________________
મારે સત્કાર કરશે, એવી ભાવના પણ રાખવી જોઈએ નહીં પરીષહ અને ઉપસર્ગો સહન કરવાથી શું લાભ થાય છે? - શૂન્ય ઘરમાં રહેલા સાધુના ક્ષમા, શાન્તિ, વૈર્ય આદિ ગુણે જોઈને ઉપસર્ગ કરનારા ભયંકર ભત્પાદક અને દુર્લભબોધિ વ્યન્તરાદિ દેવે પણ સુલભ થઈ જાય છે, એટલે કે તેમના તે ગુણેથી પ્રભાવિત થાય છે. તેથી અનેક વાર ઉપદ્રવ ગ્રસ્ત થવા છતાં પણ સાધુએ જીવનની ઈચ્છા ન કરવી-તેણે જીવનની પરવા કર્યા વિના તે ઉપસર્ગોને સહન કરવા જોઈએ તથા ઉપસર્ગ સહન કરવાથી વંદનાદિ દ્વારા લોકોમાં મારે સાકાર થશે. એવી આકાંક્ષા પણ તેણે રાખવી જોઈએ નહીં, પરંતુ આ પ્રકારની આકાંક્ષા રાખ્યા વિના જ તેણે તે ઉપસર્ગોને સહન કરવા જોઈએ. એવા સાધુને માટે તે તે ઉપદ્રવકારી પિશાચ આદિ પણ આત્મીયના સામાન અભ્યસ્ત પરિચિત) થઈ જાય છે. એટલે કે આ પ્રકારે ઉપદ્રને સહન કરનાર અને સૂના ઘરમાં રહેનાર તે સાધુને માટે તે શીત, ઉષ્ણતા, આદિ ઉપદ્રવ પણ સુખસાધ્ય થઈ જાય છે. ગાથા ૧૬ છે
વળી સૂત્રકાર સાધુને આ પ્રમાણે ઉપદેશ આપે છે–“કાળોતર૪” ઈત્યાદિ
શબ્દાર્થ– “વળીયar૪-૩નીતતા જેણે પિતાના આત્માને જ્ઞાન વિગેરેની નજદીક પહોંચાડી દીધું છે “તા-રાગિનઃ” તથા જે પિતાને અને બીજાને ઉપકાર કરે છે અથત ષજીવનિકાયનું રક્ષણ કરે છે. વિવિમાસ-વિહિરામાણનું સ્ત્રી, નપુંસક વર્જિત સ્થાનને “માનારસ-મામાનદ સેવન કરતા એવા ‘તરત’ આવા મુનિનું સર્વએ “રાના માતુ-સામાજિકg” સામાયિક ચારિત્ર કહેલ છે. –ચર એટલા માટે “-આત્માનં” આત્મામા “મg or av-મથે જ ત” ભય પ્રદર્શિત ના કરવો જોઈએ. ૧૭
–સૂત્રાર્થ – જેણે પિતાના આત્માને જ્ઞાન આદિની સમીપે સ્થાપિત કર્યો છે. જે પરોપકારી છે એટલે કે છ જવનિકાયના રક્ષક છે, અને જેઓ સ્ત્રી, પશુ અને પંડક (નપુંસક) થી રહિત સ્થાનનું સેવન કરનારા છે, એવા મુનિને સર્વજ્ઞ ભગવાને સામાયિક ચરિત્ર વાળે કહ્ય છે. તેથી સાધુએ ભયભીત થવું જોઈએ નહીં. ૧છા
-–ટીકાર્યું– જેણે પિતાના આત્માને જ્ઞાનદર્શન અને ચારિત્રમાં સ્થાપિત કર્યો છે, તથા જેએ તાયી’ છે એટલે કે સંસારસાગરને તરી જનારા અને બીજાને સંસારસાગર તરાવનારા છે, અને જેઓ સ્ત્રી, પશુ અને પંડકથી રહિત સ્થાનનું જ સેવન કરનારા છે, એવા મુનિને સર્વજ્ઞ ભગવાને સામાયિક આદિ ચારિત્ર યુક્ત કહ્યા છે તેથી તેણે ભયભીત થવુ જોઈએ નહીં આ કથનનું તાત્પર્ય એ છે કે જે સાધુએ પોતાના આત્માને જ્ઞાન દર્શન અને ચારિત્રથી યુક્ત કર્યો છે, જે છકાયના જીવન રક્ષક છે, જે પોતાના આત્માનું કલ્યાણ કરનારા અને અન્યને પણ ઉપકાર કરનારા છે, જે સ્ત્રી, પશુ અને પંડકથી રહિત સ્થાનનું સેવન
શ્રી સૂત્રકૃતાંગ સૂત્રઃ ૦૧
૨૧૨