________________
६००
तत्त्वार्यसले नियाघातिम व्यपदिश्यते । उक्तश्चौपपातिकसूत्रे-३० सूत्रे-'सेकिं तं भत्त. पच्चक्खाणे? भत्त पच्चवखाणे दुविहे पण्णत्ते, तं जहा-याघाइमेय, निव्वाधाइमे य णियमा सप्पडिकम्मे' इति । अथ किं तत्-भक्त प्रत्याख्यानम् ? भक्तपत्याख्यानं द्विविध प्रज्ञप्तम्, तद्यथा-व्याघातिमं च, नियाघातिम च नियमतः सप्रतिकर्म इति ॥९॥
मूलम्-ओमोयरिया तवे दुविहे, दव्वोमोयरिया-भावोमोयरियाय ॥१०॥
छाया-'अवमोदरिकातपो द्विविधम्, द्रव्यावमोदरिका-भावावमोदरिका च ॥१०॥
तवार्थदीपिका---'पूर्व तावत्-प्रथमोपात्तस्या-ऽनशनस्येत्वरिक-यावयुक्त हो वह व्याघातिम और जिसमें किसी प्रकार का विघ्न न हो वह निर्व्याधातिम कहलाता है।
औपपातिकसूत्र के ३०वें सूत्र में कहा है'भक्तप्रत्यख्यान के कितने भेद हैं?
"भक्तप्रत्याख्यान के दो भेद हैं, यथा-व्याघातिम और नियाघातिम । यह दोनों प्रकार का भक्तप्रत्याख्यान नियम से प्रतिकर्म युक्त ही होता है ॥९॥ 'ओमोयरिया तवे दुविहे' इत्यादि
सूत्रार्थ-अवमोदरिका नामक तप दो प्रकार का है-द्रव्य-अवमोदरिका एवं भाव-अवमोदरिका ॥१०॥
तत्वार्थदीपिका-इत्वरिक और यावस्कथिक-दोनों प्रकार के अन યુકત હોય તે વ્યાઘાતિમ અને જેમાં કઈ પ્રકારનું વિશ ન હોય તે વ્યિથાતિમ કહેવાય છે.
પપાતિક સૂત્રના ૩૦ માં સૂત્રમાં કહ્યું છે ભકતપ્રત્યાખ્યાનના કેટલા ભેદ છે ?
ભકતપ્રત્યાખ્યાનના બે ભેદ છે યથા વ્યાઘાતિમ અને નિર્ભાવતિમ આ બંને પ્રકારના ભક્તપ્રત્યાખ્યાન નિયમથી પ્રતિકર્મ યુક્ત જ હોય છે. જે ૯
સુત્રાર્થ—અવમેદારિક નામનું તપ બે પ્રકારનું છે દ્રવ્ય, અવમેદારિકા भने ला महरि ॥ १० ।. તજ્યાથદીપિકા-ઈવરિક અને યાવસ્કથિક અને પ્રકારના અનશન તપનું
श्री तत्वार्थ सूत्र : २
