________________
અન્વયાર્થ– જે પુરૂષ આત્માને જાણે છે, જે લેકને જાણે છે, જે ગતિ અને અનાગતિને જાણે છે. અથવા મેલને જાણે છે. જેઓ શાશ્વત અને અશાવતને જાણે છે. જેઓ જીના જન્મ અને મરણને જાણે છે, ઉત્પાત અર્થાત દેવભવ અને નરકભવમાં ઉત્પન્ન થવાનું જાણે છે. એજ ક્રિયાવાદને ઉપદેશ કરવાને યોગ્ય છે. મારા
ટકાથ-જે જ્ઞાની પુરૂષ એ જાણે છે કે આ આમાં સતત ગામના અને આગમન કરતે રહે છે. તે શરીરથી ભિન્ન છે. સુખ દુઃખને આધાર છે. અને પરલોકમાં જવાવાળે છે, જે પંચાસ્તિકાય મય અથવા ચૌદ રાજુ પરિમાણવાળા લેકને જાણે છે. “ચ” શબ્દથી કેવળ આકાશમય આલોકને પણ જાણે છે. જે એ જાણે છે કે જીવ અહીથી મરીને પરલોકમાં જાય છે અને પરલેકથી આવીને આ ભવમાં જન્મ લે છે. અથવા જે જીવના પુનર્જન્મને જાણે છે, અથવા અનાગતિને અર્થાત મોક્ષમાં ગયેલા જીવના પુનરાગમનના અભાવને જાણે છે, તથા જે દ્રવ્યાર્થિક નયની અપેક્ષાથી સઘળી વસ્તુઓના નિત્યપણાને તથા પર્યાયાર્થિક નયની અપેક્ષાથી અનિત્યપણાને જાણે છે. અથવા શાશ્વત અર્થાત મોક્ષ અને અશાશ્વત અર્થાત્ સંસારને જાણે છે, તથા જે જેની પિત પિતાના કર્મ પ્રમાણે થવાવાળી ઉત્પત્તિને, આયુષ્યના ક્ષય રૂપ મરણને અથવા બાલમરણને અને પંડિત મરણને જાણે છે, તથા જે જીના દેવ અને નારક રૂપથી થવાવાળા ઉત્પાદને જાણે છે, એજ ક્રિયાવાદને ઉપદેશ આપવાને યોગ્ય હોય છે. ૨૦
'अहो वि सचाण' इत्यादि
સાર્થ--“” અને “જોવા જે કોઈ “ત્તાન-હત્યાના પ્રાણના અહોષિ-થોડ' નરક આદિમાં પણ જે “વિક્રુi -વિનમ્' નરક વિગેરેની ચાતના રૂપ તથા “સર્વ-શાસ્ત્રવ કર્મના આગમન રૂપ આસવને “-૨ તથા “વ–સંવરજૂ કર્મના નિરોધ રૂપ સંવરને “નાગરૃ-જ્ઞાનાતિ' જાણે છે. “-” તથા “દુર્વા-સુa” અશાતા રૂપ દુઃખને તથા “a” શબ્દથી સુખને -૨' તથા રિઝર–
નિમ્' નિજરને “જ્ઞાનરૂ-જ્ઞાનારિ' જાણે છે. “નોસર તે ‘ક્રિરિયાવા-ક્રિયાપાર' ક્રિયાવાદને “મા-માવિતુમ' કથન કરવાને ગર-રારિ' એગ્ય થાય છે. ૨૧
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર ૩
૧૧૯
