Kalpsutra Part 02 Sthanakvasi

SR No.: 006382
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1959
Total Pages: 509
Language: Sanskrit, Hindi, Gujarati
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_kalpsutra
File Size: 37 MB

Page 275

श्रीकल्पसूत्रे
॥२५७॥
臺灣(LA CL實實營管
विगतगृद्धि: शब्दरूपादिषु अमूच्छितो विपराक्रममाणः सकृदपि प्रमादं नाकरोत् । आत्मशोध्या आयतयोगं स्वयमेव अभिसमागम्य अभिनिर्वृतः यावत् कथम् अमायी भगवान् समितः आसीत् । एवं विधिर्मतिमता माहनेन अप्रतिज्ञेन भगवता महावीरेण 'अन्येऽपि मुनय एवमीरताम्, इति कृत्वा बहुशोऽनुक्रान्तः ||सू०९३||
टीका “तए णं भगवं रोगेहिं" इत्यादि । ततः खलु भगवान् = श्रीवीरस्वामी रोगैः = ज्वरादिभिः, अस्पृष्टोऽपि = रहितोऽपि अवमोदरिकं = न्यूनभोजित्वरूपं तपः सिषेवे = सेवितवान् । अथ च तथा च शुनकदशनादिभिः = कुकुर दन्ताघातादिभिः स्पृष्टोऽपि = समन्वितोऽपि कासश्वासादिकैः रोगैः अस्पृष्टोऽपि = वर्जितोऽपि भाविशङ्कया = आगामिरोगसन्देहेन तन्निवारणार्थमपि स भगवान् - चैकित्स्यं = चिकित्साम् = रोगप्रतिकारं नो अस्वादयत् =न अनुमोदितवान, तथा - भगवान - श्री वीरस्वामी, संशोधनं= मलाशयादि - संशोधनं, वमनम् = वान्ति मात्राभ्यञ्जनं शरीराभ्यङ्ग= शरीरे विशेष रूप से पराक्रम करते हुए एक बार भी प्रमाद नहीं किया । आत्मशोधनपूर्वक स्वतः आयतयोग - ज्ञानपूर्वक सम्यक् योग व्यापार का आश्रय लेकर यावज्जीव निवृत्तिमय, अमायी और समित रहे । 'अन्य मुनि भी इसी प्रकार आचरण करें यह सोचकर मतिमान, माहन अप्रतिज्ञ भगवान् ने अनेकवार इस आचार का पालन किया ।। सू०९३ ।। टीका का अर्थ - तब भगवान वीरप्रभुने ज्वर आदि रोगों से अछूते होने पर भी ऊनोदर (भूख से कम खाने रूप) तप का सेवन किया। कभी कुत्ता आदि ने काट खाया तो भी तथा सांस और खांसी आदि रोगों से रहित होने पर भी आगे कहीं ये रोग न हो जायँ इस लिये उनके निवारण के हेतु भगवान् ने चिकित्सा का कदापि अनुमोदन नहीं किया । भगवान् वीर मलाशय आदि की शुद्धि, वमन (उलटी-कै), કમ ક્ષય કરવા માટે પેાતાનું વિ’--પરાક્રમ ફારવતા, અને કાઇ પણ સમયે પ્રમાદનુ સેવન કરતા નહિ. આત્મશૈધનમાં આખા સમય ગાળતા. તેના જ્ઞાનપૂર્વક સમ્યક્ યાગાના વ્યાપારનો આશ્રય લેતા, અને આ પ્રમાણે જાવજીવ સુધી નિવૃત્ત રહી અમાયી થઈને વ ંતા; તેમ જ પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિના યાગને ધારણ કરી સમય વિતાવતા. તેવી જ રીતે અન્ય મુનિએ અમારૂ અનુકરણ કરશે એમ ધારી તેઓ સ બાબતમાં આદરૂપ પેતાનુ ચારિત્ર ઘડતા. આ નમુનારૂપ ચારિત્ર ભાવી પેઢીને એક આદર્શ પુરા પાડરશે એમ તેમનુ સચેટ મતવ્ય હતું. (સ્૦૯૩) ટીકાના અ—ભગવાન વીરપ્રભુએ, તાવ આદિ રાગોથી રહિત હોવા છતાં ફક્ત કર્યાં ખયાવવાના હેતુથી ઉનેદર (ભૂખ લાગી હોય તેના કરતાં એછું ખાવુ) તપનું સેવન કર્યું. કયારેક કૂતરા આદિ કરડવા છતાં તથા શ્વાસ અને ઉધરસ આદિ રાગેથી રહિત હોવા છતાં પણ ભવિષ્યમાં કદાચ એ રાગ ન થાય તે માટે તેના નિવારણના ઉદ્દેશથી પણ ભગવાને ચિકિત્સાનુ કદી પણ અનુમેદન આપ્યું નહીં. ભગવાન વીરપ્રભુ મળાશય આદિની શુદ્ધિ, વમન (ઉલટી),
શ્રી કલ્પ સૂત્ર : ૦૨
漫漫漫漫漫澳
कल्प
मञ्जरी
टीका
भगवत
आचार
परिपालन
विधि
वर्णनम् ।
॥सू०९३॥
॥२५७॥