________________
પહેલા સ્થાનને પણ ગ્રહણ કરતું નથી અને બીજા કે ત્રીજા સ્થાનને પણ ગ્રહણ કરતે નથી. ૨૩
– ટકાથ.... કદી પરાજય નહી પામનાર, પાસા ફેકવામાં કુશળ અને કુજય (નિન્જનીય વિજય) પ્રાપ્ત કરનાર જુગારી પાસા અથવા કાડીઓ વડે જુગાર રમતાં “કૃત.” નામના ચેથા સ્થાનને જ ગ્રહણ કરે છે. કલિ નામના પહેલા સ્થાનને ગ્રહણ કરતા નથી અને ત્રીજા કે બીજા સ્થાનને પણ ગ્રહણ કરતો નથી. પરંતુ કૃત નામના ચોથા સ્થાનને ગ્રહણ કરીને જ જુગાર ખેલે છે.
આ કથનનું તાત્પર્ય એ છે કે જુગાર રમવામાં નિપુણ અને કેઇના દ્વારા પરાજિત નહીં થનારો જુગારી સર્વશ્રેષ્ઠ, કૃત નામના ચોથા સ્થાનને જ સ્વીકાર કરીને જુગારના પાસા ફેકે છે. તે કલિ નામના પહેલા સ્થાનને અથવા બીજા કે ત્રીજા સ્થાનને સ્વીકાર કરીને પાસા ફેંકતો નથી, કારણ કે તે એ વાતને બરાબર જાણે છે કે ચોથા સ્થાનને ગ્રહણ કરવાથી જ વિજ્ય મળી શકશે. એ જ પ્રમાણે મેધાવી મુનિ સર્વજ્ઞ પ્રરૂપિત અને કલ્યાણકારી, ચતુર્થ સ્થાનના જેવા, શ્રુતચારિત્ર રૂપ ધર્મને જ ગ્રહણ કરે છે. તે ધર્મ કરતાં ભિન્ન હોય એવા માર્ગને કદી પણ સ્વીકાર કરતા નથી. કહ્યું પણ છે કે વૃત્ત મહેતા
ચતુર્થ સ્થાનને ગ્રહણ કરનાર ધૂતકાર (જુગારી) જેવી રીતે વિજયી થાય છે, એવી જ રીતે વીતરાગના વચનમાં શ્રદ્ધા રાખનાર સાધક પણ વિજયી થાય છે. આ ગાથા ૨૩ છે
હવે સૂત્રકાર ઉપર્યુક્ત જુગારીના દૃષ્ટાન્ત દ્વારા જે વાતનું પ્રતિપાદન કરવા માગે છે, તે પ્રકટ કરે છે.–“વં ઢોરમ” ઈત્યાદિ
શબ્દાર્થ gi-gay’ આ પ્રકારે “ઢોબિ-સ્ટો’ આ લોકમાં “તાળા-ત્રના જગતની રક્ષા કરવા વાળા સર્વજ્ઞ ને “-વા” કહેલ -વઃ જે “અનુત્તર-અનુત્તર સર્વોત્તમ “ઘ-ધર્મ.” ધર્મ–પ્રાણાતિપાત વિરમણરૂપ ધર્મ છે “નં-તમ્” તેને gિજૂહા” ગ્રહણ કરવો જોઈએ “દિયંતિ ૩ત્તમંfક્રતમુરમ” એજ હિત કરવાવાળે એવમ ઉત્તમ માર્ગ છે Ras - Auદા” બધા રથાનને છોડીને ‘વંદિર -ra: છત્તમ’ જેવી રીતે ચતુર જુગારી કૃત નામના ચોથા સ્થાનને જ ગ્રહણ કરે છે, તેજ પ્રકારે મેધાવીમુનિ અનુત્તમ એવા ધર્મને જ ગ્રહણ કરે છે. ર૪
સૂત્રાર્થ– એજ પ્રકારે આ લેકમાં ત્રાતા (છના રક્ષક) તીર્થકર ભગવાને જે ધર્મ કહ્યો છે, એજ સર્વોત્તમ છે. એજ પ્રાણાતિપાત વિરમણ આદિ લક્ષણ વાળા ધર્મને હિતકારી
શ્રી સૂત્રકૃતાંગ સૂત્રઃ ૦૧
૨૧૮
