________________
दीपिका-नियुक्ति टीका अ.स.२५ शुश्रूणाविनयतपसः निरूपणम् १७१ शातना तपो भवति ॥ उक्तश्चौपपातिके ३० सूत्रे-से किं तं दंसणविणए ? दसणविणए दुविहे पण्णत्ते, तं जहा-सुस्मूसणा विणए अणच्चासायणाविणए २ इति । अथ कोऽसौ दर्शनविनयः ३ दर्शनविनयो द्विविधः प्रज्ञप्तः तद्यथा-शुश्रूषणाविनयः १ अनत्याशातनाविनयः २ इति ॥२४॥
मूलम्-सुस्सूसणाविणयतवे अणेगविहे, अब्भुटाणाइ भेयओ ॥२५॥
छाया-शुश्रूषणाविनयतपोऽनेकविधम्, अभ्युत्थानादि भेदतः ॥२५॥
तत्त्वार्थदीपिका-पूर्व तावद्-द्विविधं दर्शनविन यतपो भवतीत्युक्तम्, शुश्रूषणाविनयाऽनत्याशातना विनयभेदात, सम्पति-तत्र प्रथमोपात्तं शुश्रूषणा विनयतयः प्ररूपयितुमाह-'सुम्सूसणाविणयतवे' इत्यादि । शुश्रूषणाविनयतपा-विधि लाता है । तात्पर्य यह है कि कोई कार्य न करना जिससे सम्यक्त्वचारित्र आदि गुणों का नाश हो, वह अनत्याशातना विनय है। ओपपातिक सूत्र में कहा भि है
प्रश्न-दर्शन विनय के कितने भेद हैं ?
उत्तर-दर्शन विनय तप के दो भेद हैं- शुश्रूषणाविनय और अनत्याशातना विनय ॥२४॥
'सुस्सूसणाविणय तवे अणेगविहे' इत्यादि
सूत्रार्थ--अभ्युस्थान आदि के भेद से शुश्रूषणा विनय अनेक प्रकार का है ॥२५॥
तत्वार्थदीपिका--पहले कहा गया था कि दर्शन विनय तप दो प्रकार का है-शुश्रूषणा विनय और अनस्याशातना विनय, अब इनमें से पहले शुश्रषणा विनय तप की प्ररूपणा करते हैंકે એવું કોઈ કાર્ય ન કરવું જોઈએ કે જેથી સમ્યકત્વ-ચારિત્ર આદિ ગુણોને નાશ થાય અને આજ અનત્યાશાતનાવિનય છે. ઔપપાતિક સૂત્રમાં કહ્યું છે.
प्रश्न- नविनयना मे छ ?
ઉત્તર-દર્શનવિનય તપના બે ભેદ છે-શુશ્રષણાવિનય અને અનન્યા શાતનાવિનય છે ૨૪ છે
'सुस्सूसणाविणयतवे' त्यात સવાર્થ-અભુત્થાન આદિના ભેદથી શુશ્રષણાવિનય અનેક પ્રકારના છે રપ તત્વાર્થદીપિકા-પહેલા કહેવામાં આવ્યું. કે દર્શનવિનય તપ બે પ્રકારના છે શુશ્રષણાવિનય અને અનન્યાશાતનાવિનય, હવે એ બંનેમાંથી પહેલા શશ્ન ષણાવિનય તપની પ્રરૂપણ કરીએ છીએ.
શ્રી તત્વાર્થ સૂત્રઃ ૨
