________________
વંદે go હે ગૌતમ જ્ઞાનાવરણીય કર્મને જે બંધ થાય છે, તે ત્રણ પ્રકારને કહેલ છે. “ નફા” તે આ પ્રમાણે છે, “જીવણશોધે, શirશે rigવં’ જીવપ્રગબંધ, અનંતરબંધ, અને પરંપરાધ, રિફરાળ અંતે ! બાળવળિકારણ મu” હે ભગવન નૈરયિકને જ્ઞાનાવરણીય કમને બંધ કેટલા પ્રકારને કહેલ છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે છે કે-“p = હે ગૌતમ નરયિકેને જ્ઞાનાવરણીય કર્મબંધની જેમ ત્રણેને બંધ થાય છે. “ જાવ માળિયા ” એજ રીતે યાવત્ વૈમાનિક સુધીના અને જે જ્ઞાનાવરણીય કર્મ બંધ થાય છે, તે પણ ત્રણ પ્રકારથી થાય છે. તેમ સમજવું. “ga નાવ અંતરારૂ” એજ રીતે યાવત્ અંતરાય કમને બંધ પણ ણે પ્રકારથી થાય છે. તેમ સમજવું. અહિયાં યાવત પદથી દર્શનાવરણીય કર્મથી લઈને ગોત્ર કર્મ સુધીના કર્મો ગ્રહણ કરાયા છે.
હવે ગૌતમસ્વામી પ્રભુને એવું પૂછે છે કે-ગાળવાણિજ્ઞોવા ગં મંતે! BHણ વિદે વંધે ઘomત્તે જે જ્ઞાનાવરણીય કર્મ ઉદય અવસ્થામાં પ્રાપ્ત હોય એવું તે પ્રાપ્ત ઉદયવાળા જ્ઞાનાવરણીય કર્મને બંધ હે ભગવન કેટલા પ્રકારનો હોય છે? આ પ્રશ્ન ભૂતકાળ, ભવિષ્યકાળ, અને વર્તમાનકાળમાં ઉદયમાં પ્રાપ્ત થયેલ જ્ઞાનાવરણીય કર્મના બંધની અપેક્ષાથી કરવામાં આવેલ છે, અથવા જ્ઞાનાવરણીય રૂપે વર્તમાનમાં જે કમને ઉદય છે. તે જ્ઞાનાવરણીય કર્મ છે. નાનાવરણીયાદિ કર્મ કંઈક તે જ્ઞાનાદિકના આવરણ થવા રૂપ વિપાકના ઉદયથી અનુભવિત થાય છે. અને કંઈક પ્રદેશોદયથી અનુભવાય છે. એથી અને ઉદય’ શબ્દથી કહેવામાં આવેલ છે. અથવા જ્ઞાનાવરણીય કર્મના ઉદય થવાથી જે કર્મ બંધાય છે. અથવા જેનું વદન થાય છે, તે જ્ઞાનાવરગીદય કર્મ છે. એવા તે જ્ઞાનાવરણીય ઉદય કમને બંધ કેટલા પ્રકારનો હોય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે છે કે-“જોયHT !” હે ગૌતમ સિવિશે વધે Tomત્તે’ આ જ્ઞાનાવરણીય ઉદય કર્મને બંધ ત્રણ પ્રકારનો થાય છે. “gવ નાવ માળિયાળ” આજ રીતે યાવત વૈમાનિક જીને પણ જ્ઞાનાવરણીય ઉદય કમનો બંધ ત્રણ પ્રકારને થાય છે અહિયાં યાવન્મદથી દસ ભવનપતિ ૧૦, પાંચ સ્થાવર ૫, વિકલૈંદ્રિય તિય"ચ, પંચેન્દ્રિય તિયન્ચ. મનુષ્ય, વાતવ્યસ્તર, અને જ્યોતિષ્ક આ બધા જ જીવે ગ્રહણ કરાયા છે. “gવ કાર સારૂકાસ’ એજ રીતે યાવત્ અન્તરાય ઉદય કમને બંધ પણ નવા પ્રકારનો થાય છે. તેમ સમજવું. અહિયાં યાવાદથી દર્શનાવરણીય ઉદય કર્મથી લઈને ગોત્રાન્તાદય કર્મોના સંગ્રહ થયા છે. હવે “ફલ્હીયાણ જો
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪
૧
૩
