Page Text
________________
दीपिका-निर्युक्ति टीका अ.७ सू. ५९ चारित्रमेदनिरूपणम्
द्विविधा, औपशमिकी - क्षायिकी च । तत्रपशमिकी श्रेणस्तावद् अनन्तानुबन्धिनो मिथ्यात्वादित्रयं स्त्री- नपुंसक वेदाः, हास्यरत्यादिषट्कम् अपत्यारूपानावरणम्, संज्वलनश्चेति, अस्याः खलु औपशमिकश्रेणेरारम्कोऽप्रमत्तसंयतो भवति । सूक्ष्मः श्लक्ष्णावयवः सम्परायः क्रोधादिकषायः संसारहेतुर्यत्र स सूक्ष्मसम्परायसंयमः स चो- पशान्तकषायोऽपि स्वल्पपत्ययलामात् दावानलदग्धाञ्जवृक्ष यथोदक सिञ्चनादि लाभादङ्कुरादि स्वरूप सुपदर्शयति एवमेषसदोरक - मुखवखिकादिषु ममत्व समीरणेन संवर्धमानः कषाग्निः- चारित्रेन्धनम् आमूलतो दहन् प्रतिविशिष्टा ऽध्यवसायात् संयत मच्ाषयति ।
200
श्रेणी से गिरते समय होता है। श्रेणी दो प्रकार की होती है । उपराम श्रेणी और क्षपक श्रेणी । मोहनीय कर्म की प्रकृतियों का उपशमन करते हुए उँचे चढना उपशम श्रेणी है और उनका क्षपण करते हुए आगे बढना क्षपक श्रेणी है। दोनों में से किसी भी श्रेणीका आरंभ अष्टम गुण स्थान वर्त्ती अप्रमत्त मुनि ही करता है । उपशाम श्रेणी करने वाला मुनि जब आठवें गुणस्थानसे नौवें और नौवें से दसवें गुणस्थान में पहुँचता है तब उसे सूक्ष्मसम्पराय चारित्र की प्राप्ति होती है । तत्पश्चात् वह मुनि ग्यारहवें गुणस्थान में पहुँचता है और वहां मोहनीय कर्म को एक अन्तर्मुहूर्त के लिए पूर्ण रूप से उपशान्त करता है । फिर संज्वलन कषाय का उदय होता है और श्रेणी सम्पन्न मुनि पुनः गिर कर दशवें गुनस्थान में आ जाता है । उस समय भी उससे सूक्ष्मसाम्पराय चारित्र होता है ।
શ્રેણીથી પડતી વખતે થાય છે. શ્રેણી એ પ્રકારની હોય છે. ઉપશમ શ્રેણી અને ક્ષપક શ્રેણી માહનીય કમની પ્રકૃતિએનુ' ઉપશમ કરતાં થકા ઉચે ચઢવુ' ઉપશમ શ્રેણી છે. અને તેમનું ક્ષપણુ કરતાં થકા આગળ વધવું ક્ષપક શ્રેણી છે. ખંનેમાંથી કાઇ પણ શ્રેણીના આરંભ અષ્ટમ શુસ્થાનવતી અપ્રમત્ત મુની જ કરે છે. ઉપશમ શ્રેણી કરનારા મુનિ જ્યારે આઠમાં ગુરુસ્થાનથી નવમા અને નત્રમાંથી દશમાં ગુણથાનમાં પાંચે છે ત્યારે તેને સૂક્ષ્મ સ’પરાયચારિત્રની પ્રાપ્તિ થાય છે. ત્યાર બાદ તે મુનિ અગિયારમા ગુરુસ્થાનમાં પહેોંચે છે. અને ત્યાં મેહનીય કને એક અંતર્મુહૂતને માટે પૂર્ણતયા ઉપશાન્ત કરે છે. પછી સ’જ્જવલન કષાયના ઉદય થાય છે. અને શ્રેણી સપન્ન મુનિ પુન: પડીને દશમાં ગુણસ્થાનમાં આવી જાય છે. તે સમયે પશુ તેના સૂમસામ્પરાય ચારિત્ર હાય છે.
શ્રી તત્વાર્થ સૂત્ર : ૨
| SR No. | 006386 |
| Book Title | Tattvartha Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1973 |
| Total Pages | 894 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, & Canon |
| File Size | 49 MB |