________________
(૩) જવા જીવાભિગમસૂત્ર—આ સ્થાનાંગનું ઉપાંગ છે. એમાં જીવ અજીવ આદિ તત્ત્વોનું નિરૂપણ છે.
() પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર—આ સમવાયાંગનું ઉપાંગ છે. અમાં છત્રીસપદે દ્વારા જીવ અજીવન ભાવેનું કથન છે.
(૫) જમ્બુદ્વીપ પ્રજ્ઞપ્તિ–આ ભગવતીસૂત્રનું ઉપાંગ છે. અમાં જમ્બુદ્વીપ, ભરત આદિ વર્ષ, વર્ષધર (હિમવંત આદિ પર્વત), નદી, હદ આદિનું વર્ણન છે. ભગવાનું આદિનાથના જન્મોત્સવનું તથા ચક્રવતીના દિગ્વિજયનું વર્ણન છે.
(૬) સૂર્ય પ્રજ્ઞપ્તિ–આ જ્ઞાતાધર્મકથાંગનું ઉપાંગ છે. એમાં સૂર્ય અને ચંદ્રમા સંબંધી વિચાર કરવામાં આવ્યું છે.
(૭) ચન્દ્રપ્રજ્ઞાત–એ ઉપાસકદશાંગનું ઉપાંગ છે એમાં પણ સૂર્યપ્રજ્ઞપ્તિની પિઠે ચંદ્રમા તથા સૂર્ય સબંધી કથન છે એ બેઉમાં શબ્દ અને અર્થોનો વધારે તફાવત નથી. પરંતુ ચંદ્રપ્રજ્ઞપ્તિમાં ચ માં સંબંધી વિચાર મુખ્ય છે. કેઈ–મેઈના મતાનુસાર આ અંગબાહ્ય પ્રકીર્ણક સૂત્ર છે. ઉપાંગ નથી.
(૮) નિરયાવલિ–આ ઉપાંગને કપિકા પણ કહે છે. આ અંતકૃશાંગનું ઉપાંગ છે. આ ઉપાંગથી લઈને વૃષ્ણુિદ પાંગ સુધીના પાંચ ઉપાંગોમાં આલિકાપ્રવિણ આદિ નારકાવાસને પ્રસંગ છે અને તેમાં જનારા મનુષ્ય તથા તિર્યંચોનું પણું વર્ણન છે.
(૯) કલ્પાવતસિકા–આ અનુત્તરપાતિકદશાંગનું ઉપાંગ છે. (૧૦) પુ –આ પ્રશ્નવ્યાકરણ સૂત્રનું ઉપાંગ છે (૧૧) પુપચૂલિકા– આ વિપાકસત્રનું ઉપાંગ છે (૧૨) વૃષ્ણિ દશા–આ દષ્ટિવાદનુ ઉપાંગ છે. એનું બીજું નામ “વહિદશા”
આ નિરયાવલિકા આદિ પાંચે ઉપગેને એક “નિરયાવલિકા ' શબ્દથી પણ ઓળખવામાં આવે છે.
મૂલસૂત્ર (૪) કા નિરૂપણ
ચાર ભૂલસૂત્ર, (૧) નન્દ્રિસૂત્ર–એમાં પાંચ જ્ઞાનનું અને તેના ભેદ–પ્રભેદ આદિનું વર્ણન છે. (૨) અનુગદ્વારા સૂત્ર–એમાં ઉપક્રમ આદિનું વિવેચન છે. (૩) દશવૈકાલિકસૂત્ર–એમાં અહિંસા, સંયમ અને તપ રૂપી સાધુધર્મોનું.
કથન છે. (૪) ઉત્તરાધ્યયનસૂત્ર—એમાં વિનયકૃત આદિની પ્રરૂપણ છે.
ઉપાશક દશાંગ સુત્ર
૬
