________________
એવા સામાયિક આદિ રૂપ ધર્મનું જીવે કદી શ્રવણ કર્યું નથી. મહાવીર પ્રભુએ અશ્રુતપૂર્વ ધર્મનું નિરૂપણ કર્યું છે કદાચ કોઈ એવી શંકા ઉઠાવે કે જે આપે પ્રતિપાદિત કરેલે ધર્મ અપૂર્વ છે. તે પ્રવાહ રૂપે શાસ્ત્ર પરિણામ નિત્ય નહીં રહે તે આ શંકાનું નિવારણ કરવાને માટે સૂત્રકારે કહ્યું છે કે “કદાચ આ ધર્મનું શ્રવણ કર્યું હોય એવું બન્યું હશે પરંતુ તેનું યથાર્થ રૂપે આચરણ કરવામાં આવ્યું નથી”
આ કથનનું તાત્પર્ય એ છે કે-જે કે ધર્મ અનાદિ કાળથી વિદ્યમાન છે. પરંતુ તીર્થકર ભગવાન્ પિતાની વાણી દ્વારા તે ધર્મનું આચરણ કરવાની રીત જગતના જીવોને બતાવે છે,
ભાવાર્થ એ છે કે સર્વજ્ઞ તીર્થકર મહાવીર સ્વામીએ સામાયિક આદિ ધર્મની પ્રરૂપણા કરી છે. મહાવીર ભગવાન દ્વારા પ્રતિપાદિત આ ધર્મનું શ્રવણ કરવાની તક આ જીવને પહેલાં કદી મળી ન હતી. કદાચ આ ધર્મનું શ્રવણ કરવાની તક પ્રાપ્ત થઈ હશે. છતાં આ જીવે કદી યથાર્થ રૂપે તેનું આચરણ કર્યું નથી એ ગાથા ૩૧
હવે સૂત્રકાર આ ઉદેશકને ઉપસંહાર કરતા આ પ્રમાણે ઉપદેશ આપે છે--“gi મત્તા” ઈત્યાદિ. "શબ્દાર્થ– “g-g” આ પ્રકારે “પત્તા-વા' માનીને “મરાં-
મત્તા સર્વોત્તમ “ધમિળ ધર્મનું આ કૃતચારિત્રરૂપ આહંત ધર્મને સ્વીકાર કરીને “રદ્ધિ-હિતા' જ્ઞાન વગેરેથી યુક્ત “ ઇવાણુવત્તા-પુત્ર૪રાનુવર્તા” ગુરૂના અભિપ્રાય અનુસાર વર્તવાવાળા “વિરા-વિરતા પાપથી રહિત “ઘદુત્તા-વદુત્તના” અનેક જીવોએ “શં-મમ્” સંસાર સાગરને તિન્ના-તળ:” સંસારને પાર કરેલ છે એવું “નાદિયં-પ્રહલાત’ હું આપને કહું છું ‘ત્તિ ચેમિ-ફુતિ ગ્રામિ તે તીર્થકરના મેઢાથી સાંભળ્યું છે તે જ આપને કહુ છુ મારી જાતે કલ્પના કરીને કહેતા નથી. ૩રા
આ સૂત્રાર્થઆ પ્રકારના આ તચાસ્ત્રિ રૂપ ધર્મને સર્વોત્તમ માનીને, જ્ઞાનાદિથી સંપન્ન. ગુરુની આજ્ઞાનું અનુસરણ કરનારા અને પાપોથી વિરત અનેક મહાપુરૂષે સંસાર સાગરને તરી ગયા છે. આ પ્રકારની વાત મેં ખુદ તીર્થકર ભગવાનને મુખે સંભળી છે તેમની સમક્ષ મેં (સુધર્મા સ્વામીએ) જે વાત સંભળી છે, એજ તમારી સમક્ષ કહું છું મારી પિતાની કલ્પનાથી હું તમને કંઈ પણ કહેતે નથી જે ૩૨ - તડકા અને છાંયડા વચ્ચે જે તફાવત છે. જ્ઞાન અને અજ્ઞાનમાં જે તફાવત છે પુણ્ય અને પાપમાં જેવું અન્તર છે એવું જ અન્તર હિંસાનું પ્રતિપાદન કરનારા અન્ય ધર્મો અને પ્રાણાતિપાત વિરમણરૂપ આ ધર્મમાં છે. તેથી જ આ કૃતચારિત્રરૂપ ધર્મને સર્વોત્કૃષ્ટ કહ્યો છે. સર્વજ્ઞોક્ત આ જૈન ધર્મને સ્વીકાર કરીને. જ્ઞાન દર્શને. ચારિત્ર અને તપનથી સમ્યફ પ્રકારે આરાધના કરીને, અને ગુરૂની આજ્ઞા પ્રમાણે વર્તન
ટકાથે
શ્રી સૂત્રકૃતાંગ સૂત્રઃ ૦૧
૨૨૭.
