Kalpsutra Part 01 Sthanakvasi

SR No.: 006381
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1958
Total Pages: 596
Language: Sanskrit, Hindi, Gujarati
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_kalpsutra
File Size: 41 MB

Page 416

श्रीकल्प
सूत्रे ॥४०॥
कल्पमञ्जरी
टीका
गङ्गा-पुलिन-वालुको दाल-सहशे-गङ्गाया यत्पुलिनं-जलोत्थितं तटं तत्र या वालुकास्तासां य उद्दाल: चरणे न्यस्ते सत्यधोगमस्तत्सदृशे-तत्तुल्ये, अयं भावः-यथा गनापुलिनवालुकानामुद्दालाचरणे न्यस्तेऽधोगमनं भवति तथा शयनीयस्यापि चरणे न्यस्तेऽधोगमनं भवतीति अतिकोमलत्वं शयनीये ध्वन्यते इति । तथा चातिकोमलत्वेन गङ्गापुलिनबाहुकासदृश इत्यर्थः फलितः। इह उद्दालरूपधर्मस्य गङ्गापुलिनवालुकारूपधर्मिणश्चाभेदस्वीकारे सादृश्यं घटते। तथा-उयचिय-सौम-दुकुल-पट्ट-परिच्छिन्ने-उयचियं परिकर्मितं यत् क्षौमदुकूल-कासिकम् अतसीमयं वा वस्त्रं, तस्य युगलापेक्षया यः पट्टा एकः शाटकः स प्रतिच्छादनम् आच्छादनं यस्य तत्तथा तस्मिन्, 'उयचियं' इति देशीशब्दः, तथा-आस्तरक-मलक-नवत-कुसक्त-लिम्ब-सिंहकेसराच्छादिते-तत्र
आस्तरकम् आच्छादकं वस्त्रं, मलकम् आस्तरणवस्त्रविशेषः, नवतम्-ऊर्णानिर्मितास्तरणविशेषः, कुसक्तम्-आस्तरणविशेषः, लिम्बम् मेषशिशूर्णानिर्मित आस्तरणविशेषः, सिंह केसरः जटिलकम्बल: 'गलीचा' इति भाषापसिद्धः, नीचा था। जैसे गंगा के तट की बारीक बालू में पैर रखने से पैर भीतर की ओर धंस जाते हैं, उसी प्रकार उस शय्या पर भी पाव रखते ही फँस जाते थे। अभिप्राय यह है कि वह अत्यन्त ही मुलायम थी और अत्यन्त कोमल होने से गंगा के किनारे की रेत के समान थी।
तथा उस शय्या पर कसीदे के काम से युक्त एक क्षौमदुकूल (कपास-रूई-मूत का अथवा अलसी का बना वस्त्र) बिछा हुआ था। उस शय्या पर आस्तरक (आच्छादक वस्त्र), मलक (बिछाने का वख) नवत (बिछाने का ऊनी वस्त्र) और सिंहकेसर (जटिलकम्बल-गलीचा) बिछा हुआ था। यहाँ मलक से માપના તકિયા રાખ્યા હતા. તેને માથાની તરફને અને પાગતની તરફનો ભાગ ઊંચે હતો તેથી વચ્ચેના ભાગ કંઈક નીચે હતે. જેમ ગંગાના કિનારાની ઝીણી રેતીમાં પગ મૂકતાં પણ અંદર ખેંચી જાય છે એ જ રીતે શવ્યા પર પણ પગ મૂકતાં જ અંદર પેસી જતું. ભાવાર્થ એ કે તે શખ્યા ઘણી જ મુલાયમ હતી અને ઘણું જ કમળ હોવાથી ગંગાના કિનારાની રેતી જેવી હતી.
તથા તે શમ્યા પર કસીદાના કામવાળા એક શ્રીમદુલ (કપાસ–રૂ, સૂતરનું અથવા અળસીનું બનાવેલું १) पाथरेसा हता. ते शम्या पर मास्त२४ (मस्त२), BAL ( 15), नपत (पाथरवार्नु १२म पत्र), सत (पाथरवार्नु १२७), सिंग (घटाना अश्यानी उन १७) अने सिंहस२ (orlia आभण-मातीय) पाथरेखi Edi. सही "मलक" थी बन "लिम्ब" सुधीना शह देशीय शम्। छे. ते मया पत्राधी ते माहित ती.
राजभवनवर्णनम्.
॥४००||
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૧