________________
રેવતી કે કામોન્મત્તતા કા વર્ણન
કામુકતાનાં ચિહ્ન પ્રકટ કરતી પિષધશાળામાં મહાશતક શ્રાવકની સમીપ જઈ પહોંચી.
ત્યાં મેહ અને ઉન્માદને ઉત્પન્ન કરનારા શૃંગારભર્યા હાવભાવ કટાક્ષ આદિ સ્ત્રીભાવે (નખરાં)ને બતાવતી મહાશતકને કહેવા લાગી. “હે મહાશતક શ્રાવક! તમે મોટા ધર્મકામી, પુણ્યકામી, સ્વર્ગકામી, મેક્ષકામી, ધર્મની આકાંક્ષા કરનારા, ધર્મના તરસ્યા બનીને બેઠા છે! દેવાનુપ્રિય! તમારે ધર્મ, પુણ્ય, સ્વર્ગ અને મોક્ષને શું કરવાં છે? તમે મારી સાથે મનમાન્યા ભેગ કેમ ભેગવતા નથી ? તાત્પર્ય એ છે કે ધર્મ પુણ્ય આદિ સુખને માટે કરવામાં આવે છે, અને વિષય ભેગથી ઉંચું બીજું કઈ સુખ નથી, માટે આ માથાફેડ છેડો અને મારી સાથે મનમાન્યા ભેગ ભેગ. (૨૪૬).
મહાશતક શ્રાવકે રેવતી ગાથા પતિનીના આ કથનને આદર ન આવે, પરિજ્ઞાન ન કર્યું, અર્થાત તે તરફ ધ્યાન પણ આપ્યું નહિ, તે મૌન રહીને ધર્મધ્યાનમાં લાગી રહ્યો. (૨૪૭). એટલે ગાથા પતિની રેવતીએ મહાશતક શ્રાવકને બીજીવાર અને ત્રીજીવાર પણ એજ વાત કહી, પરંતુ મહાશતક તે જ પ્રમાણે તેની વાતને સ્વીકાર કે પરિજ્ઞાન કર્યા વિના વિચારવા લાગ્યું. (૨૪૮). એટલે પછી રેવતી ગાથા પતિની મહાશતક શ્રાવકથી અનાદત અને અપરિજ્ઞાત (અસ્વીકૃત) અર્થાત તિરસ્કૃત થઈને જ્યાંથી આવી હતી ત્યાં જ ચાલી ગઈ. (૨૪૯).
મહાશતક કો અવધિણાન કા વર્ણન
દી -તપ i ? –ઈત્યાદિ પછી મહાશતક શ્રાવક પહેલી પડિમાને અંગીકારને વિચરવા લાગે. પહેલી વાત અગીઆરે પડિમાઓનું શાસ્ત્રાનુસાર પાલન કર્યું. (૨૫૦). એ ઉગ્ર કર્તવ્યથી તે મહાશતક શ્રમણોપાસક યાવતુ બહુજ કુશ (દુબળો) થઈ ગયે, ત્યાં સુધી કે તેના શરીરની નસેનસ બહાર દેખાવા લાગી. (૨૫૧). એક સમયે ધર્મ જાગરણ કરતાં પૂર્વ રાત્રિના અપરકાળમાં મહાશતક શ્રાવકને એ વિચાર આવ્યું કે “હું આ ઉગ્ર કર્તવ્યથી” ઇત્યાદિ આનંદ શ્રાવકની પેઠે સમજવું. તે અંતિમ મરણતિક સંખનાથી જેષિતશરીર થઈને ભકત-પાનનું પ્રત્યાખ્યાન (પરિત્યાગ) કરીને મૃત્યુની કામના ન કરતે વિચરવા લાગ્યા. (૨૫૨) તેના પછી શુભ અધ્યવસાય (પરિણામ)થી યાવત્ અવધિજ્ઞાનાવરણ કર્મના ક્ષેપશમથી તે મહાશતક શ્રાવકને અવધિજ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું. તે પૂર્વ દિશામાં લવણસમુદ્રની અંદર એક હજાર જન ક્ષેત્ર સુધી જાણતે દેખતે હતા. એ પ્રમાણે દક્ષિણ અને પશ્ચિમમાં પણ લવણસમુદ્રની અંદર એક હજાર જન ક્ષેત્ર સુધી જાણત-દેખતે હતે. ઉત્તરમાં શુદ્ધ હિમવંત પર્વત સુધી જાણત-દેખતે હતો. અધે (નીચી) દિશામાં આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીમાં ચેરાસી હજાર વર્ષની સ્થિતિવાળા લુપચુત નરક સુધી જાણત-દેખાતે હતો. (૨૫૩).
ઉપાશક દશાંગ સુત્ર
૧૨૬
