Kalpsutra Part 02 Sthanakvasi

SR No.: 006382
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1959
Total Pages: 509
Language: Sanskrit, Hindi, Gujarati
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_kalpsutra
File Size: 37 MB

Page 407

श्रीकल्प
कल्प मञ्जरी
वाउभूई विप्पो 'दुवाच
भावि तत्थ गमिय सयमणासयनिद्देस
॥३८९॥
टीका
___अथ च तव परममान्येषु वेदपदेवपि वेदेष्वापे कुत्रापि कस्मिंश्चिदपि स्थले कर्मणो निषेधो नास्ति । तेन वेदेषु कर्मणो निषेधाभावेन 'कर्म अस्ति इति सिद्धम् । एवम् उक्तरूपेण प्रभुवचनेन कर्मास्तित्व-विषयके संशये छिन्ने सति हृष्टतुष्टः अतिप्रसन्नः सन् अग्निभूतिरपि इन्द्रभूतिवत् पञ्चशतशिष्यसहितः प्रवजितः श्रीमहावीरहस्ताद् दीक्षितो जातः ।।सू०१०७॥
मूलम्-तए णं वाउभूई विप्पो 'दुवेवि भायरा पचइय' त्ति जाणिऊण चिंतेइ-सच्चमेसो सब्बण्णू दीसइ, जप्पभावेण ममं दोवि भायरा तयंतिए पवइया । अश्रो अहमवि तत्थ गमिय सयमणोगयं तज्जीव तच्छरीरविसयं संसयं अवाकरेमित्ति कटु सो वि पंचसयसिस्सपरिवुडो पहुसमीचे समणुपत्तो पहू तं नामसंसयनिद्देसपुव्वं वयइ-भो वाउभूई ! तुज्यमणंसि संदेहो चट्टइ-जं सरीरं तं चेव जीवो। नो अन्नो तन्वइरित्तो कोवि जीवो पच्चक्खाइपमाणेण तं उवलंभाभावा । जलबुब्बुओ विव सो सरीराओ उपज्जए सरीरे चेव विलिज्जइ । अओ नत्थि अन्नो कोवि पयस्थो जो परलोए गच्छेजा। "विज्ञानघनएवैतेभ्यो भूतेभ्यः" इच्चाइ वेयवयणंपि अत्तत्थे माणं । एत्थ वुच्चइ सव्वपाणिणं देसभी जीवो पच्चक्खो अस्थि चेव, जओ सोमइआ इगुणाणं पञ्चक्ख
तथा-जिस प्रकार नाना प्रकार की मृत औषधों से अमूर्त जीव का अनुग्रह होता है-रोग का नाश होता है, बल-पुष्टि आदि की उत्पत्ति होकर उपकार होता है, उसी प्रकार अमूर्त जीव का मृत कर्म से भी उपघात और अनुग्रह जान लेना चाहीए। इस प्रकार दृष्टान्तों से कर्म का अस्तित्व दिखला कर अग्निभूति के परममान्य प्रमाण को प्रदर्शित करने के लिये कहते हैं
___ इस के सिवाय तुम्हारे अतिशय मान्य वेदों में भी, किसी भी स्थान पर कर्म का निषेध नहीं है। वेदो में कर्म का निषेध न होने से भी कम है' यह सिद्ध होता है। इस प्रकार प्रभु केकथन से कर्म के अस्तित्व संबंधी संशय के दूर हो जाने पर हृष्ट-तुष्ट हुए अग्निभूति ने भी, इन्द्रभूति के समान, पाँच सौ शिष्यों सहित श्रीमहावीर प्रभु के हाथ से दीक्षा ग्रहण करली ॥०१०७॥ અમૂર્તા જીવનો અનુગ્રહ થાય છે–રોગનો નાશ થાય છે, બળ-પુષ્ટિ આદિની ઉત્પત્તિ થઈને ઉપકાર થાય છે, એજ પ્રમાણે અમૃત જીવને કમથી પણ ઉપધાત અનુગ્રહ જાણી લેવા જોઈએ. આ પ્રમાણે દૃષ્ટાંતથી કમનું અસ્તિત્વ બતાવીને અગ્નિભૂતિના પરમ માન્ય પ્રમાણને પ્રદર્શિત કરવાને માટે કહે છે–આ સિવાય અતિશય માન્ય વેદમાં પણ કેઈ પણ સ્થાને કમને નિષેધ નથી. વેદમાં કમને નિષેધ ન હોવાથી પણ “કમ છે” તે સિદ્ધ થાય છે.
આ પ્રમાણેના પ્રભુના કથનથી હર્ષ અને સંતોષ પામેલ અગ્નિભૂતિએ પણ, ઇન્દ્રભૂતિની જેમ, પાંચસો શિષ્યો સાથે શ્રી મહાવીર પ્રભુને હાથે દીક્ષા ગ્રહણુ કરી (સૂ૦ ૧૦૭)
अग्निभूतेः दीक्षाग्रहणम् । सू०१०७।।
॥३८९॥
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૨