Page Text
________________
६६६
नन्दीसत्रे
समुत्पन्ने विनयनम्रता गुरुमनः प्रह्लादयन् पुनः पृच्छति २, शृणोति - पृष्टः सन् गुरुर्यत् कथयति, तत् सावधानो भूत्वा शृणोति ३, च- पुनः गृह्णाति - ग्रहणं करोति, शब्दतोऽर्थतश्च जानाति ४, अपि वा ईहते - ईहां करोति, पूर्वापरविरोधेन पर्यालोचयति, किंचित् स्वबुद्धया उत्प्रेक्षते इति भावः । ५ । ततः - तदनन्तरम् अपोहते = निर्णयं करोति । ६ ॥ वा पुनः, धारयति-धारणां करोति ७ । सम्यक् करोति - धारणानुरूपं कार्य सम्यक करोति, शास्त्रोक्तमनुष्टानं सम्यगाचरतीत्यर्थः । यथो क्तानुष्ठानमपि श्रुतज्ञान प्राप्ति हेतुरिति भावः ॥ ८ ॥ श्रुतज्ञानावरणकर्मणः क्षयोपशमाज्जायमानत्वादिमे बुद्धेर्गुणा इत्युक्तम् ॥ ३ ॥
शास्त्रश्रोतुः सप्तगुणानाह - 'मूयं ० ' इत्यादि । प्रथमो गुणः - मूकं शृणोति, सेवा करना १ | गुरु द्वारा पाठित पाठ में संशय के होने पर बड़ी नम्रता के साथ गुरुजन का मन हर्षित करते हुए संशय की निवृत्ति के निमित्त पुनः पूछना २ । पूछने पर गुरुजन क्या कहते हैं यह बड़ी सावधानी से सुनना ३ । पश्चात् पूछे गये विषय का शब्द और अर्थपूर्वक अवधारण करना ४ । पश्चात् पूर्वापर विरोध न आवे इस रूप से उसकी पर्यालोचना करना ५ | बाद में उसका निश्चय करना ६ । कालान्तर में भी वह विषय विस्मृत न हो इस रूप से उसको धारण करना ७ । फिर धारणा के अनुसार शास्त्रोक्त अनुष्ठान को अपने जीवन में उतारना ८ | ये बुद्धि के आठ गुण हैं। ये आठ गुण श्रुतज्ञानावरणीय कर्म के क्षयोपशम से पैदा होते हैं, इसलिये इन्हें बुद्धि के गुणरूप में प्रगट किये हैं || ३ |
,
अब शास्त्रकार शास्त्र सुननेवाले के सात गुण कहते हैं - ' सूयं ० इत्यादि । प्रथमगुण-श्रोता शास्त्र को जब सुने तब बड़ी नम्रता के साथ ગુરુની સેવા કરવી, (ર) ગુરુ દ્વારા પાડિત પાર્ટમાં સંશય આવતાં ઘણી નમ્રતાપૂર્વક ગુરુજનનું મન હર્ષિત કરતાં સંશયનું નિવારણ કરવા માટે ફરીથી પૂછવું, (૩) પૂછ્યાં ગુરુજન જે કહે તે સાવધાનીથી સાંભળવું, (૪) પછી પૂછેલ વિષયનુ શબ્દ અને અર્થપૂર્વક અવધારણ કરવુ', (૫) પછી પૂર્વાપર વિશધન આવે તે રીતે તેની પોલેાચના કરવી, (૬) પછી તેને નિશ્ચય કરવા, (૭) કાલાન્તરે પણુ તે વિષય ભૂલાય નહીં તે રીતે તેને ધારણ કરવા, (૮) અને ધારણા પ્રમાણે શાસ્ત્રોકત અનુષ્ઠાનને પોતાના જીવનમાં ઉતારવું, એ બુદ્ધિના આઠ ગુણ છે. એ આઠ ગુણ શ્રુતજ્ઞાનાવરણીય કર્મના ક્ષયાપશમથી પેદા થાય છે તેથી તેમને બુદ્ધિના ગુણરૂપે પ્રગટ કર્યો છે. ૩૫
हवे शास्त्रार शास्त्र सांलजनारना सात गुणु हे छे - "मूयं०" इत्यादि. (૧) પ્રથમગુણ-શ્રેતા શાસ્ત્રનું જ્યારે શ્રવણુ કરે ત્યારે ઘણી નમ્રતાપૂર્વક
શ્રી નન્દી સૂત્ર
| SR No. | 006373 |
| Book Title | Agam 31 Chulika 01 Nandi Sutra Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 933 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_nandisutra |
| File Size | 49 MB |