________________
પ્રાપ્ત થયું હાય છે તે સ્થાનનુ વિશેષ વર્ણન કરતા સૂત્રકાર કહે છે કે તે અત્યંત દુ:ખપ્રદ સ્વભાવવાળુ' છે, એટલે કે આ સ્થાનમાં ઉત્પન્ન થનારા જીવાને સ્વાભાવિક રીતે જ અસહ્ય દુ:ખાના અનુભવ કરવેા પડે છે. ત્યાં પરમાધામિક દેવતાએ નાકા પર ખૂબ જ અત્યાચાર ગુજારે છે. તેએ તેમના શરીરને ભીમાં નાખીને તથા તેમના મસ્તકમાં છિદ્ર પાડીને તેમને દારુણુ દુ:ખના અનુભવ કરાવે છે.
આ કથનના ભાવાર્થ એ છે કે નારકેટનાં નિવાસસ્થાન સદા અત્યન્ત ઉષ્ણ રહે છે. તીવ્ર, તીવ્રતર અને તીવ્રતમ પરિણામા દ્વારા ઉપાર્જિત કરાચેલાં ચીકણાં કર્મોને લીધે આ સ્થાનમાં તેમની ઉત્પત્તિ થતી ડાય છે. આ સ્થાન અતિશય દુ:ખદાયી છે. તે સ્થાનમાં ઉત્પન્ન થયેલા નારકને કુ’ભીમાં નાખીને તેમના મસ્તક આદિ અંગેામાં ખીલા ઠોકીને પરમાધાર્મિ ક અસુરા તેમને ઘાર સતાપના અનુભવ કરાવે છે. રા
શબ્દાર્થવાહસ-માથ’વિવેક રહિત નારકી જીવેાની ‘નä-ના@િhi' નાસિકાને (નાકને) ‘ટ્રુતિ-સ્ત્રોજા અવિ' અને હેાઠને પણ ‘ઘુરેન-રેળ’ અસ્તરાથી ‘જિયંતિ-ક્રિન્તિ' કાપે છે તથા તુવેવિ ળે-દા િળા' મને કાન પણ ‘ન્નિત્તિ-ખ્રિøન્તિ' કાપી લે છે ‘વિચિમિત્ત-તિત્તિમાત્રાં' વિતસ્તિ માત્ર અર્થાત્ એક વે ́ત જેટલી ત્રિમં—ન્નિદ્ઘાં' જીભને ‘વિનિસ-વિનિઘ્યાચ ખહાર ખેંચીને ‘તિયજ્ઞાદિ સુદ્િ−તીક્ષ્ણામિ શૂરુામિઃ' તીક્ષ્ણ ધારવાની શૂળથી અમિતાનયંત્તિ-શ્રમિતાન્તિ' પીડિત કરે છે. ।। ૨૨ ॥
સૂત્રા—નરકપાલા અજ્ઞાન નારકાનાં નાક કાપી લે છે, હાઠ કાપી લે છે, બન્ને કાન પણુ કાપી લે છે અને એક વેત લાંખી તેમની જીભને બહાર ખેંચી કાઢીને તીક્ષ્ણ શૂલે (ધારદાર કાંટા જેવાં શો) વડે વીંધી નાખે છે. ૨૨ા ટીકાથ—પ્રાણાતિપાત આદિ ઘેર કર્યાં કરનાર જીવે। ત્યાં ઉત્પન્ન થાય છે. ત્યાં તેમની કેવી દશા થાય છે તેનું સૂત્રકાર વર્ણન કરે છે—પરમાધાર્મિ`ી તેમનાં પૂવકૃત પાપેનુ. તેમને સ્મરણ કરાવીને તીક્ષ્ણ છરી વડે તેમનાં નાક કાપી નાખે છે, અને દાઠ અને બન્ને કાન પણુ કાપી નાખે છે, તથા તેમની એક વેંત જીભને માઢામાંથી બહાર ખેંચી કાઢીને તેમાં તીક્ષ્ણ શૂળા અથવા ખીલાએ ભે!કી દે છે. આ પ્રકારની અસહ્ય પીડાએ તેમને ત્યાં સહન કરવી પડે છે. ૫૨૨૫
શબ્દા —‘તિપ્પમાળા-નિષ્યમાના' જેમના ગેાથી લેાહી ટપકી રહ્યું છે એવા ‘તે-તે’ તે નારક ‘વાહા-વા®ા:’ અજ્ઞાની ‘તહસવુä1-7 સંપુટા ફૅન' વાયુથી ઉડાવેલ સૂકા તાલના પાના સમાન ‘રાËત્રિય-રાત્રિશ્ર્વિમ્’ રાત, દિન-‘તત્ત્વ-તત્ર’
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર : ૨
૧૭૪
