Page Text
________________
दीपिका-नियुक्ति टीका अ.७ रु. ६१ बाद्यत सोभेदनिरूपणम् ४६१ माहितनमस्कारः, प्रत्यासन्न श्रमण कृतनमस्कारो वा-उद्वर्तन पाइपरिवर्तनादिकं विदधत् समाधिना कालं करोति, तदेतत् खलु-भक्तमत्याख्यानरूप मनशनमव सेयम् १ अवमौदर्य तावत्-अवमं-न्यूनम्-उदरं यस्य सोऽवमोदरः तस्य भावः अवमौदर्यम् , न्यूनोदरत्वम् , तच्च-अवमोदयं तप चतुर्विधं भवति । १ जघन्या. ऽत्रमौदर्यम्, २ प्रमाणपाताऽवमौदर्यम्, ३ अर्धाऽवमौदर्यम्, ४ उत्कृष्ट ऽनमौदयम् , २ । यत्र-एका सिकथादारभ्य कवलपर्यन्त न्युन माहारादिकं भुज्यते तत्जघन्याऽअमौदर्यम् , द्वात्रिंशत्ममाणे-आहारे चतुर्विंशति कबलमात्रं भुज्यते यत्र, तत्-प्रमाणमाताऽवमौदर्यम् , षोडशकवलमा यत्र भुज्यते तद्- अर्भाडामौदर्यम् , कवलाष्टका दारभ्य सिकयमानं यत्र भुज्यते तद्-उत्कृष्ट मौदर्यम् । एतच्चन्यूनतर-न्यूनतमा-ऽऽहारे उत्कृष्टम्-उत्कृष्टतमश्चाऽमौदयं भवतीति २ मिक्षाग्रहण करके या पास में रहे हुए साधु के द्वारा कृत नमस्कार होकर, पसवाड़ा बदलता हुआ समाधि के साथ कालधर्म को प्राप्त होता हैं। यह भक्तप्रत्याख्यान अनशन है।
(१) ऊनोदरता को अवमौदर्य कहते हैं। अवमौदर्य तप के चार भेद हैं-(१) जघन्य अवमौदर्य (२) प्रमाणप्राप्त अवमौदर्य (३) अर्धावमौदर्य और (४) उत्कृष्टावमौदर्य । एक सीथ से लेकर एक ग्रास तक कम आहार करना जघन्य-अवमोदय है। पूर्ण आहार बत्रीस कवल माना जाता है, उसमें से चौवीस कवल मात्र खाना प्रमाणप्राप्त अधमौदर्य है। सोलह कवल खाना अर्धावमौदर्य है और आठ कवल से लेकर एक सीथ तक खाना उत्कृष्टावमौदर्य है । तात्पर्य यह है कि परिपूर्ण आहार में से जितना-जितना आहार कम किया जाता है, उतना-उतना उत्कृष्ट अवमोदर्य तप होता है। સાધુ દ્વારા કૃતનમસ્કાર થઈને પડખું બદલત થકે સમાધિપૂર્વક કાળધર્મને પ્રાપ્ત થાય છે. આ ભકત પત્યાખ્યાન અનશન છે.
(२) नारताने अभीय है. अभी त५॥ यार ले थे(૧) જઘન્ય અવમૌદર્ય (૨) પ્રમાણપ્રાપ્ત અવમૌદર્ય (૩) અર્ધાવમૌદર્ય અને (૪) ઉત્કૃષ્ટાવમૌદર્ય એક સીથથી લઈને એક કેળિયા સુધી આહાર એ છે કર જઘન્ય-અવમૌદર્ય છે. પૂર્ણ આહાર બત્રીસ કળીયા માનવામાં આવે છે તેમાંથી ચોવીસ કળિયા જ ખાવું પ્રમાણ પ્રાપ્ત-અવમૌદર્ય છે. સેળ કેળિયા ખાવા અર્ધાવનૌદર્ય છે અને આઠ કેળિયાથી લઈને એક સીથ સુધી ખાવું ઉત્કૃષ્ટ વમૌદર્ય છે. તાત્પર્ય એ છે કે પરિપૂર્ણ આહારમાંથી જેટ-એટલે આહાર ઓછો કરવામાં આવે છે, તેટલું-તેટલું ઉત્કૃષ્ટાવમૌદર્ય તપ થાય છે,
શ્રી તત્વાર્થ સૂત્ર ૨
| SR No. | 006386 |
| Book Title | Tattvartha Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1973 |
| Total Pages | 894 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, & Canon |
| File Size | 49 MB |