________________
એ શ્રાવકે અભયદાન, સુપાત્રદાન અને મરતા જીવને બચાવવામાં સહા તત્પર રહેતા હતા, શીલવ્રત, ગુણવ્રત અને વૈરાગ્યથી યુક્ત હતા, આઠમ ચૌદશ પાખીના પિષધપવાસ (પિસા) કરનારા હતા, પિરસી આદિનાં પ્રત્યાખ્યાન કરનારા હતા અને ૪ આઢયથી માંડી અપરિભૂત હતા.
એવી એ ચંપાનગરી છે, જેમાં બારમા તીર્થકર શ્રી વાસુપૂજ્યનાં પાંચ કલ્યાણ થયાં હતાં. એ કલ્યાણકે આ પ્રમાણે – (૧) ગર્ભ, (૨) જન્મ (૩) દીક્ષા, (૪) કેવલજ્ઞાન, (૫) મોક્ષ. દે - (૧) ગર્ભ, (ચવન), જેઠ વદ નેમને દિવસે, શતભિષફ નક્ષત્ર, કુંભ રાશિમાં, અર્ધ રાત્રિને સમયે દસમા દેવલેક (પ્રાણત)માંથી થયે હતે.
(૨) જયા માતા અને વસુરાજ પિતાથી જન્મ થયે હતે. ફાગણ વદ ચૌદશને દિવસે ઉક્ત નક્ષત્ર અને રાશિમાં જન્મ થયો હતો. ભગવાનનું ગોત્ર કશ્યપ અને વંશ ઈક્વાકુ હતો.
(૩) દીક્ષા કલ્યાણકના માસ, તિથિ, ફાગણ વદ ચૌદશનાં હતાં. દિવસના ચોથા પહેરમાં દીક્ષા લીધી હતી. વિહાર–વનીપકના અશોક વૃક્ષનું તળ દીક્ષાસ્થાન હતું.
(૪) પાટલિ વૃક્ષની નીચે કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત થયું હતું. પૂર્વાણને સમય હતે છવાસ્થ અવસ્થા નવમાસ રહી, તે મેળ મેળવવાથી માલમ પડી આવશે.
(૫) નિર્વાણ કલ્યાણ અષાઢ સુદી ચૌદશના મધ્યાહ્ન પછીના (અપરાણુ) સમયમાં થયું. નzત્રાદિ દૂધ જણાવ્યા તે પ્રમાણે હતાં,
ત્યાં સિદ્ધાંતનું અનુશમન કરનારા બાળકે સર્વાર્થસિધ્ધ મુહૂર્તમાં ઉઠીને “મેકકાર' મંત્રને પાઠ કરી ચૌદ નિયમે અને ત્રણ મનોરથનું ચિંતન કરી શારીરિક કૃત્યથી નિવૃત્ત થઈ માતા-પિતા આદિ વડીલોને વિનય કર્યા પછી ગુરૂઓની પાસે આવી “તિફનુત્તો'ના પાઠથી તેમને વંદન કરતા હતા, અને એમના મુખથી માંગલિક તથા વ્યાખ્યાન સાંભળતા હતા.
એ નગરીમાં વિશિષ્ટ પ્રભાવવાળા બારમા તીર્થંકર દેવાધિદેવ શ્રી વાસુપૂજ્ય ભગવાનના પવિત્ર વંશપરંપરામાં ઉત્પન્ન થયેલા બૃહદ્વસુ નામના રાજાના રાજયમાં એક વખત દેવકૃત મરકીને ઉપસર્ગ થયે હતું તે વખતે ચાતુર્માસમાં વિરાજમાન જય કીર્તિ મુનિએ બતાવેલું આયંબિલનામનું વ્રત કરવાથી એ ઉપસર્ગ શીધ્ર નષ્ટ થઈ ગયો હતો. એને વૃત્તાંત આ પ્રમાણે છે
વિશેષ પ્રભાવશાલી બારમા તિર્થંકર દેવાધિદેવ ભગવાન વાસુપુજ્યની ત્રણ લેકમાં શ્રેષ્ઠ વંશપરંપરામાં ભદ્રવસુ નામને એક રાજા થઈ ગયું છે. એ રાજા એક સમયે ચંદ્રમાના છ પ્રકાશથી પ્રકાશમાન શત્રિમાં પિતાના સામતે તથા પરિવારના માણસો સાથે છત પર બેસીને ચંદ્રમાની શોભા જોઈ રહ્યો હતો તે જોતાં ખસમયમાં જ એક તારે તૂટી પડયે. રાજાને એ ઉદાહરણથી સંસારની અસારતાનું ભાન થયું અને તે તત્કાળ વિરક્ત થઈ ગયે.
તેણે કઈ પણ રીતે રાત વીતાડી, અને પ્રાત:કાળ થયા કે તુરત તેણે પિતાના મેટા પુત્ર બૃહદસુને રાજય સોંપી દીધું તથા પિતાના નાનાભાઈ ચંદ્રવસુને સિંધુ દેશની સિદ્ધા નામની નગરી આપી દીધી. પછી પિતે દીક્ષા લઈને કયાંક તપસ્યા કરવા ચાલ્યા ગયે.
ઉપાશક દશાંગ સુત્ર
૧૧