________________
કૃતિમાં કહ્યું છે કે અમે પૂર્વાચાર્યોની એવી વાત સાંભળીએ છીએ તેમણે જ અમને એવું કહ્યું છે.
આ પ્રકારે સ્વયંભૂવાદીઓ સ્થાવર જંગમ રૂપ આ સંસારના કર્તા સ્વયંભૂને માને છે,
અને લોકોને ઉત્પન્ન કર્યા બાદ જ્યારે તેમના ભારથી તે સ્વયંભૂ (બ્રહ્મા) ભયભીત થઈ ગયા, ત્યારે તેમણે લેકવ્યવસ્થાને માટે યમરાજને ઉત્પન્ન કર્યા. યમરાજે માયા રચી. તે માયાને આગળ કરીને યમરાજ લોકોને સંહાર કરે છે. શ્રુતિમાં પણ કહ્યું છે કે “ગરી ગ્રંહ્ય ક્ષત્ર ર” ઈત્યાદિ
બ્રાહ્મણ અને ક્ષત્રિય આદિ જેમનું ભજન છે, અને મૃત્યુ જેમની આગળ શાકભાજીના સમાન (તુચ્છ) છે, એવા સ્વયંભૂને કોણ નથી જાણતું ? ઈત્યાદિ સ્વયંભૂવાદીએનો મત છે. છા
જગની રચનાના વિષયમાં જે અન્ય મતે ચાલે છે તેમને નિર્દેશ કરીને સૂત્રકાર આ માન્યતાઓને મિથ્યા કહે છે –“મા તમurr” ઈત્યાદિ
શબ્દાર્થ–-gm-g' કોઈ “માળા-ત્રાહ્મr: બ્રાહ્મણ તથા “વમળા-અમr: શ્રમપુજન =જે-આ લેક (સંસાર) “કંકુ-સંતY” ઈંડામાંથી બનેલ “આઈ-આદુઃ' કહે છે. “મને આ બ્રહ્માએ “સ -તરવF” પદાર્થ સમૂહને અજાણી-અજા' બનાવેલ છે. “રાજકતા-અજ્ઞાનત્તઃ વસ્તુતત્વને ને જાણવાવાળા તે બ્રાહ્મણ વગેરે “gi-વૃar’ હું ‘વ-વરિત’ કહે છે. એટલા
અન્વયાર્થકઈ કઈ બ્રાહ્મણો (વેદવાદીઓ) શ્રમણું ત્રિદંડીઓ અને પૌરાણિક કહે છે કે જગત ઈંડામાંથી બન્યું છે, અને બ્રહ્માએ પદાર્થ સમૂહની રચના કરી છે. આ પ્રમાણે કહેનારા બ્રાહ્મણો આદિ તત્ત્વને નહી જાણવાને કારણે મિથ્યા કથન કરે છે. પદાર્થોની ઉત્પત્તિ વિષેની તેમની માન્યતા મિથ્યા છે. તેઓ અજ્ઞાનને કારણે જ આવું મિથ્યા કથન કરે છે. ૫૮
ટીકાર્થ કઈ કઈ બ્રાહ્મણો, શ્રમણો એને પૌરાણિક કહે છે કે આ જગત્ ઈડામાંથી ઉત્પન્ન થયું છે તેમની માન્યતા એવી છે કે સૃષ્ટિનું સર્જન થયા પહેલાં વિષ્ણુ સિવાય કોઈ પણ વસ્તુ ન હતી ત્યાર બાદ વિષ્ણુના નાભિકમલમાંથી બ્રહ્મા પ્રગટ થયા. અને બ્રહ્માએ ઈડાની રચના કરી કહ્યું પણ છેકે - “તે ઈડુ સૂર્યના સમાન પ્રભાવાળુ અને સોનેરીવર્ણન હતું બ્રહ્માએ તે ઈડાના બે ટુકડા કરી નાખ્યા, આ રીતે ઈડાના બે વિભાગ પડી
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૦૧
૧૪૦
