________________
આરણ અને અય્યત એ ચારે કમાં એકંદરે સાતસો વિમાનાવાસ છે. નીચેનાં વેયકમાં એકસે અગિયાર વિમાનાવાસ, મધ્યમ કૈવેયકમાં એક સાત વિમાનાવાસ અને ઉપરનાં પ્રવેયકમાં એક વિમાનાવાસ છે. તથા અનુત્તરમાં પાંચ જ વિમાનાવાસ છે. આ રીતે વૈમાનિક દેના વિમાનાવાસોની કુલ સંખ્યા ચેરાસીલાખ સત્તાણું હજાર ને તેવીસની (૮૪૯૭૦૨૩) થાય છે. એ પ્રમાણે ત્રણ ગાથાઓને અર્થ થાય છે. સ ૧
૨૪ ચોઇસ પ્રકાર કે દણ્ડકોંમેં સ્થિતિસ્થાનકા નિરૂપણ
સ્થિતિસ્થાનનિરૂપણ– “સંeો પુઢવિ-રૂિ-મોTIT” ઇત્યાદિ !
મૂલાર્થ–સંgો દ્વાર સંગ્રહ ગાથા વડે નીચેની બાબતે બતાવવામાં આવે છે. પુષિ ક્રુિતિ ના પૃથિવ્યાદિ જીવવામાં સ્થિતિ ન અવગાહના સ્થાન ૨ સરસંઘવમેવ વંટોળ શરીર ૩ સંહનન ૪ સંસ્થાન પ સાિળે.
ગુવકોને રસજ્ઞાન લેશ્યા ૬, દૃષ્ટિ ૭, જ્ઞાન ૮, યેગ ૯ અને ઉપયોગ ૧૦, એ દસ સ્થિતિસ્થાન છે. સ્થિતિસ્થાનનું નિરૂપણ કરતાં ગૌતમસ્વામી પૂછે છે કે-મીપે નં મંહે ભગવન્! રચqમાં પુત્રવીણ રત્નપ્રભા પૃથિવીમાં તીરાણ નિયાવારીસહસ્તે, તીસલાખ નરકાવાસમાં મેવાંસિ એક એક નિયાવાયંસ નરકાવાસમાં અર્થાતુ પ્રત્યેક નરકાવાસમાં ને રૂચા નારક છના જેવા કિટ્ટાના પન્નત્તા કેટલાં સ્થિતિસ્થાન કહ્યાં છે ? આ પ્રશ્નને ઉત્તર આપતાં પ્રભુ કહે છે કે નોમ ! સંજ્ઞા ટિદા પન્નત્તા હે ગૌતમ ! નારક છાનાં સ્થિતિસ્થાન અસંખ્યાત કહેલાં છે, તે નહીં તે આ રીતે છે, ગન્નિા ઉદ્દે જઘન્ય સ્થિતિ દસહજાર વર્ષ આદિની છે. માફિયા સન્નિવા કિર્ટ આ એક સમયઅધિક જઘન્યસ્થિતિ સુધારણા કન્નિા ઢિ જાવ અસંવેદનમહિયા નિચા ટિટ્ટ બે સમય અધિક જઘન્ય સ્થિતિ યથાવત અસંખ્યાત સમય અધિક જઘન્યસ્થિતિ તHITોરિયા કિ આ ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ અનેક પ્રકારની છે.
હવે આ સ્થાનમાં રહેનારા કોલાદિ ઉપગયુક્ત નારક જીવોનું વિભાગ પૂર્વક નિરૂપણ કરવા માટે ગૌતમસ્વામી પૂછે છે--મીરે ઇ મેતે ! રચાવમા पुढवीए तीसाए निरयावाससयसहस्सेसु एगमेगंसि निरयावासंसि जहन्नियाए ठिईए વમાના નૈયા વિ જોબ્લોવત્તા માોવસત્તા મા વાત્તા હોમવરત્તા હે ભગવન! રત્નપ્રભા પૃથ્વીના ત્રીસ લાખ નરકાવાસમાંના પ્રત્યેક નરકાવાસમાં જઘન્ય સ્થિતિમાં વર્તમાન નારક જીવે શું કોપયુક્ત હોય છે? કે માનોપયુકત હોય છે? કે માપયુકત હોય છે? કે લેપયુક્ત હેય છે? આ પ્રશ્નને ઉત્તર આપતાં ભગવાન કહે છે કે જોયમાં ! સવે ક તાવ હોm શોફોવા જ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧
૨૫૮
