________________
श्रीकल्प
कल्प
मञ्जरी
॥३५२॥
टीका
मिसायमान एवमवादीत् मयि विद्यमानेऽन्यः कोऽयं पापण्डः समाश्रितवितण्डः, य आत्मानं सर्वज्ञं सर्वदर्शिनं कथयति, न लज्जते सः? दृश्यतेऽयंकोऽपि धूर्ततः कपटजालिकऐन्द्रजालिकः। अनेन सर्वज्ञत्वस्याडम्बरं दर्शयित्वा इन्द्रजालप्रयोगेण देवा अपि वश्चिताः, यत् इमे देवा यज्ञपाटं साङ्गोपाङ्गवेदनं मां च परिहाय तत्र गच्छन्ति। एतेषां बुद्धि विपर्यासेा जातः, येन इमे तीर्थजलं त्यक्त्वा गोष्पदजलमभिलषन्तो वायसा इव, जलं त्यक्त्वा स्थलमभिलपन्तो मण्डूकाइव, चन्दनं त्यक्त्वा दुर्गधमभिलपत्यो मक्षिका इव, सहकारं त्यक्त्वा वर्बरमभिलषन्त उष्ट्रा इव, सूर्यप्रकाशं त्यक्त्वाऽन्धकारमभिलपन्त उलूका इव, यज्ञपाटं त्यक्त्वा धूर्त्तमुपगच्छन्ति । सत्यम् , यादृशो देवास्तादृशा एव तस्य सेवकाः। नो खल्लिमे देवाः, देवाभासा एव । भ्रमराः सहकारमञ्जया गुनन्ति वायसा निम्बतरौ। अस्तु, तथाऽप्यहं तस्य सर्वज्ञत्वगर्व क्रुद्ध हुए, लाल हो उठे और मिसमिसाते हुए इस प्रकार बोले-'मेरे मौजूद रहते, दूसरा कौन है यह पाखण्ड ओर वितण्डावादी, जो अपने आप को सर्वज्ञ और सर्वदर्शी कहता है ? प्रतीत होता है, यह कोई धर्तकपटजाल रचनेवाला इन्द्रजालिया है। इसने सर्वज्ञता का आडम्बर दिखाकर, इन्द्रजाल का प्रयोग करके, देवों को भी ठग लिया है। इसी से ये देव यज्ञपाडे को और सांगोपांग वेदों के वेत्ता मुझको छोड कर वहाँ जा रहे हैं। इनका सिर फिर गया है, इसी से ये तीर्थ के जलको त्याग कर गोष्पद के जलकी अभिलाषा करनेवाले कौओं की तरह, जल को त्याग कर थल की कामना करनेवाले मेंढकों की तरह, चंदन को त्याग कर मल की इच्छा करनेवाली मक्खियों की तरह, आम को त्याग कर बबूल की अभिलाषा करनेवाले ऊंटों की तरह, और सूर्य के आलोक को त्याग कर अंधकार की अभिलाषा करनेवाले उल्लुओं को तरह, यज्ञ की भूमि को त्याग कर धूर्त के पास जा रहा हैं ! લાગ્યાં! શ્વાસ રૂંધાવા લાગે ! તેમાંથી પ્રથમ ગૌતમ ગોત્રી ઇન્દ્રભૂતિ નામનો બ્રાહ્મણ ક્રોધાયમાન થઈ લાલપીળ બની ગયે. અને તે ક્રોધાવેશથી ધમપછાડા કરતે બેલવા લાગ્યું કે–“મારી હયાતિમાં એ તે બીજે કેણુ છે કે જે પિતાને સર્વજ્ઞ અને સર્વદર્શ માની રહ્યો છે? એમ લાગે છે કે જરૂર કેઈ પાખંડી અને વિતંડાવાદી તેમજ ધૂત અને કપટજાળી ઈન્દ્રજાળ રચી રહ્યો હોય ! તે તે સર્વજ્ઞને આડંબર કરી, ઇન્દ્રજાળને પ્રવેશ કરી. સર્વ દેવ-દેવીઓને પણ ઠત્રી રહી છે ! આથી દેવ યજ્ઞના વાડાને તેમજ સાંગે પાંગ વેદને જાણવાવાળા મને પણ ત્યજીને આગળ ચાલ્યા જાય છે. દેનાં માથા ફરી ગયાં છે કે તીથજળને છેડી ખાડાના પાણીની ઇચ્છા કરી રહ્યા છે! આ દે થુંક
ब्राह्मण वर्णनम् । ।मु०१०५॥
||३५२॥
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૨