Page Text
________________
श्रीकल्पसूत्रे ॥१४९॥
टीका--' अत्थि णं' इत्यादि
अस्ति खलु मध्यजम्बूद्वीपे मध्यजम्बूद्वीपनाम के द्वीपे नररत्नगेहपश्चिममहाविदेहदीप्रे-नररत्नानां= महापुरुषाणां गेहं= स्थानं यः पश्चिममहाविदेह :- महान्तो = महापुरुषाः विदेहाः = मोक्षगामिनः सर्वदा भवन्ति यत्र तत्क्षेत्रं महादेहः, पश्चिमचासौ महाविदेहश्वेति पश्चिममहाविदेहस्तस्य दीपे= मणिमयप्रासादादिना प्रकाशके महाव नाम विजये जम्बमन्दरस्य पश्चिमे शीतोदाया महानद्या उत्तरे जयन्तिकापुरीप्रतिबद्धे तृतीये विजये भूविजय - वैजयन्ती - भुवः पृथिव्या विजयवैजयन्ती - विजयपताके व जयन्ती नाम नगरी । खलु प्रबलभुजबलक्षपितविपक्षकक्षः प्रबलभुजबलेन = बलबाहुवीर्येण क्षपिता-नाशिता विपक्षकक्षा = शत्रुसमूहो येन स तथा, यो दक्षः - युध्यन्ते इति योधनाः = योधास्तेषु दक्षः = निपुणः - शूरश्रेष्ठ इत्यर्थः यद्वा-योधने = संग्रामे दक्षः - रणकलानिपुण इत्यर्थः । निजवीर्यरक्षः- निजवीर्येण=
तत्र
-
टीका का अर्थ- जिस क्षेत्र में महान—गुणों और संख्या की दृष्टि से उत्तम पुरुष विदेह अर्थात् निरन्तर मुक्त होते हैं, वह क्षेत्र महाविदेह कहलाता है। मध्यजम्बूद्वीप नामक द्वीपके पश्चिम दिशावर्त्ती महाविदेह क्षेत्र को अपने मणिमय प्रासादों आदि से सुशोभित करनेवाला महावम नामक एक विजय है । वह जम्बू - मन्दरपर्वत से पश्चिम में और शीतोदा महानदी से उत्तर में तीसरा विजय है। इस महावम विजय में पृथ्वी की विजयपताका के समान जयन्ती नामक नगरी है।
जयन्ती नगरी में शत्रुमर्दन नामक राजा था। उसने अपने भुजाओं के बल से शत्रुओं के समूह का विनाश कर दिया था। वह योद्धाओं में श्रेष्ठ था, अथवा रण में निपुण था । अपने ही पराक्रम के ટીકાના અર્થી—જે ક્ષેત્રમાં મહાન્ ગુણ્ણા અને સંખ્યાની દૃષ્ટિથી ઉત્તમ પુરુષ નિર ંતર વિદેઢ અર્થાત્ મુક્ત થાય છે, તે ક્ષેત્ર મહાવિદેહ કહેવાય છે. મધ્ય જમૃદ્વીપ નામના દ્વીપની પશ્ચિમ દિશાએ આવેલા મહાવિદેહ ક્ષેત્રને પેાતાના મણિમય પ્રાસાદો આદિથી સુશેાભિત કરનાર મહાવપ્ર નામના એક વિજય છે. તે જ બૂમંદર પર્યંતની પશ્ચિમમાં અને શીતાદા મહાનદીની ઉત્તરમાં ત્રીજો વિજય છે. એ મહાવપ્ર વિજયમાં પૃથ્વીની વિજયપતાકા જેવી જયન્તી નામની નગરી છે.
જયન્તી નગરીમાં શત્રુમન નામના રાજા હતા. તેણે પોતાની ભુજાના બળથી શત્રુ-સમૂહના નાશ કર્યાં હતા. તે ચેદ્ધાઓમાં શ્રેષ્ઠ હતા, અથવા રણમાં નિપુણ હતા. તે પેાતાના જ પરાક્રમના પ્રભાવે કરી રક્ષિત હતો.
શ્રી કલ્પ સૂત્ર : ૦૧
Journe
कल्प
मञ्जरी टीका
नयसारकथा
।। १४९।।
| SR No. | 006381 |
| Book Title | Kalpsutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 596 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_kalpsutra |
| File Size | 41 MB |