Page Text
________________
दीपिका-नियुक्ति टीका अ.८ सू.६५ शुश्रूणविनयतपसः निरूपणम् ६७३ वेष्टुमिच्छति तत्र-तत्राऽऽसनस्थापनम्-आसनाभिग्रहविनयतपो भवति । आसन प्रदानविनयस्तु-अचार्यादि गुरुषु समागतेषु सत्सु आसनदानम्भवति तद्रूपो विनयस्तदात्मकं तप आसनविनयतपो भवति । विनयाहस्याऽऽचार्यादे वन्दनादिनाऽऽदरणं सत्कार उच्यते तद्रूपो विनयः सत्कारविनयः तद्रूपं तपः सत्कार विनयतपो व्यपदिश्यते ? एवं-गुपोदीना माहारवस्त्रादि प्रशस्तवस्तुभिः सम्माननं सम्मान स्त द्रपो विनयः सम्मानविनय स्तदात्मकं तपः सम्मानचिनयतप उच्यते । एवं-गुर्वादीनां यथाविधि नन्दनं कृत्तिकम तद्रूपं विनयतपः कृतिको विनयतप उच्यते । एवं-गुरुसम्मुखेऽञ्जलीकरणम्-अञ्जलिप्रग्रहः तद्पं विनयतपोऽञ्जलिपग्रह विनयतप उच्यते । एवम्-मागच्छन्तं गुर्वादिकं प्रति सम्मुखे गमनम् आगच्छतोऽनुगमनता तद्रूपं विनय तपः आगच्छतोऽनुगमनता विनयतप उच्यते । एवम्उपविष्टस्याऽऽचार्यादेरिच्छाऽनुकूलसेवा स्थितस्य पर्युपासनताः तद्रूप विनयतपः स्थितस्य पयुपासनता विनयतप उच्यते । एवम्-गच्छत आचार्यादेः पश्वादनुसरणबिछा देना आसनाभिग्रह तप कहलाता है। (३) आचार्य, गुरू आदि का आगमन होने पर आसन प्रदान करना आसन प्रदान विनय कहलाता है। (४) विनय के योग्य आचार्य आदि का वन्दना आदि द्वारा आदर करना सत्कार विनय कहलाता है । (५) गुरु आदि का आहार वस्त्र आदि प्रशस्त वस्तुओं द्वारा सन्मानकरना सम्मान विनय तप कहलाता है। (६) गुरु आदि को विधि के अनुसार वन्दन करना कृतिकर्म विनय है। (७) गुरु के सामने हाथ जोडना अंजलिप्रग्रह विनय है। (८) आते हुए गुरू आदि के सम्मुख जाना भी एक प्रकार का विनय है। (९) आचार्य आदि की इच्छा के अनुसार सेवा करना, बैठे की उपासना करना पर्युपासनता विनय है । (१०) इसी प्रकार आचार्य आदि जाने આસન પાથરી દેવું આસનાભિગ્રહિતપ કહેવાય છે. (૩) આચાર્ય ગુરૂ આદિ ના આગમન પ્રસંગે આસન પ્રદાન કરવું આસનપ્રદાનવિય તપ કહેવાય છે. (૪) વિનયને ચગ્ય આચાર્ય આદિને વંદણ દ્વારા આદર કર સત્કાર વિનય કહેવાય છે. (૫) ગુરૂ આદિનું આહાર-વસ્ત્ર આદિ પ્રશસ્ત વસ્તુઓ દ્વારા સન્માન કરવું સન્માનવિનય તપ કહેવાય છે. (૬) ગુરૂ આદિને વિધિ અનુસાર વંદન કરવું કૃતિકર્મવિનય છે. (૭) ગુરૂની સામે હાથ જોડવા અંજલિપ્રગ્રહવિનય છે. (૮) આગમન કરતાં ગુરૂ આદિની સામા જવું પણ એક પ્રકારને વિનય છે (૯) આચાર્ય આદિની ઈચ્છા અનુસાર સેવા કરવી, બેસેલા હોય એની ઉપાસના કરવી પર્ય પાસનતા વિનય છે. એવી જ રીતે
त०८५
શ્રી તત્વાર્થ સૂત્રઃ ૨
| SR No. | 006386 |
| Book Title | Tattvartha Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1973 |
| Total Pages | 894 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, & Canon |
| File Size | 49 MB |