________________
k
વિચરી રહ્યો છું. (૧૪૦). એમ મને નિર્ભય વિચરતા જોઇ, તેણે ખીજી—ત્રીજીવાર ફરીથી એમ કહ્યું હું ‘ડે ચુલનીપિતા શ્રમણાપાસક! (પહેલાંની પેઠે) યાવત શરીર પર માંસ-લેાહી છાંટયાં (૧૪૧). મે એ અસહ્ય વેદનાને સહી લીધી. એ પ્રમાણે બધુ કહ્યું ; યાવત નાના પુત્રને મારી નાંખ્યું અને મારા શરીર પર લેહી અને માંસ છાંટયું. મેં એ અસહ્ય વેદનાને સહી લીધી, (૧૪૨) તેણે મને નિ ય જોયા એટલે ચેાથીવાર મેળ્યેઃ 'હું ચુલનીપિતા શ્રાવક! અનિષ્ટના કામી। યાવત તુ શિલાદિન ભંગ નથી કરતા તે જે આ તારી માતા દેવ-ગુરૂ સ્વરૂપ છે યાવતા તુ મરી જઇશ. (૧૪૩), તેણે એમ કહ્યું છતાં પણ હું નિર્ભય રહ્યો. (૧૪૪). પછી તેણે શ્રીજી—ત્રીજીવાર પણ મને એમજ કહ્યુ કે ચુલનીપિતા શ્રાવક ! આજ યાવત માર્યાં જઇશ.” (૧૪૫). એણે બીજી—ગીજીવાર એવું કહેતાં મને એવા વિચાર આવ્યા કે “આ અના પુરૂષ છે, તેની બુદ્ધિ પણ મનાય છે, તેથી તે અનાર્ય આચરણ કરે છે, એણે મારા મેટા, વચેટ અને નાના પુત્રને મારી નાંખ્યા, તેમનાં માંસ–àાહી મારા શરીરે છાંટયાં, હવે તે માતાને (તમને) પણ મારી સામે લાવી મારી નાખવાની ઇચ્છા કરે છે, માટે એને પકડી લેવા એ જ ઠીક છે, એમ વિચારીને હું ઉઠયે, ત્યાં તે આકાશમાં ઉડી ગયે, મેં થાંભલા પકડી લીધે અને જોરથી ચીસ પાડી, (૧૪૬) પછી ભદ્રા સાÖવાહી ચુલનીપિતાને કહેવા લાગી : કાઈપણ પુરુષ એકક પુત્રને ઘેરથી લાળ્યેા નથી, તારી સમીપે એકજૅને મા નથી; કેાઇ પુરૂષ તને આ ઉપસર્ગ કર્યાં છે. તે એક ભયંકર ઘટના જોઈ છે. હવે કષાયના ઉદયથી ચલિતચિત્ત થઇને એ પુરૂષને મારવાની પ્રવૃત્તિ થઈ. એ ઘાતની પ્રવૃત્તિથી સ્થૂલ-પ્રાણાતિપાત-વિરમણ વ્રત અને પાષધવ્રતના ભગ થયે. અગર જો કેાઈ એમ કહે કે શ્રાવકને તે નિરપરાધી પ્રાણીની હિંસાના ત્યાગ હાય છે, અને તે તા સાપરાધી હતા, તે એ કહેવું ખરાખર નથી, કારણકે શ્રાવકને તે પાષધવ્રતમાં સાંપરાધી અને નિરપરાધી બેઉને મારવાના ત્યાગ ડ્રાય છે, એટલા માટે, હે પુત્ર! આ સ્થાન (વિષય) ની તુ આàાચના કર, પ્રતિક્રમણ કર પાતાની અને ગુરૂની સાક્ષીથી નિન્દા-ગાં કર, તદ્વિષયક પરિણામાના અનુખ ધાને કાપ, અતિચારના મેલને દૂર કરીને, આત્માને શુદ્ધ કર, સન્મુખ ઉઠ અને યથાયેગ્ય તપકરૂપ પ્રાયશ્ચિત્તના સ્વીકાર કર” (૧૪૭)
..
ચુલનીપિતા કે સ્વર્ગવાસ કા વર્ણન
ટીન્નાર્થ-‘તદ્ ન છે. જીજળી ' ત્યાદિ પછી ચુલનીપિતા શ્રાવકે માતાની વાત ‘તત્તિ’ (બરાબર છે) એમ કહીને વિનયપૂર્વક સ્વીકારી. પછી એ વિષયની આલેચના કરી યાવત તપકના સ્વીકાર કર્યાં (૧૪૮) પછી ચુલનીપિતા શ્રાવક, શ્રાવકની પહેલી પડિમાનેા સ્વીકાર કરીને વિચરવા લાગ્યા. પહેલી ઉપાસકડિયાને યથાસૂત્ર (સુત્રાકત-વિધિપૂ`ક) આનંદની પેઠે યાવંત અગીઆરે પ્રતિમાઓનું પાલન કર્યુ. (૧૪૯). એ ઉદાર કૃત્યથી ચુલનીપિતા કામદેવની પેઠે સૌધ કલ્પમાં સૌધર્માવત’સકના ઉત્તરપૂર્વ (ઈશાન કાણુ)ના અરૂણાભ વિમાનમાં દેવરૂપે ઉત્પન્ન થયા. ત્યાં ચાર પલ્યોપમની તેની સ્થિતિ કહી છે. એ (ચુલનીતિાદેવ) મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં સિદ્ધ થશે. નિક્ષેપ-ઉપસંહાર પૂર્વવત. (૧૫૦).
ઇતિ શ્રી ઉપાસકદશાંગસૂત્રના ત્રીજા અધ્યયનની અગારસજીવની વ્યાખ્યાના ગુજરાતી-ભાષાનુવાદ સમાપ્ત (૩)
ઉપાશક દશાંગ સુત્ર
૧૦૫