________________
સિવ રીસ્ટા ચ રોચિપ ચ દુજિર ચ સવિરજી ૨ ૧” કઈ વાર તે પિતાના કોઈએક પ્રદેશમાં નીલવર્ણવાળો હોય છે. કેઈ એક પ્રદેશમાં હાલવવા હોય છે કેઈ એક પ્રદેશમાં પીળા વર્ણવાળા હોય છે. અને કોઈ એક પ્રદેશમાં સફેદ વર્ણવાળો હોય છે. એ રીતે આ પહેલે ભંગ છે. ૧ “ચિ નીચા ૨ રોહિચણ ૨ હજણ ૨ યુજિર ર ર કઈ વાર તે પિતાના એક પ્રદેશમાં નીલવર્ણવાળો હોય છે. કોઈ એક પ્રદેશમાં લાલવર્ણવાળો હોય છે. કોઈ એક પ્રદેશમાં પીળાવર્ણવાળો હોય છે. તથા અનેક પ્રદેશમાં સફેદવર્ણવાળો હોય છે. આ બીજો ભંગ છે. ૨ “સિર નીeg ચ ઢોદિગg સ્જિદmr gવા શરૂ કઈવાર તે પિતાના એક પ્રદેશમાં નીલવવાળો હોય છે. કોઈ એક પ્રદેશમાં લાલવર્ણવાળો હોય છે. અનેક પ્રદેશમાં પીળાવર્ણવાળો હોય છે. તથા એક પ્રદેશમાં સફેદવર્ણવાળો હોય છે. એ રીતે આ ત્રીજો ભંગ થાય છે. ૩' “ણિય ની ચ હેફિયા ૨ બ્રાઝિર ૨ વરિષ્ઠ ચક” કોઈ વાર એક પ્રદેશમાં નીલવર્ણવાળો હોય છે. અનેક પ્રદેશમાં લાલવર્ણવાળો હોય છે. એક પ્રદેશમાં પીળાવણ વાળો હોય છે. તથા એક પ્રદેશમાં સફેદ વર્ણવાળો હોય છે. આ ચે ભંગ છે. ૪ ‘સિવ રીસ્ટા ચ ઢોહિયા ય હાસ્ટિા ચ યુકિરણ ૨ થી તે પિતાના અનેક પ્રદેશેમાં નીલવર્ણવાળો હોય છે. એક પ્રદેશમાં લાલવર્ણવાળો હોય છે. એક પ્રદેશમાં પીળાવવાળો હોય છે. તથા એક પ્રદેશમાં સફેદવર્ણવાળો છે. એ રીતે આ પાંચમે ભંગ છે૫ પહેલે ભંગ ચારે પદોમાં પ્રથમ વિભક્તિના એકવચનથી કહેલ છે. બીજા ભંગને ચેથા પદમાં બહુવચનને પ્રયોગ કરેલ છે. અને બાકીના ત્રણ પદે એકવચનવાળા છે. ત્રીજા ભંગનું ત્રીજું પદ બહુવચનવાળું છે. તથા બાકીના પદે એક વચનવાળા છે, જેથી ભંગના બીજા પદમાં બહુવચનને પ્રયોગ કરેલ છે. અને બાકીના પદે એકવચન વાળા છે, પાંચમાં ભંગના પહેલા પદમાં બહુવચન અને બાકીના પદેમાં એકવચનનો પ્રાગ કરેલ છે. “gaણ વારંg gણવીસે મંni એજ રીતે પાંચ વર્ણોના પરસ્પરમાં ફેરફારથી તથા એકવચન અને બહુવચનના વ્યત્યાસથી ચાર સગમાં પાંચ પ્રદેશવાળા કંધના આ પચીસ ભંગ થાય છે. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે-જ્યારે ચાર વર્ણોને એકબીજામાં ફેરફાર થાય છે. વિશેષણ વિશેષ માવથી તેઓમાં પરિવર્તન કરવામાં આવે છે ત્યારે પાંચ પ્રદેશવાળા સ્કંધના ચાર સંયેગી પાંચ અંગે થાય છે. પાંચભંગમાં એકપણું અને અનેકપણાથી દરેકના ૫-૫ પાંચ પાંચ ભંગ થાય છે. એ રીતે કુલ ૨૫ પચીસ અંગે ચાર વર્ણને આશ્રયથી થાય છે.
કરૂ ઘરવને જે તે પાંચ પ્રદેશવાળે સકંધ પાંચ વર્ણોવાળ હોય છે. વાઢા ચ નીઋણ ચ, ઝોફિયા , ફારિદ્ર જ ટુરિસ્ટર ૨ ઈવાર તે કાળાવર્ણવાળ કઈ વાર નીલવર્ણવાળો લાલવર્ણવાળે પીળાવણું વાળે અને સફેદવર્ણવાળો હોય છે. એ રીતે આ ૧ એક જ ભંગ થાય છે.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૩
૨૧ ૪
