Page Text
________________
तत्वार्थसूत्रे
७८
मानस परिणामप्रदर्शनार्थः, कषायाश्च क्रोध मान माया लोभाः तेषां विशेषै जवाधिकरणं त्रयोदशविधं भवति । तत्र क्रोधकृतमनोयोगसंरम्भः, मानकृत मनोयोग संरम्भः, मायाकृत मनोयोगसंरम्भः, लोभकृतमनोयोग संरम्भश्च । एवं क्रोध कारितमनोयोग संरम्भः मानकारित मनोयोग संरम्भः मायाकारित मनोयोगसंरम्भः लोमकारितमनोयोगसंरम्भः क्रोधानुमतमनोयोगसंरम्भः मानानुमतमनोयोगसंरम्भः, मायानुमतमनोयोगसंरम्भः, लोभानुमतमनोयोग संरम्भवेस्येवं द्वादशविधो मनोयोगसंरम्भः । एवम् - बग्योग संरम्भः, काययोगसंरम्भवाऽपि प्रत्येकं द्वादश द्वादश-भेदेन षट्त्रिंशद्भेदाः संरम्भा भवन्ति । एवं - समारम्भाः आरम्भाथाऽपि प्रत्येकं षट्त्रिंशद्भेदा भवन्ति सर्वे च सम्मिलिता जीवा धिकरणास्रवविशेषा अष्टोत्तरशतसंख्यकाः भवन्ति । एवमनन्तानुबन्ध्यमस्याख्यानसं ज्वलनकषायभेदकृताऽवान्तरभेदा बहवो भवन्ति ॥ ८॥
क्रोधकृत मनोयोगसंरंभ, मानकृतमनोयोग संरंभ मायाकृतमनोयोग संरंभ, लोभकृनमनोयोगसंरंभ, इसी प्रकार क्रोधकारितमनोयोगसंरंभ, मानकारितमनोयोगसंरंभ, मायाकारितमनोयोगसंरंभ, लोभकारितमनोयोगसंरंभ क्रोधानुमतमनोयोगसंरंभ मानानुमतमनोयोगसंरंभ, मायानुमतमनोयोगसंरंभ, लोभानुमतमनोयोगसंरंभ, इस प्रकार बारह प्रकार का संरभ है । इसी प्रकार वचनयोगसंरंभ और काययोगसंरंभ के भी बारह - बारह भेद होने से संरभ के छत्तीस भेद हो जाते है जैसे संरंभ के छत्तीस भेद बताये गये हैं उसी प्रकार समारंभ और आरम्भ के भी छत्तीस - छत्तीस भेद जानने चाहिए। तीनों के छत्तीस-छत्तीस भेद मिलकर एक सौ आठ (१०८) जीवाधिकरण के भेद होते हैं ।
अगर इन भेदों में अनन्तानुबंधी, अप्रत्याख्यान, प्रत्याख्यानावरण
ક્રોધકૃતમનેાયેાગસ રબ, માનકૂતમનાયેાગસર ભ, માયાકૃતમનાયેાગસર ભ, લાલકૃતમનેાયેાગસ’રંભ, એવી જ રીતે ક્રોધકારિતમનાયેાગસર ભ, માનકારિતમનાયેાગસર, માયાકારિતમનાયેગસર’ભ, લાભકાશ્તમને યાગસર’ભ, ક્રોધાનુમત મનાયેાગસ’રંભ માનાનુમત મનાયેાગસ'રંભ માયાનુમતમને યાગ સર'ભ, લેાલાનુમતમને ચેાગસરલ, આ રીતે ખાર પ્રકારના સર્ભ છે. આજ પ્રમાણે વચનયોગસ‘ર‘ભ અને કાયયેાગસંરભના પણ ખાર-માર ભેદ હેાવાથી સરરંભના છત્રીશ ભેદ્ય થઈ જાય છે. જેવી રીતે સરલના છત્રીશ ભેદ દર્શાવવામાં આવ્યા છે તેવી રીતે સમારભ તથા આરંભના પશુ છત્રીશછત્રીશ ભેદ જાણવા જોઇએ. ત્રણેના છત્રીસ-છત્રીસ ભેટ્ઠા મળીને એકસા આઠ (૧૦૮) જીવાધિકરણના ભેદ થાય છે.
અગર આ ભેદમાં અનન્તાનુબંધી, અપ્રત્યાખ્યાન, પ્રત્યાખ્યાનાવરણ
શ્રી તત્વાર્થ સૂત્ર : ૨
| SR No. | 006386 |
| Book Title | Tattvartha Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1973 |
| Total Pages | 894 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, & Canon |
| File Size | 49 MB |