SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 119
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ शानचन्द्रिकाटीका-शानभेदाः। ज्ञानसामानाधिकरण्यम् । श्रोतुरात्मनः पर्यायतया ज्ञानं तदभिन्नमिति । श्रुतं च तज्ज्ञानं चेति श्रुतज्ञानम् । श्रुतमित्यत्रार्थत्वात् कर्तरि क्तप्रत्ययः क्लीवत्वं च । इह हि अग्रवक्ष्यति-" सुणेइ-त्ति सुयं " इति । (३) अवधिज्ञानशब्दार्थःअवधिज्ञानमिति । अवधानम्-आत्मनोऽर्थसाक्षात्करणव्यापारोऽवधिः । यद्वा -अव-शब्दोऽव्ययत्वेनानेकार्थत्वादधःशब्दार्थकः, अव-अधः, नीचप्रदेशे विस्तृतं वस्तु धीयते परिच्छिद्यतेऽनेनेत्यवधिः, अधोविस्तृतविषयकज्ञानम् । अवधिश्चासौ शब्द है । इस तरह श्रोतारूप ज्ञानका नाम श्रुतज्ञान हो जाता है । इस पक्षमें श्रवणात्मक उपयोगरूप परिणामसे आत्मामें अभिन्नता ज्ञापित की गई है, इस लिये श्रुत और ज्ञानमें समानाधिकरणता सुघटित हो जाती है, कारण कि श्रोता जो आत्मा है उसकी पर्याय होनेसे ज्ञान उससे भिन्न नहीं है। 'श्रु' धातु से आर्ष होनेकी वजहसे कर्तामें 'क्त' प्रत्यय हो कर 'श्रुतम् ' ऐसा नपुंसक लिङ्गमें शब्द बना है। श्रुतज्ञानके विषयमें आगे फिर स्पष्ट लिखा जायेगा ॥२॥ (३) अवधिज्ञानअवधिज्ञान शब्दका अर्थ इस प्रकार है-अर्थको साक्षात्कार करने का आत्माका व्यापार होता है उसका नाम अवधि है । अथवा 'अव' शब्द अव्यय भी है। अव्ययके अनेक अर्थ होते हैं, अतः यहां 'अव' शब्दका अर्थ " नीचे" ऐसा जानना चाहिये । तात्पर्य इसका यह है कि શ્રોતારૂપ જ્ઞાનનું નામ શ્રતજ્ઞાન થાય છે. આ પક્ષમાં શ્રવણાત્મક ઉપગરૂપ પરિણામથી આત્મામાં અભિન્નતા સૂચિત કરાઈ છે, તેથી શ્રત અને જ્ઞાનમાં સમાનાધિકરતા બંધ બેસતી થઈ જાય છે, કારણ કે શ્રોતા કે જે આત્મા છે તેની पर्याय वाथी ज्ञान तनाथी भिन्न नथी, “श्रु" धातुथी आर्ष डावाने रणे उत्तामा "क्त' प्रत्यय सामान · श्रुतम्' मेवो नान्यत२ तिने शE मन्यो છે. શ્રુતજ્ઞાનના વિષયમાં આગળ ફરીથી સ્પષ્ટતાપૂર્વક લખાશે મારા (3) अवधिज्ञान“ अवधिज्ञान" शहने। अर्थ 20 प्रमाणे छ:-मथ ने साक्षात्४२ ४२पानी આત્માને જે વ્યાપાર હોય છે તેનું નામ અવધિ છે. અથવા ‘સવ' શબ્દ અવ્યય ५५ छ. मध्ययना भने म थाय छे तेथी मी 'अव' शहने। मथ नीय, એ જાણવું જોઈએ. તેને ભાવાર્થ એ છે કે જેના દ્વારા નીચા પ્રદેશમાં શ્રી નન્દી સૂત્ર
SR No.006373
Book TitleAgam 31 Chulika 01 Nandi Sutra Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1958
Total Pages933
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_nandisutra
File Size49 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy