________________
મલાનો' ખાતે એ તે પિતા “જwળા- પાપ કર્મથી નોagg-નાપતિ ઉપલિત થતા નથી. એ જ પ્રમાણે મેદાવી-મેઘાવી સાધુ પણ કમથી ઉપલિપ્ત થતા નથી ઘર
સૂત્રાર્થ અને ટીકા કેઈ અસંયમી પિતા પોતાના પુત્રને ઘાત કરીને તેના માંસને આહાર કરે છે, છતાં પણ શુદ્ધભાવે કરાયેલું આ કાર્ય કરનાર તે પિતા પાપકર્મથી લિપ્ત થતો નથી. એજ પ્રકારે મેધાવી સાધુ પણ કર્મથી લિપ્ત થતો નથી. આ કથનનું તાત્પર્ય નીચે પ્રમાણે છે.
દ્ધ ભિક્ષઓ એવું કહે છે કે આપત્તિમાં આવી પડેલે કઈ પુરુષ તે આપત્તિને પાર કરવાને માટે, રાગદ્વેષથી રહિત થઈને પિતાના પુત્રને મારીને તેના માંસનું ભક્ષણ કરે, તે પણ તે પાપકર્મથી લિસ થતો નથી. એ જ પ્રમાણે સંયત (ભિક્ષુ) પણ પાપથી લિપ્ત થતું નથી. આ રીતે અહીં એવું પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું છે કે ગૃહસ્થ અથવા સાધુ શુદ્ધ અંત:કરણવાળા થઈને માંસ ભક્ષણ કરે તે પણ પાપકર્મથી લિપ્ત થતા નથી. જેવી રીતે રાગદ્વેષથી રહિત મનેભાવપૂર્વક પુત્રને વધ કરનાર પિતાને પાપ લાગતું નથી, એટલે કે તે કર્મને બન્ધ કરતું નથી, એજ પ્રમાણે રાગ દ્વેષથી રહિત હોય એવા કઈ પણ મનુષ્ય દ્વારા જીવને વધ થઈ જાય, તો તેને પણ કમને બન્ધ થતું નથી. એટલે કે તેનું તે કર્મ કર્મને ઉપચય કરવામાં સહાયભૂત થતું નથી. ર૮n
કર્મબન્ધ કે વિષયમેં આહત મતકા કથન
હવે બૌદ્ધોના આ મતનું ખંડન કરવા નિમિત્તે સૂત્રકાર આહંતમતનું કથન કરે છે. “ખાવા તે” ઈત્યાદિ- શબ્દાર્થ છે જે માણસ “મણા-મના મનથી “ugáતિ ઝૂિmનિર” દ્વેષ કરે છે. “સેનિં-તેષાં તેમનું “જિત્ત-ચિત્ત’ ચિત્ત “ વિષવિદ્યતે” નિર્મલ નથી. તેસિં-તે ’ મનથી દ્વેષ કરવા વાળાનું ‘અ નં–જનવઘF' અનવદ્ય કથન “બતહેં-અનથy' મિથ્યા છે તે તે’ તેઓ “સંયુકવાળિો-સંવૃતવારિખઃ સંવર યુક્ત “Tનથી. . ર૯ 1.
સૂત્રાર્થ અને ટીકાર્ય જે માણસ કઈ જીવ પ્રત્યે મનમાં પણ દ્વેષભાવ રાખે છે, તેનું મન નિર્મળ હોઈ શકતું નથી. તેથી તેના મનને નિષ્પાપ કહેવું તે મિથ્યા છે. એવું કહેનાર સંવરયુક્ત હોઈ શકતા નથી, કારણ કે તેમનું મન અશુદ્ધ હોય છે. આ કથનને ભાવાર્થ
એ છે કે જે માણસે કઈ પણ નિમિત્તે મન દ્વારા ઠેષ કરે છે, તેમનું મન વિશુદ્ધ હોઈ શતું નથી. તથા આગળ ૨૫મી ગાથામાં બૌદ્ધ ભિક્ષુઓની જે માન્યતા પ્રકટ કરવામાં આવી છે, તે પણ મિથ્યા છે, ત્યાં એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે પરિચિત, અવિપચિત, ઈર્યાપથ અને સ્વપ્નાતિક નામના ચાર પ્રકારના, પાપકર્મો કર્મબન્ધમાં કારણભૂત બનતાં
શ્રી સૂત્રકૃતાંગ સૂત્રઃ ૦૧
૧૨૯
