Page Text
________________
दीपिका-नियुक्ति टीका अ.८ २.२५ शुश्रूणविनयतपसः निरूपणम् ६७५ विनयतपोऽनेकविधं भवति । तत्राऽऽगताना माचार्यादीनाममिमुख मुत्थानम्अभ्युत्थानम्, विनयाऽर्हस्य गुदिर्दर्शनादेवाऽऽसनपरित्यागः तद्रूपं विनयतपोऽभ्युत्थानविनयतपो भवति १ एवम्-आचार्यादियस्मिन् यस्मिन् स्थाने-उपवेष्टुमिच्छति तस्मिन्-तस्मिन् स्थाने तदर्थ मासनमापणम् आसनाभिग्रह स्तदूपं विनयतप आसनाभिग्रह विनयतपो भवति२ एवम्-आचार्य समागते सति-आसन दानं खलु-आसनप्रदानमुच्यते, तद्रूपं विनयतप आसनप्रदानविनयतपो भवति ३ एवम्-विनययोग्याऽऽचायोदीनां वन्दनादिना-ऽऽदरकरण-सत्कार स्तद्पं विनयतपः सत कारविनयतपो भवति ४ एवम्-आचार्यादेः खलु आहारवस्त्रादि प्रशस्त वस्तुना सम्मान-सम्मान स्तद्रूप विनयतपः सम्मानविनयतपो भवति ५ एवम्-गुर्वादोनां सरत्नाधिकानां क्रमण सावधि वन्दनाकरणं कृतिकर्म तद्रयं विनयतपः कृतिकर्म विनयतपो भवति ६ एवम्-गुर्वादि सम्मुखाऽञ्जालकरणम् अञ्जलिपग्रह उच्यते, तद्रपं विनयतपो-ऽञ्जलिपग्रहविनयतपो भवति ७ एवम्आयान्तं गुवादिकं प्रति-अभिमुखे गमनम् आगच्छतोऽनुगमनताच्यते तद्रूपं
(१) आते हुए आचार्य आदि के सामने खडा होना, विनय के योग्य आचार्य आदि पर दृष्टि पड़ते ही आसनत्याग देना अभ्युत्थान विनय तप कहलाता है (२) आचार्यादि जहां कहीं बैठने की इच्छा करें उसी-उसी स्थान पर उनके लिए आसन बिछा देना आसनाभिग्रह विनय तप कहलाता है। (३) आचार्य के आने पर आसन देना आसनप्रदान विनय तप है । (४) विनय के योग्य आचार्य आदि को बन्दना आदि करना सत्कार विनय कहलाता है। (५) आचार्य आदि का आहार वस्त्र आदि प्रशस्त वस्तुओं द्वारा आदर करना सम्मान विनय तप है। (६) रत्नाधिक आचार्य आदि को विधि पूर्वक वन्दना करना कृतिकर्म विनय कहलाता है । (७) गुरु आदि के सामने अंजलि करना अंजलि.
(૧) આવી રહેલા આચાર્ય આદિની સામે ઉભા થઈ જવું, વિનયને ગ્ય આચાર્ય આદિ પર નજર પડતાની સાથે જ આસન છોડી દેવું અભ્યOાનવિનય તપ કહેવાય છે (૨) આચાર્ય આદિ જ્યાં પણ બેસવાની ઈચ્છા કરે તે જ સ્થાને તેમના માટે આસન પાથરી દેવું આસનાભિગ્રહવિનય તપ કહેવાય છે. (૩) આચાર્યના આગમન પ્રસંગે આસન આપવું આસનપ્રદાન વિનય તપ છે (૪) વિનયને યોગ્ય આચાર્ય આદિને વંદન વગેરેથી આદર કરે સત્કારવિનય કહેવાય છે (૫) આચાર્ય આદિને આહાર વસ્ત્ર આર્દિ અચેત વસ્તુઓ દ્વારા આદર કર સન્માનવિનય તપ છે (૬) રત્નાધિક આચાર્ય આદિને વિધિપૂર્વક વંદણ કરવી કૃતિકર્મવિનય કહેવાય છે (૭) ગુરૂ આદિની
શ્રી તત્વાર્થ સૂત્રઃ ૨
| SR No. | 006386 |
| Book Title | Tattvartha Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1973 |
| Total Pages | 894 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, & Canon |
| File Size | 49 MB |