________________
८६
तत्त्वार्थसूत्रे समस्ताः पुनः प्रधानोपसर्जनभावेन बन्धहेतवो भवन्तीति भावनीयम् । उक्तश्चउत्तराध्ययने २४ अध्ययने २१ गाथायाम्
कृतकारिताऽनुमत कोष्ठकम् कषाय-कषाय कृतकारिता. मनो- समष्टया कषाय
ऽनुमत वाकूकाय १०८ अष्टो४ ४ ४ १२ १२ १२ त्तरशत्तम्
'संरंभ-समारंभे, आरंभे य तहेव य' इति । संरम्भः समारम्भ आरम्भश्च तथैव चेति । दशवैकालिके ४ अध्याये चोक्तम्-'तिविहं तिविहेणं मणेणं वायाए कारणं न करेमि। न कारवेमि करतं पि अन्नं न समणुजाणामि' इति ॥ त्रिविधं त्रिविधेन मनसा-वचसा-कायेन न करोमि, न कारयामि, कुर्वन्तमपि-अन्यं न समनुजानामि, इति ॥ व्याख्यामज्ञप्तौ भगवतीमत्रे ७ शतके १ उद्देशके १८ सूत्रे चोक्तम्-'जस्स णं कोहमाणमायालोमा अवोच्छिन्ना भवंति, तस्स णं संपराइया किरिया कज्जह नो ईरियावहिया' इति । __ ये कषाय योग आदि पृथक्-पृथक् भी कर्मबन्ध के कारण होते हैं और मिलकर भी। जब मिले हुए कारण होते हैं तो प्रधान एवं गौण रूप से कारण होते हैं । उत्तराध्ययन के २४ वें अध्ययन की २१ वीं गाथा में कहा है-संरंभ, समारंभ और आरंभ।
दशवकालिकसूत्र के चौथे अध्ययन में कहा है-तीन करण और तीन योग से अर्थात् मन से, वचन से और काय से न स्वयं करूंगा, न दूसरे से करवाऊंगा औ न करते हुए का अनुमोदन करूंगा।
भगवती सूत्र शतक ७ उद्देशक १ सूत्र १८ में कहा है-जिस जीव
આ કષાય વેગ આદિ પૃથપૃથક્ પણ કર્મબન્ધના કારણ હોઈ શકે છે અને સંયુક્ત રીતે પણ જ્યારે સંયુકત કારણ હોય છે તે પ્રધાન તથા ગૌણ રૂપથી કારણ હોય છે. ઉત્તરાધ્યયનના ૨૪માં અધ્યયનની ૨૧મી ગાથામાં
छे-सस, सभार भने मार'.
દશવૈકાલિકસૂત્રના ચોથા અધ્યયનમાં કહ્યું છે–ત્રણ કરણ અને ત્રણ ગથી અર્થાત્ મનથી, વચનથી તથા કાયાથી હું જાતે કરીશ નહીં બીજા પાસે કરાવીશ નહી તેમજ અન્ય કઈ કરતું હશે તેને અનુમોદન આપીશ નહીં.
ભગવતીસૂત્રના શતક ૭ ઉદ્દેશક-૧ સૂત્ર ૧૮માં કહ્યું છે જે જીવના
श्री तत्वार्थ सूत्र : २
