Kalpsutra Part 02 Sthanakvasi

SR No.: 006382
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1959
Total Pages: 509
Language: Sanskrit, Hindi, Gujarati
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_kalpsutra
File Size: 37 MB

Page 199

श्रीकल्प
मूत्र ॥१८॥
कल्पमंजरी टीका
聽强鹽覽
卿
ध्यानावस्थित प्रभुं विलोक्य दृष्ट्वा सद्यः समुत्पादितेन-तत्कालनिष्पादितेन कुलिशाप्रतीक्ष्ण-दंष्ट्राग्रेण वज्रानवनिशितदन्ताग्रभागेन करिणा हस्तिना उपाद्रवत-उपसर्गयुक्तमकरोत् । तेनापि दृढं दृढतायुक्तं स्थिर स्थैर्यसम्पन्नम् अत एव अविचलं मनोवाकायेन कायोत्सर्गतोऽचलं तं प्रभुं दृष्ट्वा स यक्षो विकुर्वितैः खरतरनखरदंष्ट्र अतितीक्ष्णनखदन्तैः व्याघ्रः प्रभुमुपाद्रवत् । तेनापि अविचलितं प्रभुं दृष्ट्वा स यक्षो विकुर्वितैः केसरिभिःसिंहः खरतरनखरदष्ट्राग्रघातैः अतितीक्ष्णनखदन्तमहारैः उपाद्रवत् । तेन पुनरपि स्थिरं-स्थितचित्तं स्थिरशरीरं कायोत्सर्गाचलनाभावेन स्थिरशरीरयुक्तं प्रभु विलोक्य स यक्षः प्रकृत्या स्वभावेन अतीवविकराल अत्यन्तभयङ्करैः वेताले व्यन्तरदेव विशेषैः उपाद्रवत् । एवम् अनेन प्रकारेण स दुराशयः दुष्टस्वभावो यक्षः पूर्णा रात्रि यावत्सम्पूर्णरात्रिपर्यन्तं उपसर्गान् कारं-कारंवारं वारं कृत्वा खेदखिन्नः परिश्रान्तः अत एव-विषण्ण विषादयुक्तो जातः, परं-किन्तु भगवान् महावीरस्वामी अविषण्णः विषादरहितः अनाविल: अकलुषितः द्वेषवर्जितः अव्यही वज्र के अग्रभाग की तरह तीखे दन्ताग्रभागों वाले हाथियों द्वारा उपसर्ग किया। उस पर भी भगवान् को दृढ़, स्थिर अतएव मन वचन काय से अविचल देखकर यक्ष ने अत्यन्त तीखे नाखूनों एवं दांतों वाले व्याघों द्वारा उपसर्ग किया। तब भी प्रभु अविचल रहे तो यक्ष ने अतिशय तीखे नखों और दाढ़ों के अग्रभाग वाले सिंहों द्वारा उपर्ण करवाया तब भी भगवान का न तो चित्त ही चंचल हुआ, और न शरीर ही। वे कायोत्सर्ग से विचलित न होकर जब स्थिर ही बने रहे, तो यह देखः कर यक्ष ने स्वभाव से विकराल वैताल नामक व्यन्तरदेवों के द्वारा भगवान् को सताया। इस प्रकार उस दुष्टस्वभाव वाले यक्ष ने सारी रात उपसर्ग किये। उपसर्ग करके वह स्वयं थक गया, इस कारण उसे विषाद हुआ, परन्तु भगवान् महावीर स्वामी को विषाद नहीं हुआ। वे द्वेष से अछूते रहे। उन्हों ने उद्वेग का अनुभव ભાગ જેવાં તીણાં દંતાગ્રભાગવાળા હાથીઓ દ્વારા ઉપસર્ગ કર્યો, છતાં પણ ભગવાનને દઢ, સ્થિર તથા મન-વચન કાયા વડે અવિચલ જેઈને યક્ષે અત્યંત તીણ નખ અને દાંતવાળા વઘિ દ્વારા ઉપસર્ગ કર્યો, તે પણ:પ્રભુ ચલાયમાન ન થયાં ત્યારે યક્ષે અતિશય તીણાં નખ અને દાઢનાં અગ્રભાગવાળા સિહ દ્વારા ઉપસર્ગ કરાવ્યું તે પણ ભગવાનનું ચિત્ત ચલાયમાન ન થયું અને શરીર પણ ચલાયમાન ન થયું. તેઓ કાર્યોત્સર્ગ થી વિચલિત ન થતાં જ્યારે સ્થિર જ રહ્યાં ત્યારે તે જોઇને યક્ષે વિકરાળ વૈતાલ નામના વ્યંતર દેવ દ્વારા ભગવાનને સતાવ્યા.
આ પ્રમાણે તે દુષ્ટ સ્વભાવવાળા યક્ષે આખી રાત ઉપસર્ગો કર્યા. ઉપસર્ગ કરીને પિતે જ થાકી ગયે. તે છે કારણે તેને વિષાદ થયો. ૫ણુ ભગવાન મહાવીર સ્વામીને વિષાદ ન થયો અને દ્વેષ તેમને સ્પર્શી શકશે નહીં. તેમના
भगवतो यक्षकृती
पसर्ग
वर्णनम्। ॥मू०८४॥
॥१८१॥
છેan
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૨