________________
कल्प
मञ्जरी
टीका
स्वस्थानाद्यत् परस्थानं, प्रमादस्य वशाद् गतः। तत्रैव क्रमणं भूयः, प्रतिक्रमणमुच्यते ॥१॥ क्षायोपशमिकाद् भावादौदयिकस्य वशं गतः।
तत्राऽपि च स एवार्थः, प्रतिकूलगमात् स्मृतः ॥२॥ इति । कहा भी है
"स्वस्थानाद् यत् परस्थानं, प्रमादस्य वशाद् गतः । तत्रैव क्रमणं भूयः, प्रतिक्रमणमुच्यते ॥१॥ क्षायोपशमिकाद् भावा,-दौदयिकस्य वशं गतः ।
तत्रापि च स एवार्थः, प्रतिकूलगमात् स्मृतः ॥२॥ इति ।
प्रमाद के वशीभूत होकर अपने स्थान से पर-स्थान में गये हुए आत्मा का पुनः अपने स्थान में आना प्रतिक्रमण कहा जाता है॥१॥
स्वस्थानाद्यत् परस्थानं, प्रमादस्य वशाद् गतः तत्रैव क्रमणं भूयः, प्रतिक्रमणमुच्यते ॥१॥ क्षायोपशमिकाद् भावादोदयिकस्य वशं गतः।
तत्रापि च स एवार्थः, प्रतिकूलगमात् स्मृतः ॥२॥ इति।” અર્થાતુ—શુભ યોગમાંથી અશુભમાં પ્રવર્તતા આત્માનું ફરી “શુભગ માં આવવું તેને “પ્રતિકમણુ” કહે छ. ४थुपए छ.
પ્રમાદને લીધે આ આત્મા વારવાર પિતાના શુભ સ્થાન (શુભ ભાવ) થી પરસ્થાન-( અશુભ ભાવ) માં ચાલ્યો જાય છે. પણ ખ્યાલ જતા તે પશ્ચાત્તાપ કરતા પિતાના શુભ ભાવમાં આવી જાય છે, તેનું આ શુભ ભાવમાં આવવું તે પ્રતિક્રમણ કહેવામાં આવે છે. (૧)
॥२६॥
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૧
