________________
ज्ञानचन्द्रिकाटीका-अवायमेदाः।
मलम-से किं तं अवाए ?। अवाए छव्विहे पण्णत्ते, तं जहा-सोइंदिय- अवाए। चक्खिदिय-अवाए । घाणिदियअवाए । जिभिदिय-अवाए। फासिंदिय-अवाए । नोइंदियअवाए ।। तस्त णं इमे एगठिया नाणाघोसा नाणावंजणा पंच नामधिजा भवन्ति, तं जहा-आउट्टणया१, पच्चाउट्टणयार, अवाए३, बुद्धी४, विण्णाणे५ । सेतंअवाए ॥ सू०३२॥
दृष्टान्त द्वारा इस विषय को इस प्रकार समझना चाहिये-जब ऐसा ज्ञान होता है कि 'यह कुछ है' तब स्वभावतः यह जिज्ञासा होती है कि क्या यह बक पंक्ति है अथवा पताका है १। पताका होनी चाहिये इस विचार धारा का नाम ही आभोगनता है १। इसके बाद जो ऐसा चित्तमें विचार आता है कि वह हवा के आने पर ऊपर की ओर उड़ती है, नहीं आने पर बैठ जाती है, अतः ऊपर फडकना नीचे आना आदि जो इसके अन्वयरुप धर्म हैं वे इसमें पाये जाते है, बक पंक्तिमें यह बाते नहीं पाई जाती हैं, अतः यह पताका ही होनि चाहिये, क्यों कि इसमें पताका के धर्मों का ही संबंध बैठता है बकपंक्ति के धर्मों का नहीं। इस तरह मार्गणता, गवेषणता, चिन्ता पवं विमर्श ये ईहा के प्रकार सध जाते हैं। सू० ३१॥
દષ્ટાન્તદ્વારા આ વિષયને આરીતે સમજાવી શકાય. જ્યારે એવુંજ્ઞાન થાય છે કે “આ કંઈક છે” ત્યારે સ્વાભાવિક રીતે જ એ જિજ્ઞાસા થાય છે
"शुं मा वानीहारछे अथवा ५ छ?" " पाडावीन" આ વિચારધારાનુંનામજ આભેગનતા છે. ત્યારબાદ મનમાં જે વિચારઆવે છે કે તે પવન આવતા ઉપરની તરફઉડે છે, પવન ન આવતા નીચી જ રહે છે, તેથી ઉપર ફરકવું નીચે આવવું આદિ જે તેના અન્વયરૂપ ધર્મ છે તે એમાં મળી આવે છે, બગલાંનીહારમાં આ વાત બનતી નથી, તેથી તે પતાકા જ હોવી જોઈએ, કારણ કે તેમાં પતાકાના ધર્મોને સંબંધ જ બંધબેસતે થાય છે, બગલાની હારને નહીં. આ પ્રકારે માર્ગણતા, ગવેષણતા, ચિન્તા, અને વિમર્શ. सेडान प्राशन निर्णययनयछे. ॥ सू. ३१ ॥ न० ४९
શ્રી નન્દી સૂત્ર
