________________
उत्तराध्ययनसूत्रे मंत्रायोगं कृत्वा, भूतिकर्म यः प्रयुक्ते।। शातरसर्द्धिहेताः, आभियोगी भावनां करोति ॥२६३॥ ज्ञानस्य केवलिनां, धर्माचार्यस्य संघसाधनाम् । मायी अवर्णवादी, किल्विपिकी भावनां करोति ॥२६४॥ अनुबद्धरोषप्रसरः, तथा च निमित्ते भवति प्रतिसेवी ।
एताभ्यां कारणाभ्याम् , आसुरिकी भावनां करोति ॥२६५।। टीका--'कंदप्प कुक्कुयाई इत्यादि
कन्दर्प कौक्रुच्ये इति । तत्र-कन्दर्पः-कामकथाकथनम् , कौक्रुच्यं-चेष्टाविशेषः, तद् द्विधा-कायेन वाचाचेति । तत्र-कायको च्यं-स्वयमहसन्नेव भ्रूनेत्रोष्ठकरचरणादिना तथा चेष्टते यथाऽन्यो हसतीति, वाक् कौक्रुच्यं तु तथा जल्पति येनान्यः प्रहसति, नानाविधजीवरुतानि मुखवाद्यवादनं च यत्र करोतीति । कन्दर्पश्च कोक्रुच्य चेति कन्दर्पकौक्रुच्ये, ते कुर्वन् इति शेषः । च-पुनः, तथाशीलस्वभावहासविकथाभिः यथा परस्याद्भुतमिव भवति, तेन प्रकारेण यत् शीलम् आचरणम् , तच, स्वभावश्चपरस्याश्चर्यरसः समुत्पद्यतामित्यभिप्रायेण तत्तन्मुखविकारादियुक्तं स्वरूपं, हासश्च-अट्टाहासादिरूपः, विकथाश्च-परविस्मापकनानाविधालापरूपाः तथा शीलस्वभावहासविकथास्ताभिः, परं विस्मापयन् , कान्दपीकन्दर्पयोगात
अब सूत्रकार पूर्वकथित कंदर्प आदि भावनाओंके परिहार निमित्त उनका प्रत्येकका स्वरूप कहते हैं-'कंदप्प कुक्कुयाइं इत्यादि चार गाथाएँ ___ अन्वयार्थ-( कंदप्पकुक्कुयाई-कंदर्प कौकुच्ये) कंदर्प-कामकथाको तथा कौकुच्य-कायकी तथा वचनकी कुचेष्टाको करने वाला तथा (सील सहावहासविगहाहिं परं विम्हावितो-शीलस्वभावहासविकथाभिः परं विस्मापयन्)शील, स्वभाव, हास एवं विकथा आदिके द्वारा दूसरोंको विस्मित करने वाला मनुष्य (कदप्प भावणं कुणइ-कान्दी भावनां करोति) कांदी भावना वाला माना गया है। कामोत्तेजक कथाओंका
હવે સૂત્રકાર પહેલાં કહેલ કંદર્પ આદિ ભાવનાઓના પરિહાર નિમિત્ત सन प्रत्येर्नु २१३५ ४३ छ-" कंदप्पकुकुयाइं" त्याहि । या२ ॥थामा
मन्वयार्थ:-कंदप्पकुक्कुयाई-कंदर्पक्रौंकुच्ये ४४५-मथामा तथा कौस्यआया तथा क्यननी यष्टामान ४२१३ तथा सीलसहावहासविगहाहि परं विम्हावितो-शीलस्वभावहासविकथाभिः परं विस्मापयन् शाद. २१भाव, डास भने विश्था माथी मीन विस्मित ४२१ावामा मनुष्य कदम्प भावणं कुणइकान्दा भावनां करोति riel लाना भानामा मावदछ. मात्र
उत्तराध्ययन सूत्र:४