદ્યવરેવેદિકાથી અને એક વનખંડથી ચારે બાજુથી ઘેરાયેલ છે. વર્ષીય વUTો અહીયાં પદ્વવર વેદિકાનું અને વનખંડનું વર્ણન કરી લેવું જોઈએ જે આ પ્રમાણે છે-“સા પરમવા દ્ધનો ઉä કરજો ઉત્તપUJત્ત વિદ્યુમેoi વસમુદ્ર સમિય પરિવેvi Rયં તવ આ પદ્યવર વેદિકા અર્ધા એજનની ઉંચી છે. અને પ૦૦ પાંચસો ધનુષની પહોળી છે, તથા લવણસમુદ્રની પરિધિનું જેટલું પ્રમાણ છે એટલું જ પ્રમાણે આ પદ્મવર વેદિકાનું છે. “તે તહેવ’ બાકીનું બીજુ સઘળું કથન પહેલાં જે પ્રમાણે કહેવામાં આવેલ છે એ જ પ્રમાણે છે. અર્થાત્ જંબુદ્વીપની પદ્યવરદિકા જેવી
જીવાભિગમસૂત્ર
૧૪૦
