________________
જ્ઞાન સ'પન્ન પણ હોય છે. તથા જેમને માવરણના ક્ષયે પશમથી શ્રુતજ્ઞાન, અવિધજ્ઞાન અને અધિદન પ્રકટ થઈ ચુકયા હેાય છે એવા શ્રમણ અથવા માહનને ત્રણ ચક્ષુવાળે કહ્યો છે, કારણ કે તે ચક્ષુરિન્દ્રિય, પરમશ્રુત અને પરમાધિવાળા હોય છે. ત્રિચક્ષુવાળા જીવ ય અને ઉપાદેયરૂપ સમસ્ત વસ્તુઓને સામે જ હોય એવી રીતે (પ્રત્યક્ષની જેમ) જોઇ શકે છે,
પ્રશ્ન-કેવલીના પણ ત્રણ ચક્ષુવાળામાં સમાવેશ થવા જોઈએ, કારણ કે તેમની પાસે પશુ ચક્ષુરિન્દ્રિય, કેવળજ્ઞાન અને કેવળ દર્શનને સદ્ભાવ હોય છે. એટલે કે કેવલી દ્રવ્યેન્દ્રિયરૂપ ચક્ષુ વડે અને ભાવેન્દ્રિયરૂપ કેવળજ્ઞાન અને કેવળદ’નથી સ`પન્ન હોય છે. તે પછી ત્રણ ચક્ષુવાળા જીવામાં તેમને કેમ ગણાવ્યા નથી ?
ઉત્તર——કેવલીને ચક્ષુરિન્દ્રિયવાળા નહીં કહેવાનું કારણ એ છે કે તેમનામાં ચક્ષુિિન્દ્રય જન્ય ઉપયેગા અભાવ રહે છે. દ્રવ્યેન્દ્રિયની અપેક્ષાએ તેમને ત્રણ ચક્ષુવાળા કહેવામાં આવે, તે એમાં કાઈ વાંધે નથી.
૮૦ મા સૂત્રના ભાવાર્થનું નિરૂપણ—ચક્ષુમાનનું કથન કરીને હવે સૂત્રકાર તેમના અભિસમાગમ ( વિપરીતતાથી રહિત જ્ઞાન ) નું દિગૂભેદની અપેક્ષાએ કથન કરે છે- તિવિષે મિસમાનમે 'ઈત્યાદિ—
'
ܕܝ
એટલે
‘ જ્ઞાન ’. વિપર્યાસથી રહિત એવા જ્ઞાનને
અભિસમાગમ એટલે કે પદાના પિરચ્છેદ થવે તે. અલિસમાગમમાં • અભિ • ઉપસર્ગ છે. તેના અ - વિપર્યાસ ( વિપરીતતા ) થી રહિત ’ થાય છે. અને ‘ ગમ ' · અભિગમ ? કહે છે, ” અભિગમ પદની સાથે “ સમ ” અને “ આ ” ઉપ સર્વાં પણ આવેલા છે. તેના અર્થ આ પ્રમાણે છે–જેમ તે જ્ઞાન વિપરીતતાથી રહિત હાય છે, એ જ પ્રમાણે સમ્યફ્રૂપ પણ હાવું જોઇએ-સશયરૂપ હોવું જોઇએ નહીં. ૬ आ ' ઉપસર્ગ મર્યાદા અર્થમાં પ્રયુક્ત થયા છે. “ गम આ પદ ગત્યક ‘નમૂ’ ધાતુમાંથી મળ્યું છે, ચે ચોલ્લે જ્ઞાનાર્થોઃ ''આ
:
''
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨
૧૧૭
